digrassiòre , nm Sinònimos e contràrios destrossa, digràtzia, disagura, malafada | ctr. foltuna Ètimu srd.
digràtzia , nf: dilgràscia, dilgrassa, dirgràssia, disgràscia, disgràssia, disgràtzia Definitzione dannu mannu; cosa mancari no grave meda ma cunsiderada dannu; persona pagu crabbada Sinònimos e contràrios derdícia, destrossa, malafada / cdh. disciarra | ctr. foltuna Frases e ite, crachi digràtzia at sutzédiu? ◊ deo so tzegu de sa belosia: no isco si est fortuna o dilgràscia ◊ su sole si che est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia Tradutziones Frantzesu malheur Ingresu disgrace Ispagnolu desgracia, desdicha Italianu disgràzia Tedescu Schicksalschlag, Übel, unmöglicher Mensch.
digratziàu digrassiàu
digugliàre degogliài
dijúnzu dejúnu
dilàntzu , nm Sinònimos e contràrios dannu.
dilàta , nf Definitzione tempus in prus chi si giaet po cumprire un’óbbrigu Sinònimos e contràrios pellongu, porra Frases pro cussas pagamentas, abbàida si podimus fàghere una dilata! Ètimu itl. dilata Tradutziones Frantzesu délai Ingresu delay Ispagnolu prórroga, dilación Italianu pròroga, dilazióne Tedescu Aufschub, Verlängerung.
dilatài , vrb: dilatare Definitzione su crèschere de mannària de unu materiale prus che àteru cun su caentu, illargare fintzes coment’e isfodhonadura; tirare o lassare agoa Sinònimos e contràrios crèschere / arreusai, crastinare, pellongare, slargai | ctr. afíere, miminare, torrai / antebitzare 2. tocat a fai su doveri sentza dilatai de dí in dí! Tradutziones Frantzesu dilater, renvoyer à plus tard Ingresu to delate, to defer Ispagnolu aplazar Italianu dilatare, rimandare Tedescu ausdehnen, verschieben.
dilataméntu , nm Definitzione sa créschia de mannària de unu materiale po su caente Sinònimos e contràrios allargamentu, sciamplamentu Frases totu sos materiales faghent dilatamentu a su caentu: a su fritu torrant ◊ donzi síngulu materiale faghet su dilatamentu sou, tenet unu coeficiente de dilatamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dilatation Ingresu dilatation Ispagnolu dilatación (f) Italianu dilatazióne Tedescu Ausdehnung.
dilatàre dilatài
dilbaràtu , nm: dirbaratu, disbaratu Definitzione disórdine in su fàere, in su papare; cosa ispantosa chi si narat chentza fundhóriu; male mannu, arruina / èssere gitu a disbaratu = bogau in bregúngia, fatu a befa Sinònimos e contràrios desatinu 3. ses brujendhe in s'eternu disbaratu o ses penendhe ancora in purgadóriu o già in sinu a Deu bolu as fatu? (P.Casu)◊ su sóriche in magasinu fachet dirbaratu, gulàticu a su casu ◊ chie lu diat àere pensadu, de cussu fulanu, a fàghere cussu dilbaratu, a fàghere una morte?! 4. cuss'ómine est gitu a disbaratu Ètimu spn. desbarate Tradutziones Frantzesu débauche, désordre Ingresu immorality, disorder Ispagnolu desbarate Italianu scostumatézza, disórdine Tedescu Ausschweifung, Unmäßigkeit.
dilbritiàu , agt Definitzione nau de ccn., chi est pagu àbbile, no tenet abbrítiu Sinònimos e contràrios | ctr. àbbile 1, abbretiosu.
dildiciàdu deldiciàdu
dildígnu , nm: disdignu Sinònimos e contràrios abbenzu, inzenzu, menisprésiu Ètimu itl. disdegno.
dildòru desdòru
dilgabbàdu , agt Definitzione chi no portat crabbu faendho is cosas Sinònimos e contràrios ilgrabbuladu, irgrabbau.
dilganàdu , agt: dirganadu, disiganadu Definitzione chi no tenet gana, chi est chentza de gana, pruschetotu chentza gana de papare, iscassu de apetitu Sinònimos e contràrios arremàsigu, irganau, sganiu / cdh. sganatu | ctr. imbideadu, imbozadu, inganidu Frases sos prus malassortados, in iscola sunt azummai totugantos sos prus dirganados puru Ètimu spn. desganado Tradutziones Frantzesu qui manque d'appétit, nonchalant Ingresu lacking appetite, unwilling Ispagnolu desganado Italianu inappetènte, svogliato Tedescu appetitlos, lustlos.
dilgéniu , nm Definitzione su no pràghere de una cosa o de una persona, su no dha tènnere a géniu, su dh'àere a contragéniu / avb. a d. = a malaggana Sinònimos e contràrios afàstiu, àscamu, coscu, gheléstia, grisu, ischifu, noscu Ètimu itl. disgenio Tradutziones Frantzesu répugnance Ingresu disgust Ispagnolu repugnancia Italianu ripugnanza Tedescu Abscheu.
dilgràscia digràtzia