Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

busúliu , nm Sinònimos e contràrios abbolotu, móricu Frases addaghi bido tzertas vizilias si mi ponet su sàmbene in busúliu Tradutziones Frantzesu désordre Ingresu stirring, mess Ispagnolu desorden Italianu rimescolìo, disórdine Tedescu Verwirrung.

dilbaràtu , nm: dirbaratu, disbaratu Definitzione disórdine in su fàere, in su papare; cosa ispantosa chi si narat chentza fundhóriu; male mannu, arruina / èssere gitu a disbaratu = bogau in bregúngia, fatu a befa Sinònimos e contràrios desatinu 3. ses brujendhe in s'eternu disbaratu o ses penendhe ancora in purgadóriu o già in sinu a Deu bolu as fatu? (P.Casu)◊ su sóriche in magasinu fachet dirbaratu, gulàticu a su casu ◊ chie lu diat àere pensadu, de cussu fulanu, a fàghere cussu dilbaratu, a fàghere una morte?! 4. cuss'ómine est gitu a disbaratu Ètimu spn. desbarate Tradutziones Frantzesu débauche, désordre Ingresu immorality, disorder Ispagnolu desbarate Italianu scostumatézza, disórdine Tedescu Ausschweifung, Unmäßigkeit.

dissàntanu , nm Definitzione burdellu mannu, cosa totuganta betada apare Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, abbulizu, abbuluzu, arrevolotu, atrepógliu, bubutu, carralzu, solovru, susujosso, tregollu Frases su murrunzu, sas boghes e su dissàntanu s'intendhiant in totu sa carrera Tradutziones Frantzesu bouleversement, désordre Ingresu confusion Ispagnolu desorden Italianu soqquadro Tedescu Durcheinander.

iscótu , nm Definitzione su iscotare, su iscotzai, su pònnere tréulu Sinònimos e contràrios algadaria, disórdine, impródhiu, iscóticu, isórdulu, trobodhu Maneras de nàrrere csn: èssere o restare a pedra de i. (pedra chi no tenet sétiu, no setzit bene fendi muru) = a intzegu, dendhe istrobbu, faghindhe male, nadu fintza de chie ponet cuvusione in d-una cumpanzia; bogare iscotos = bogai frocus, mendheas Frases nademilu inue at missu iscotu, chighílliu, chimentu! ◊ sos malos abbarrant a pedra de iscotu e sos bonos si che morint…◊ custu cadhu est boghendhe iscotos! Tradutziones Frantzesu désordre Ingresu disorder Ispagnolu desorden Italianu disórdine Tedescu Durcheinander.

isórdulu , nm Definitzione su isordulare, betare apare, pònnere totu a s'afaiu, su èssere o istare totu s'afaiu de is cosas Sinònimos e contràrios algadaria, disórdine, impródhiu, maciamurru, milciamuredhu, trobodhu | ctr. cunseltu, remonimentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu désordre Ingresu disorder Ispagnolu desorden Italianu disórdine Tedescu Unordnung.

milciamurédhu , nm: misciamuredha, misciamuredhu Definitzione cosa fata male, a improdhu, betada apare chentza órdine e ne critériu / a m. = betadu apare, totugantu a méschiu Sinònimos e contràrios algadaria, disórdine, impródhiu, isórdulu, maciamurru, milcialisèbera, trobodhu Frases fint maridu e muzere e paritzas criaduras, totu ammuntonados a misciamuredhu in duos aposentos Tradutziones Frantzesu fatras, désordre Ingresu mess Ispagnolu amasijo, batiburrillo Italianu guazzabùglio, disórdine Tedescu Hudelei.

scuncodrài , vrb: isconcordare*, scuncordai, scuncordare Definitzione segare s'acórdiu, essire in malas, bogare de pare o isconciare una cosa o unu logu bene allichidiu, fintzes cambiare su tempus de bonu a malu / s. sa coja = essire fora de pare maridu e muzere Sinònimos e contràrios disconcordiare, isconciare, isordulare | ctr. cuncodrai Frases Peparosa nd'est cuntenta chi tui àpasta scuncodrau cun su vicàriu ◊ cun issu fustis sempri impari, ma eus scuncordau e no si fait a biri prus 2. cumentza a ndi scuncodrai s'ingirialetu! ◊ no nc'est prus nisciunus a comporai: cumbenit a scuncordai totu e a si spesai! 3. e no mi scuncòdristi su sànguni! ◊ oi est dí bella ma su tempus nanca torrat a scuncordai Tradutziones Frantzesu rompre un accord, décomposer, mettre en désordre Ingresu to break an agreement, to disarrange Ispagnolu romperquebrar un acuerdo, desarmar, desarreglar Italianu romper l'accòrdo, scompórre, méttere in disórdine Tedescu die Vereinbarung brechen, zergliedern, durcheinanderbringen.

stragamullài , vrb: istragamuzare, stragamuxai Definitzione betare o pònnere apare, ammesturare chentza régula coment’efetu de movimentu, de agiàgaru; bogare o fàere fuire a unu o un’animale de mala manera, brigare, pesare (o fintzes ischidare) de botu po assíchidu Sinònimos e contràrios agiolotare, atrepillai, isordulare, studugai, trumbugliai / certai, salargiare, zagarare 2. mi timu chi su sciarrocu siat mannu ca at lassau imbròglius e pagamentas: est un'eredadi bèni stragamullada! ◊ is bòis funt totu stragamullaus: no dh'as inténdiu cussu sonu? 3. po ndi dha istolli de Antoni, sa piciochedha, dh'apu bèni stragamullara! ◊ dh'apu stragamullau ca mi at segau unu pratu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brouiller, mettre en désordre Ingresu to upset Ispagnolu desordenar Italianu scompigliare Tedescu durcheinanderbringen.