Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

arrefèga , nf: refega Definitzione cumbidu, brindhu po papare foras de tempus tanti po su praxere de papare; cosa de papare a meda Sinònimos e contràrios allufiadura, istravísciu, rebbota, sassada Ètimu ctl. refega Tradutziones Frantzesu débauche, bombe, noce Ingresu excess, guzzling Ispagnolu francachela Italianu stravìzio, gozzovìglia, bagórdo Tedescu Ausschweifung, Prasserei.

debbusciàu , agt Definitzione nau de ccn., chi est giau a su vítziu Sinònimos e contràrios irregradu, sbauciau Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu dissolu, débauché Ingresu debauched Ispagnolu disoluto Italianu dissoluto, debosciato Tedescu lasterhaft.

dilbaràtu , nm: dirbaratu, disbaratu Definitzione disórdine in su fàere, in su papare; cosa ispantosa chi si narat chentza fundhóriu; male mannu, arruina / èssere gitu a disbaratu = bogau in bregúngia, fatu a befa Sinònimos e contràrios desatinu 3. ses brujendhe in s'eternu disbaratu o ses penendhe ancora in purgadóriu o già in sinu a Deu bolu as fatu? (P.Casu)◊ su sóriche in magasinu fachet dirbaratu, gulàticu a su casu ◊ chie lu diat àere pensadu, de cussu fulanu, a fàghere cussu dilbaratu, a fàghere una morte?! 4. cuss'ómine est gitu a disbaratu Ètimu spn. desbarate Tradutziones Frantzesu débauche, désordre Ingresu immorality, disorder Ispagnolu desbarate Italianu scostumatézza, disórdine Tedescu Ausschweifung, Unmäßigkeit.

disbaratàdu , pps, agt: disbaratau, disbaritau Definitzione de disbaratare; nau de ccn., chi faet vida irregulada, totu pigau de is divertimentos, giau a s'isperdítziu, a is vítzios, chi papat chentza régula Sinònimos e contràrios irregradu, isbaratadu, malechischiau, scurrégidu | ctr. ammodidu, reguladu Frases cussu est disbaratau in su papai Tradutziones Frantzesu débauché, désordonné Ingresu immoral, disorderly Ispagnolu desbaratado, disipado Italianu scostumato, disordinato Tedescu liederlich.

irregràdu , agt: irreguladu, irregulau, isreguladu Definitzione nau de ccn., chi no tenet régula in su fàere, in su cumportamentu, chi faet comente dhi paret e praghet e no comente iat a èssere giustu / a s'irregulada = chentza régula, a comente andhat andhat Sinònimos e contràrios disbaratadu, discassatu, irvetadu, isbaratadu, malechischiau, scurrégidu, stemperau Frases est irreguladu che cadhu chi no sentit frenu ◊ si ses vivendhe in totu irreguladu, ite régula a nois as a dare!…◊ ses própiu una ruina in s'andhare irregulada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déréglé, débauché Ingresu immoral, immoderate Ispagnolu desarreglado, indisciplinado, disoluto Italianu sregolato, indisciplinato, scostumato, intemperante Tedescu maßlos, ungeregelt, liederlich, unmäßig.

istravísciu , nm: istravíssiu, istravítziu Definitzione abbitúdine mala de istare girandho, o bufandho o faendho àteru a tropu o de male fintzes po sa salude, divertindho Frases fizu nostru est netu de istravíscios e de giogos ◊ fendi un'istravítziu a béciu dhu podit fai morri prima de s'ora! (R.Pani) Tradutziones Frantzesu débauche Ingresu excess Ispagnolu vicio, exceso Italianu stravìzio Tedescu Ausschweifung.

malechischiàu , agt Definitzione chischiau male, chi no tenet chíschiu, chi tenet abbitúdines malas, pagu educadas Sinònimos e contràrios disbaratadu, irregradu, isbaratadu, malabesau, scurrégidu / ammoratzadore, bacasseri, bagiariotu, cardampuleri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu débauché Ingresu immoral Ispagnolu licencioso Italianu scostumato Tedescu liederlich, unerzogen.

scuadhaciàu , agt Definitzione nau mescamente de fémina po sa manera de fàere, chi est conchi lébia, o de sa manera de si bestire ammostandho tropu cosa nua Sinònimos e contràrios malechischiau Tradutziones Frantzesu débauché Ingresu immoral Ispagnolu licencioso, disoluto Italianu scostumato Tedescu liederlich.