A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

arragàdu , agt Definitzione chi tenet o chi at tentu arragu, apretu, dificurtade manna Ètimu srd.

arragài , vrb Definitzione pèrdere sa boghe, fàere boghe grussa po aggheju a su gúturu Sinònimos e contràrios arrughire, isarrogai, sarracrare Ètimu ltn. *raucare.

arragallài , vrb Sinònimos e contràrios arregalai*, cumpensai Frases po cantu siat su chi sunfreis, una dí eis a èssi arragallaus de Deus.

arraganàtu, arraganàu , agt Sinònimos e contràrios aggantzadu, assuriu, ispítziga, limidu, susuncu, tzecosu.

arraganzàre , vrb Definitzione prus che àteru, aconciare cosas bècias, tzapulare bestimentu Sinònimos e contràrios aconciai Frases so die die dae su sedatu a su chilibru, a su furru, e arraganzandhe a denote ◊ tapulabat cartzones de ómines chi no teniant féminas a los arraganzare ◊ si podet ischire it'est su male chi fachet custa fémina arraganzandhe e labandhe? ◊ su mastruiscarpas est semper cosindhe, arraganzandhe.

arragàre , vrb Definitzione pònnere, chínghere is bragas, is pantalones / istare a s'arraga arraga = faghindhe e chentza fàghere, chentza ndhe fàere fine Sinònimos e contràrios abbragare, arraghilare, atrintzai, chígnere Frases si at arragadu bene sos caltzones Ètimu srd.

arràgas , nf: ragas Definitzione cartzone de pigiones (pinnigas paríviles), bestimentu de ómine, in su costúmene, a bisura de gunnedhedha curtza curtza totu gajas (s'andívia) chi si ponet in chintzu in pitzu de is cartzones Sinònimos e contràrios arrodedhu, bracas*, cardagula, fraca 1 Frases si sonazu e batazu no mi pagas, custa vorta ndhe perdes sas arragas!◊ portiaus sas arragas de fresi chi pariant un'orroda.

arragasciósu , agt: arreghesciosu, reghesciosu Definitzione chi agatat o chi bogat arreghèscias, iscusas, cosa de nàrrere Sinònimos e contràrios iscoticosu, isteculosu / briganteri, brigantinu, brigàntzulu, contzigosu, pletista, pretadori / mendheosu Frases no dh'emu a èssiri crétiu chi tui fiast aici arreghesciosu e de istògumu débbili! ◊ in bidha nosta seus pagu arragasciosus 2. una dí arreghesciosa de próinas Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu querelleur, litigieux Ingresu quarrelsome Ispagnolu pendenciero Italianu pretestuóso, riottóso Tedescu als Vorwand dienen, streitsüchtig.

arragàta , nf: arregata Definitzione intacadura o incrasta, genia de segada Sinònimos e contràrios incrava, intatzu, taca 2 Ètimu ctl. regata.

arragatéri , nm: arregateri, ragateri Definitzione comporadore a sa grussa, ma a logos fintzes bendhidore a sa minuda Sinònimos e contràrios comporadore Frases is meris de Stampaxi funt is arregateris Ètimu ctl., spn. regater, regatero Tradutziones Frantzesu accapareur Ingresu hoarder Ispagnolu mayorista, minorista, regatón Italianu incettatóre Tedescu Aufkäufer.

arragatósu , agt Definitzione chi est o faet su severu Sinònimos e contràrios porosu, rigorosu.

arragàtu , nm Definitzione fossu totu a inghíriu de is matas po dhas abbare.

arragatzàu , agt: arregatzau Definitzione chi foedhat a boghe grussa, sorrogada, ca est leau a su gúturu o a is bruncos Sinònimos e contràrios aggargastatu, arragau, arroghidu, sarragau Frases is piciochedhus fiaus arregatzaus a fortza de itzerriai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu enroué Ingresu hoarse Ispagnolu ronco Italianu ràuco Tedescu heiser.

arragatzósu arragaciósu

arragàu , pps, agt Definitzione de arragai Sinònimos e contràrios aggargastatu, arragatzau, arroghidu, sarragau 2. portat sa boxi arragada Tradutziones Frantzesu enroué Ingresu raucous Ispagnolu ronco Italianu ràuco Tedescu heiser.

arraghèscia , nf, nm: arreghèscia, arreghésciu, arrenghèscia, arringhèscia, reghèscia Definitzione prus che àteru, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa po no adduire a su chi bolent is àteros / tenni arreghèscias cun ccn. = motivos de iscórriu, de murrunzu Sinònimos e contràrios abbétia, arrangasciu, atema, atilla, cracanibi, filistocu, fóliga, insemia, iscaràtile, iscodulete, iscórtziga, iscóticu, iscúgia, istibba, lamenta, mammariusa, mendhea, piginu, pillamone, pirríchia Frases custas cosas parint arrenghèscius po fai su chi bollit issu ◊ cussus bogant arrenghèscius po no pagai ◊ innòi is arreghèscias ti ndi essint! ◊ tui po dónnia cosa bogas arrenghèscias! Tradutziones Frantzesu altercation, excuse Ingresu quarrel, excuse Ispagnolu excusa, pretexto Italianu altèrco, scusa, pretèsto, rïòtta Tedescu Streit, Zank, Ausrede.

arraghilàre , vrb Definitzione chínghere is coedhas de su bestimentu (camisa) aintru de is pantalones Sinònimos e contràrios abbragare, atrintzai, chígnere | ctr. irraghilare Ètimu srd.

arraghína arradichína

arragiòla , nf: arregiola, arrexola, arrezola, erregiola, ragiolla* Definitzione materiale pranu tostau, prus che àteru a forma retangulare o cuadrada, de terra cota, fatu apostadamente po fàere pomentos Sinònimos e contràrios impiastra, pianella, pranita Frases s'arregiola in cussu tretu de su pamentu est móvia ◊ si at fatu s'aposentu bonu a arregiolas de màrmuri ◊ innoghe mancant is arregiolas de pedra chi isterriant s’istrada Tradutziones Frantzesu carreau Ingresu tile Ispagnolu baldosa Italianu mattonèlla Tedescu Fliese.

arragiolàdu , agt: arrajolau Definitzione chi portat s'arrajolu Sinònimos e contràrios arragiolidu Frases apenas chi sas palas at giradu, Sant'Antoni! ndhe trímulo che canna: pariat unu cane arragioladu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu furieux, enragé Ingresu rabid Ispagnolu rabioso, hudrófobo Italianu rabbióso, idròfobo Tedescu tollwütig, wasserscheu.