durcorósu , agt Definitzione chi est unu pagu druche Sinònimos e contràrios druconzu | ctr. ranchitzu Frases cussa est peta de sabore durcorosu.
durculínu , agt Frases daze a custu coro alenos de cossolu a chelu netu, durculinu! (Gv.Delogu)
durcúra drucúra
durèlla Definitzione its Frases cantare a durella.
durèsa , nf Definitzione su èssere tostau, nau de unu materiale, de is cosas, misurau coment'e capacidade de no lassare intrare o arrasigare una fortza/pesu; si narat fintzes de sa manera de fàere o de cumprèndhere, de is dificurtades de sa vida Sinònimos e contràrios solidesa, tostíghine, tostore Frases no totu sas predas tenent sa matessi duresa ◊ is pipius ant aprapudhau sa terra e iscobertu comenti est de duresa 2. ant imparau a pregai po bínciri sa duresa de su coru ◊ fit zente temperada che a s'atarzu pro resistire a sa duresa de su tempus Tradutziones Frantzesu dureté Ingresu hardness Ispagnolu dureza Italianu durézza Tedescu Härte, Härtnäckigkeit.
dúrgalu , nm: túrgalu Definitzione de is diferentes genias de intessidura de una carena, sa chi est coment'e nérbiu, ne ossu e ne petza, de colore unu pagu biancu, mescamente in is aciunturas: si narat fintzes ossu modhe, modhina Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu connectif, cartilage Ingresu connective, cartilage Ispagnolu tejido conectivo, cartílago Italianu connettivo, cartilàgine Tedescu Bindegewebe, Knorpel.
durgèntus duaxèntos
dúri dúle
duriànu , agt Definitzione chi est unu pagu tostau Sinònimos e contràrios duronzu, tostadassu, tostianu | ctr. modhiatu.
duridàde , nf Definitzione manera de fàere chi ammostat pagu o nudha làstima; cunditzione de dificurtade manna, de sacrifíciu Sinònimos e contràrios duresa.
duríta , nf Definitzione de duritare; chi tenet duritu, unu pagu tra bregúngia e arrespetu Sinònimos e contràrios duda, duritu / trancaillu | ctr. alidantza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu doute, réticence Ingresu qualm, reluctance Ispagnolu remora, reluctancia, duda Italianu rèmora, riluttanza, dùbbio, titubanza Tedescu Vorbehalt, Widerstreben, Zweifel.
duritàdu , pps, agt Definitzione de duritare; chi tenet duritu, unu pagu tra bregúngia e arrespetu cun is àteros Sinònimos e contràrios duritosu 2. su pitzinnu est andhadu a sa mastra sua, duritadu, a li nàrrere chi aiat iscritu duas poesias.
duritàre , vrb Definitzione àere duritu, istare in pentzos, a su time time, prus che àteru coment'e candho paret dolu o ndhe paret male o bregúngia a fàere una cosa Sinònimos e contràrios arredutai, induritare Frases indunas, intrat a campusantu, duritendhe, e annoditat sa puba de un'isconnotu ◊ ti fràighent su palatu e no duritent su gastu! ◊ cun sa malíscia chi tenet, cussu, no duritat de nàrrere, mancari no aggradet a s'àteru ◊ chindhulamus chena duritare un'iscuta ◊ una fémina si ndhe duritat de intrare a domo de un'ómine solu! 2. nois duritamus chirchendhe in sas pijas de su ruinzu bostru sos lughinzos chi amus bisadu tempos e tempórios (G.Maieli)◊ nois duritamus regogliendhe sos pibios de custa terra nostra ◊ si babbu cheret, no durito, no, a ti dare su crastadu ◊ tue as fissu sa parténtzia e no cherzo un'istante duritare Ètimu itl. ridottare + dubitare Tradutziones Frantzesu hésiter Ingresu to hesitate, to defer Ispagnolu titubear, vacilar Italianu titubare, esitare, indugiare, differire Tedescu zögern, verzögern.
duritósu , agt Definitzione chi ndhe tenet duritu a fàere o nàrrere calecuna cosa, unu pagu tra bregúngia e arrespetu, chi ndhe dhi paret unu pagu male Sinònimos e contràrios arredutosu, duritadu, lunatzu | ctr. carietadu, ibbregungiau Frases so duritosu a li fagher ispèndhere totu cussu, ca no ndhe podet ◊ s'ómine si est abbizadu chi sas istranzas fint duritosas e guvardas e sentza imbaru las at dimandhadas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hésitant Ingresu reluctant, hesitating Ispagnolu reacio Italianu restìo, titubante Tedescu befangen, gehemmt.
durítu , nm Definitzione genia de dificurtade chi a unu dhi paret de tènnere o de dèpere àere cun àtera persona coment'e timendho de dhi giare istrobbu, de ndhe dhi pàrrere male, unu pagu coment'e bregúngia, fintzes Sinònimos e contràrios duda, durita, duténtzia, dutu / dobidori, trancaillu | ctr. alidantza, atrevimentu, atzilia Frases ndhe tenzo duritu a li pedire cosa, ca bisonzat a isse etotu ◊ de piagheres mi ndhe ant fatu àteros e ndhe apo duritu a los presiare torra! ◊ si as bisonzu, beni, no ndhe apas duritu! ◊ no apo duritu perunu de nàrrere chi…◊ cussos no ant duritu mancu de sas criaduras! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu précaution, hésitation Ingresu qualm, hesitation, care Ispagnolu consideración, sumisión Italianu riguardo, soggezióne, esitazióne, rèmora Tedescu Befangenheit, Hemmung.
durónzu , agt Definitzione chi est unu pagu tostau Sinònimos e contràrios durianu, tostadassu, tostianu | ctr. modhiatu.
durriandò , nm Definitzione genia de giogu Sinònimos e contràrios tambarallota.
durriàre , vrb Sinònimos e contràrios furriai, girai, mòere Frases in su chelu ischintidhas si partint, dúrriant a mizas ◊ ponecheli benzina a sa màchina ca oje la ponimus a durriare: colamus a Ulíana, a Orgòsolo e a Núoro! ◊ cantos pessamentos dúrriant in custos mementos in sa mente sua!…
dúrriu , nm Definitzione su durriare, istare inghiriandho, faendho Sinònimos e contràrios fúrriu, inghíriu Frases istat a dúrriu de manzanu a sero.