A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

dumíniu domíniu

dúmmida dúmida

dummidàre , vrb Definitzione fàere sa dúmida, su zúmiu, girare comente faet sa bardúfola, su fusu, s’ixorbedrama Sinònimos e contràrios drinnire, tzugnai, zumiai / rotzulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tournoyer, pirouetter Ingresu to twirl Ispagnolu voltear Italianu prillare Tedescu herumdrehen.

dúncas dúcas

dundàre , vrb Definitzione pigare a cropos, buscare cropos Sinònimos e contràrios abbanzare, addobbai, arropai, assurrare, atripai, isciúdere, magiare, sussare Frases càglia, càglia, sinò dundas! Ètimu srd.

dundú, dundún! , nm Definitzione genia de sonu coment'e candho tocant in sa genna pedindho de intrare; cropos puru Sinònimos e contràrios dobbe Frases intendho dundú in sa gianna Ètimu srd.

dundurinài , vrb Definitzione tzantzigare su pipiedhu pigandhodhu in bratzos crocau po dh'asseliare Sinònimos e contràrios addiddirinai, adduddurai 2. seu dundurinendi penas chi mi liagant su coru (G.Manconi)

dúos , agt, nm: dus, duus Definitzione foedhu chi acumpàngiat unu númene mascu po inditare sa cantidade precisa (unu e unu: in números àrabbos 2, in números romanos II): candho est nm. cun art. inditat própriu custa cantidade e podet fàere de pron. puru; nau a sa bona, unos cantu Sinònimos e contràrios croba, pàgia 1, pariga Frases custus funta dus fradis e una sorri ◊ duos e duos faghet bàtoro ◊ su duos cun su zero avatu si liget "binti" 2. fatuvatu si bint in sa passillara dus chi si creint abborsadoris ◊ tue e s'àinu… duos! ◊ tue e su cocoi… duos: lampu ca est abberu chi ses irmasionadu! 3. si los at manigados duos corniolos…, azummai no bi ndhe lassat! ◊ manigamus duas olias cun pane e casu ◊ a prandi feus dus cruguxonis Sambenados e Provèrbios prb: prus bident duos chi no unu Ètimu ltn. duos Tradutziones Frantzesu deux Ingresu two Ispagnolu dos Italianu due Tedescu zwei, zwo, Zwei, bißchen.

duplicadúra , nf Definitzione su fàere a dópiu una cosa, su ndhe fàere una cópia Tradutziones Frantzesu duplication Ingresu duplication, duplicate Ispagnolu duplicación Italianu duplicazióne Tedescu Zweitausfertigung, Doppel.

duplicài, duplicàre , vrb Definitzione fàere a dópiu, un'àtera cópia de una cosa, mescamente de unu documentu.

duplicàu , nm Definitzione sa cópia de una cosa, de unu dochimentu Sinònimos e contràrios cópia.

dúpu : dòbbo 1

dúra , nf Definitzione totu su tempus chi una cosa est bona, balet, aguantat, sighit o chi unu campat; sa capacidade de durare, de sighire in su tempus / èssere de d. = chi durat meda, chi si consumat o ispàciat pagu Sinònimos e contràrios agguantu, durada Frases sa gioventude at pagu dura ◊ a cufromma a bellesa as pacu dura ◊ su mastruiscarpas at comporau pervenimentos vonos pro sa dura ◊ t'ingannas, o riu, si cres de dura sas abbas tuas! ◊ faint mígias de lana bellas e de dura Sambenados e Provèrbios prb: richesas male àpias no sunt de dura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu durée Ingresu duration Ispagnolu duración, dura Italianu durata Tedescu Dauer.

duràbbile , agt Definitzione chi durat in su tempus Sinònimos e contràrios durajolu.

duràda , nf: durata Definitzione su matessi de dura, ma nau prus che àteru de su tempus, su durare, su tempus inter duos momentos o datas diferentes Sinònimos e contràrios dura Frases in tota sa durada de su viazu non as abbertu buca! ◊ ite durada de cosa!… Ètimu srd.

duràghe , agt Definitzione nau de frutos, chi giughent sa prupa aghedhosa, tostada, chi no istacat de s'ossu Sinònimos e contràrios orrósigu | ctr. isperrache, ispitzigaditu Frases su péssighe duraghe est prus saboridu de s'àteru Tradutziones Frantzesu pavie Ingresu clingstone Ispagnolu fruto de carne dura Italianu duràcino Tedescu hartfleischiger.

durài , vrb: durare Definitzione su sighire in su tempus, de una cosa, de unu, su àere dura, su sighire a èssere bonu, a serbire Sinònimos e contràrios campae / agguantai, babiai, poderai, repetire, ringire | ctr. acabbae, passae Frases custa cura bandat fata durai seti dis e seti notis ◊ prega chi istemus bene e fetemus cosas de bonu cantu duramus bios ◊ cussu fit su pagu duradu de babbai ◊ meda ti ant a durare cussas iscarpas, comente las zughes a donzi cosa!…◊ in zerru su denote durat prus de su dedie ◊ custa cosa de manigare fora de frigoríferu no durat, si guastat deretu ◊ durat de prus su cartu fatu in forte Sambenados e Provèrbios prb: a chie su pagu no mesurat, su meda pagu durat ◊ no durat totu su malu e no durat totu su bonu Ètimu ltn. durare Tradutziones Frantzesu durer Ingresu to last Ispagnolu durar Italianu durare Tedescu dauern.

durajólu , agt: durazolu Definitzione chi durat, chi aguantat a tempus meda Sinònimos e contràrios duràbbile Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu durable Ingresu lasting Ispagnolu duradero, durable Italianu durévole Tedescu dauerhaft.

durallumíniu , nm Definitzione metallu fatu ammesturau cun allumíniu, lébiu meda e forte Terminologia iscientìfica mtl.

duramàdre , nf Definitzione una de is tres medhighinas, su pígiu chi imbodhigat su crebedhu e su meudhu, su prus grussu, atacau a s'ossu Terminologia iscientìfica crn.