A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

asseàu asseàdu

assebeltàre , vrb: assebertare, assebestare, sebeltare* Definitzione arrennèscere a bíere, a intèndhere, a distínghere, a cumprèndhere Sinònimos e contràrios allampare, apubai, illampiare, iscerai, semeschiare / assabèschere, assaborire Frases sos titones li faghiant paga lughe e assebertaiat petzi carchi cosa ◊ in mesu de s'abba che apo assebeltadu una moneda ◊ tue lu miras, ma no assebertas de ite colore est Tradutziones Frantzesu apercevoir Ingresu to perceive Ispagnolu divisar Italianu scòrgere Tedescu erblicken.

assebertadòre , agt, nm Definitzione chi o chie assebertat, est àbbile in s'assebertare Frases a las abbaidare cun ojos assebertadores, si distinghent sas fàulas dae sa veridade Ètimu srd.

assebertàre assebeltàre

assebèschere assabèschere

assebestàre assebeltàre

assebéstu , nm: sebeltu Definitzione capacidade de bíere o fintzes cumprèndhere sa cosa Sinònimos e contràrios atibbiscione, cumprendhóniu, ségheru, tinnu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu perception Ingresu perception Ispagnolu percepción Italianu percezióne Tedescu Wahrnehmung.

assebiài , vrb: assegliai, asseliai, asseliare, asselliai, assiliare, seliare Definitzione istare in asséliu, abbarrare sérios, firmos, trancuillos; fàere istare in pàusu, pònnere apostu, aconciare, fintzes cuncordare, andhare de acórdiu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, apachiare, apasaogare, assedhentae, assentulae, asselenare, assuermai, assussegai, illebiare / aconciare, mezorare / allichidie, assantai, remonire | ctr. atrepillai, incidai, suguzare Maneras de nàrrere csn: asseliaresindhe, de una cosa = lassaidha stai chentza dha circai prus; asseliai su fogu = acontzare su fogu; asseliare su sonnu = passai su sonnu Frases seu artziendi e carendi in su letu sentza de pori assegliai ◊ cussa próida no at asseliadu mancu su brúere ◊ andandu andandu su biaxi si est asseliau ◊ su pipiu poita no dh'assélias? ◊ asséliadi in domo, no andhes a ziru! ◊ si s'asséliat su bentu fait a intzurfuai ◊ de su dolore no bi apo asseliadu, istanote! ◊ giovanedha, pensa de ti assebiai, lah ca dhus prangis cussus fastígius!◊ fit a boghes ma za l'apo fatu asseliare 2. soi asseliandu cosa in sa mesa ◊ lassadha fai, ca est asseliandu s'aposentu! 3. cun totu cussu dinai s'iat asseliau sa domu ◊ chi imbucat dinai, su predi podit asseliai sa crobetura de crésia ◊ nci ammancat peti chi si abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 4. no mi ndhe assélio: lu chirco fintzas chi l'agato! ◊ tue za no ti ndhe assélias chentza fàghere su dovere! ◊ sa zente si ndh'est asseliada de protestare 5. circais de mi bociri poita is fuedhus mius no assélliant, cun bosatrus (Ev)◊ chi assellit a intru de issus totu su prexu miu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to appease Ispagnolu aquietar, calmar Italianu acquietare, calmarsi, tranquillizzare, sedare Tedescu beruhigen, sich beruhigen, lindern.

assébiu , nm, agt, avb: assélgiu, asséliu Definitzione su istare firmos, in pàusu, in paghe, chentza fàere, chentza matanare, chentza pentzamentos: coment'e avb. (a. = a asséliu) si podet fintzes impreare acordau che un'agetivu; fintzes trabballu po arrangiare o pònnere apostu calencuna cosa / èssere de malu asséliu = chentza asséliu, sèmpere ammungiandho Sinònimos e contràrios amellu, apógliu, arréulu 1, asseletu, paidhu / firmu, séliu / arràngiu, mezoru | ctr. oriolu, tormentu, trambullu Frases cun totu cussu it'e fàghere no tenzo asséliu ◊ aspetat de Deus s'asséliu eternu ◊ is bècius bolint asséliu ◊ su sero, sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a sa solzaga ◊ fostei no tenit assébiu, sempri in movimentu! 2. si arregordat de sa pischera in s'arriu cun s'àcua assélia e límpia ◊ su dolori no mi lassat assébia 3. tocat a dhas lassai assébiu is bagadias, e is cojadas puru! ◊ lassamí sa conca asséliu, gei dhu sciu su chi fatzu! ◊ atura asséliu! ◊ no podendu abbarrai asséliu de su prexu, si fiat imprassau a su babbu ◊ sas bamas sunt paschendhe assélias 4. cun cussu dinai depeus fai assélius in domu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu repos, calme, paix Ingresu rest Ispagnolu descanso, tranquilidad Italianu ripòso, quïète, bonàccia, tranquillità Tedescu Ruhe, Stille.

assechiài , vrb Definitzione tocare is campanas a mortu Frases oi est noti de totu is santus e chi no fiat ca apu inténdiu is campanas assechiendi mancu mi ndi arregordau ◊ intendu is campanas assechiendi de is campanibis Ètimu srd.

asséchias , nf pl: eséchias Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu obsèques Ingresu exequies Ispagnolu exequias Italianu esèquie Tedescu Begräbnisfeier.

asséchiu , nm Definitzione sonu de campanas a mortu, su assechiare Sinònimos e contràrios addópiu, lassa 1, tocu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu glas Ingresu knell Ispagnolu doble Italianu rintócco fùnebre Tedescu Grabschlag.

asseciài , vrb Definitzione its 2. cussus cincu mila francus dhus donas a mei e su contu est asseciau!

assecretàe, assecretàre , vrb: secretare* Definitzione citire, firmare de foedhare, istare citios, mantènnere in segretu Sinònimos e contràrios ammudai 1, assamudare, cagliai, citire | ctr. faedhare, nàrrere Frases a su tochedhonzu in su portale, Zuvanna e Mintónia si assecretant e istramudint s'àghera (N.Rubanu).

assecuestràre , vrb: secuestrai* Sinònimos e contràrios imbargai, issucutare Frases abberint sa gianna chin su cantzilleri e intrant pro assecuestrare sa robba.

assecurónzu , nm: assegurognu, asseguronzu, assicuronzu, assiguronzu Definitzione su assegurare calecuna cosa, su chi si ponet po mantènnere segura una cosa; agiustamentu de cójua, su giare o torrare su foedhu seguru a chie dimandhat fémina, sa festa chi si faet in famíglia po s’ocasione Sinònimos e contràrios assicuramentu, cojancraru, ispalesonzu, seguróngiu / cdh. assigurugnu Frases cuss'invitu crediant chi fit s'assecuronzu Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fiançailles Ingresu engagement Ispagnolu noviazgo Italianu fidanzaménto Tedescu Verlobung.

assécus aisségus

assèda , nf Definitzione manera de fàere Sinònimos e contràrios abbitúdine Frases aiant leadu s'asseda de si cricare e faedhànt de Sardínnia (A.Cossu).

assedadòre , agt, nm Definitzione chie carrugat o portat su sede (trigu messau) a s'argiola Sinònimos e contràrios carrugadore Ètimu srd.

assedàdu , pps, agt Definitzione de assedare; nau de su laore, chi ch'est carrau a s’eremàgiu, acanta a s’argiola, o fintzes chi est lómpiu, fatu a sede 2. assedados ispigant sos laores.