disampàru , nm Definitzione mancàntzia o farta de amparu, de contivígiu Sinònimos e contràrios abbandhonu, descuidu, scabudu | ctr. amparu Frases nosus seus cudhus calaus in su duamila, casi in s'erari de su roncali, esémpiu de disapegu e disamparu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu abandon Ingresu abandonment Ispagnolu desamparo Italianu abbandóno Tedescu böswilliges Verlassen.
disangrenàre , vrb Definitzione leare, bogare o pèrdere su sàmbene Sinònimos e contràrios assangrare, dissambenare Tradutziones Frantzesu perdre tout son sang Ingresu to bleed Ispagnolu desangrar Italianu dissanguare Tedescu Blut entziehen, abzapfen.
disanía , nf Definitzione iscórriu mannu e malu inter is personas Sinònimos e contràrios arrealia, disamistade, inimigànscia / desacatu, destrossa, disastru / dischíssiu, machiore / ttrs. mancantumu Maneras de nàrrere csn: fàghere una cosa a d. = distrúere totu; leare a unu a d. = bòlliri mali, ghetai ódiu a unu Frases lassade sa gherra e menzus cantade: o a disania cherides istare? ◊ cherfat su chelu chi, pro fuire tale disania, nascat benignu un'àteru Messia a cojuare paghe chin amore (G.A.Salis)◊ beru, sa terra est totu in disania, dilúvios de sàmbene e de fogu minetant morte a dogni ànima bia! (Piga)◊ no ti mi apas leadu a disania! 2. compare, corvos in sa figu b'ada chi bos la sunt fatendhe a disania: ma si sa figu fit istada mia, su corvu mortu, sa figu segada! ◊ pro dispetu li ant fatu sa binza a disania Tradutziones Frantzesu désaccord, inimitié Ingresu enmity, disagreement, insany Ispagnolu contraste, enemistad Italianu dissapóre, inimicìzia, insània Tedescu Feindheit, Torheit.
disanimài, disanimàre desanimài
disaócu desógu
disaogàe, disaogài, disaogàre desogài
disaógu desógu
disapagnàu , agt Definitzione nau de cosa chi si disígiat o chi si pedit, chi est fata in debbadas, no lograt s'intentu, chi nemos at acuntentau Sinònimos e contràrios | ctr. apagnau, saltifatu Frases terra, nuraxi isbuidu de su tempus, figu morisca de sa soledadi, fumu grisu de una pregadoria disapagnada (F.Carlini). Tradutziones Frantzesu insatisfait Ingresu unfulfilled Ispagnolu que no se puede satisfacer, realizar Italianu inesaudito Tedescu unerhört.
disapegài , vrb Definitzione pèrdere s'amore, s'istima po ccn. o calecuna cosa Sinònimos e contràrios disamorai, ispitzigare Tradutziones Frantzesu se désaffectionner Ingresu to lose one's enthusiasm Ispagnolu desapegarse Italianu disaffezionarsi Tedescu die Zuneigung verlieren.
disapégu , nm Definitzione mancàntzia de apegu, de amore, de istima, de atacamentu a unu o a calecuna cosa Sinònimos e contràrios disamore, disistima Frases nosus seus cudhus calaus in su duamila, casi in s'erari de su roncali, esémpiu de disapegu e disamparu Tradutziones Frantzesu manque d'amour Ingresu disaffection, indifference Ispagnolu desapego Italianu disamóre, disaffezióne, distacco Tedescu Abneigung.
disapiadàu , agt: disapiedadu, disapietatu Definitzione chi est chentza piedade nudha, chi no sentit làstima peruna Sinònimos e contràrios bàrbaru, diru, incaniadu, iscanidu, isferitzadu, isfidigadu, lunzinu, malincorante | ctr. corimodhe, piedosu Frases goi disapietatu ses, chi los faches che fratacasu?! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cruel Ingresu cruel Ispagnolu despiadado, cruel Italianu crudèle, spietato Tedescu grausam.
disapiàdu , agt Sinònimos e contràrios iscussentidu, labadu Tradutziones Frantzesu insensé Ingresu senseless Ispagnolu insensato Italianu insensato Tedescu unsinnig.
disapiedàdu disapiadàu
disapiedósu , agt Definitzione chi no tenet piedade, no sentit làstima Sinònimos e contràrios disapiadau | ctr. caridadosu, cumpassivu, piadosu Tradutziones Frantzesu insensible Ingresu merciless Ispagnolu despiadado Italianu impietóso Tedescu mitleidslos.
disapietàtu disapiadàu
disaprensionài, disaprensionàre , vrb Sinònimos e contràrios discrèiri, iscrèdere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu détromper Ingresu to disillusion Ispagnolu desengañar Italianu disingannare Tedescu enttäuschen.
disaprensiòne, disaprensiòni , nf Sinònimos e contràrios disillusione Ètimu itl. disapprensione Tradutziones Frantzesu désillusion Ingresu disillusionment Ispagnolu desengaño Italianu disinganno Tedescu Enttäuschung.
disarcàdu , pps, agt Definitzione de disarcare; chi at pérdiu is àrchidos: si narat de chie, po maladia, disgràtzia o àteru, at pérdiu su briu, is fortzas, s’isperàntzia Sinònimos e contràrios isarcadu.
disarcàre , vrb Definitzione pèrdere o leare is àrchidos, is fortzas, siat de sa carena e siat de s'ànimu Sinònimos e contràrios arrèndhere, isarcare.
disargàre , vrb Definitzione pinnigare s'àliga de su logu, illimpiare Sinònimos e contràrios innetiare, isaligare, mundai Frases sa die fit a tribagliare in campagna, fatu de sa robba, o tzapendhe, o disarghendhe e gai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu monder, nettoyer Ingresu to clean Ispagnolu limpiar Italianu mondare, ripulire dall'immondézza Tedescu reinigen, putzen.