dirundèlla , nf Definitzione genia de giogu chi faent is pipios pigandhosi a manudenta Ètimu itl. dirondella.
dirvagàre , vrb: divagare Definitzione gosare ispassu, is divagos Sinònimos e contràrios disaogai, spassiai Frases fis avesa a divagare de onzi manera!
dirvàgu , nm: divagu Definitzione cosa chi si faet po passare ora chentza pentzamentos, po si divertire Sinònimos e contràrios arrecreu, desogu, diveltimentu, giogu, irbelegu, ispàssiu, ispidientu Frases in cussa, a sos nóbbiles divagos leo parte, comente est usuale ◊ tui costumas ca ti bolis ainnantis in prus de unu divagu Tradutziones Frantzesu distraction, amusement Ingresu diversion Ispagnolu distracción (f) Italianu svago Tedescu Zeitvertreib.
dirvàrda dibbàrda
dirvétu dibbétu
dirzúdu
dis Definitzione de su ltn. de + ex, genia de prefissu chi si aunit a unos cantu foedhos in cuménciu e dhis càmbiat significau (dhis giaet su significau contràriu): si agatat meda mudau in dir segundhu sa cunsonante de cuménciu chi agatat.
disabbilidàdi , nf Sinònimos e contràrios innangarúmine, isgadolciúmine, zorbedadi.
disabbitàdu , agt: disabbitatu, disabbitau Definitzione nau de unu logu, chi no dhue bivet nemos Sinònimos e contràrios solu Tradutziones Frantzesu inhabité Ingresu uninhabited Ispagnolu despoblado, deshabitado Italianu disabitato Tedescu menschenleer.
disabbitài, disabbitàre , vrb Sinònimos e contràrios ispopulare.
disabbitàtu, disabbitàu disabbitàdu
disàbbitu , agt Definitzione nau de ccn., chi est apedhiau forte a calecuna cosa chi disígiat de meda.
disabbituài, disabbituàre , vrb Definitzione pèrdere, lassare o fàere lassare s'abbitúdine Sinònimos e contràrios disabesare, ispònnere | ctr. avesai.
disabbútu , agt: disabudu Definitzione chi est chentza trebballu a fàere, chi no est faendho nudha de faina (nau de logu, chi est buidu, abbandhonau); chi at pérdiu s'abbitúdine a calecuna cosa; chi no est pentzandho o no atuat a sa cosa chi est faendho o chi dhi funt naendho / domo disabbuta = chi no b’istat neune, serrada, fintzas líchida, chentza trastes e ne àteru de su chi serbit mescamente a manigare Sinònimos e contràrios disimperau, disocupadu, ibbàidu, ibbautu, irberzadu, líchidu 1 / disabesau, disabesu / ammammalucadu, ilfatziennadu, isàbbitu, isagherau | ctr. afainadu, impreadu Frases sos disabudos chene trabballu sunt medas ◊ a unu pastore che li aiant picau su bestiàmene pínnicu e gai fit restau disabudu ◊ tocat a tentare sos sartos prima chi los allugant, za bi ndhe at de zòbanos disabudos in chirca de zorronada ◊ est a cascos ca sa frente est disabuta! 2. andhade a compidare sa dommo mea ca commo est disabbuta e che at a èssere ruendhe! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sans travail, désœuvré Ingresu unemployed, idle Ispagnolu desempleado, holgazán Italianu disoccupato, sfaccendato Tedescu müßig.
disabesàre , vrb: disavesai, disavesare Definitzione pèrdere, lassare o fàere lassare un'abbitúdine o avesu, istorrare de unu vítziu Sinònimos e contràrios disacostumai, irbitzare, ispònnere | ctr. avesai Ètimu ctl. desavesar Tradutziones Frantzesu déshabituer Ingresu to disaccustom Ispagnolu desacostumbrar Italianu disavvezzare Tedescu abgewöhnen.
disabesàu , pps, agt Definitzione de disabesare Sinònimos e contràrios disabbutu.
disabésu , agt Definitzione chi no est prus abbituau Sinònimos e contràrios disabbutu, disabesau | ctr. avesu Ètimu srd.
disabetàu , agt Definitzione chi no fut ibertau, chi no si fut isperandho e no s'ibertaiat, nau po cosa de bonu Frases si est sarvau de morti segura e at agatau unu gosu disabetau.
disàbiu , nm Sinònimos e contràrios arruinu, dannu, derruta, desacatu, destrossa, malafatia Frases in custu disàbiu petzi isse bi potiat pònnere manos ◊ manna fit sa timória de àteros disàbios! ◊ sos disàbios de sa vita nostra naschint dae s'arrogantia de s'ómine ◊ sas dannas de muru fint fachenne a disàbiu sos pudhàglios.