Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aparàda , nf Definitzione su pònnere calecuna cosa, o su si pònnere, acanta a calecuna cosa o a calecunu logu (fogu, bentu, sole o àteru) prus che àteru po dhi pòdere lòmpere caentu, pigare bentu, sole o àteru, fintzes po tènnere o arrecire calecuna cosa chi dhi est giaendho un'àteru Frases un'aparadedha a su fogu… e cota sa cosa! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu exposition Ingresu exposure, display, exposition Ispagnolu exposición Italianu esposizióne Tedescu Ausstellung.

aparadòre , nm: aparadori Definitzione mobbília chi serbit a pònnere trastos, mescamente in sa sagristia; css. móbbile chi serbit a pònnere calecuna cosa de ammostare o fintzes po pònnere sa candhela o luma apresu a su letu Sinònimos e contràrios paradora Ètimu spn. aparador Tradutziones Frantzesu garde-robe, vitrine Ingresu wardrobe, window (shop) Ispagnolu armario, cristalera, vitrina Italianu guardaròba, vetrina Tedescu Kleiderschrank, Glasschrank.

aparadúra , nf Definitzione su aparare Ètimu srd.

aparàgiu , nm Sinònimos e contràrios ammanitzamentu, ammanitzu, aparéciu, preparonzu.

aparagonàre , vrb: paragonai Definitzione pònnere apare, a paragone, calecuna cosa o ccn. cun calecuna àtera cosa o calecun'àteru siat po bíere un'assimbígiu, siat po bíere is diferéntzias Sinònimos e contràrios assemizare, assimbigiai, cufrontare, cumparai Frases a ite o comente si podet aparagonare custa cosa pro ti l'ispiegare? ◊ chie no ischit benit aparagonadu a su tzegu Tradutziones Frantzesu comparer Ingresu to compare Ispagnolu comparar Italianu paragonare Tedescu vergleichen.

aparaguladòre , nm: aparauladore Definitzione chie aperàulat; chi faet o narat abbrebos, foedhos fortes Sinònimos e contràrios abbervadore, brúsciu, cogu, maghiàgliu, mainàrgiu 2. apo fatu bènnere unu aparauladore e li at fatu una chedha de majarzarias (Z.A.Cappai)◊ s'aparauladore est un'àtera ispétzia de majarzu Ètimu srd.

aparaguladúra , nf Definitzione su aparagulare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu réservation Ingresu booking Ispagnolu reserva Italianu prenotazióne Tedescu Vorbestellung.

aparagulàre , vrb: aparaulare, aperaulare Definitzione (aparàgulo/aperàulo) foedhare cun ccn. po si assegurare calecuna cosa, giare sa peràula, su foedhu, tempus innanti, mescamente foedhandho de cójuas, ma fintzes po css. cosa (e nau sèmpere de parte de chie bolet o at arreciu sa promiténtzia); a logos si manígiat in su sensu de nàrrere is peràulas fortes, de abbrebare Sinònimos e contràrios imperaulare, impromíntere, promíntere / abberbare Frases no l'ischia chi fis aperaulada ◊ cras aramus ca tenimus su tratore aperauladu ◊ sunt andhandhe a chircare manibales, a los aparagulare pro cullire su pisellu ◊ benzeit s'imbiada pro mi aperaulare a s'ómine chi mi cheriat a muzere ◊ mi so aparaulatu chin mamma de fàchere a bonu ◊ andho e aperàulo a Fulanu ca mi serbit a binnennare chida ch'intrat 2. sos malos poderios esistint abberu, ma su retore est prus forte, los at aparaulados e che los at catzados! (Z.A.Cappai) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retenir, réserver Ingresu to book Ispagnolu reservar, apalabrar Italianu prenotare Tedescu vorbestellen.

aparagulàu , pps, agt Definitzione de aparagulare; chi est foedhau, impromissu, chi at giau sa peràula, su foedhu Sinònimos e contràrios impromitu Tradutziones Frantzesu promis, réservé Ingresu promised, booked Ispagnolu reservado, prometido Italianu promésso, prenotato Tedescu versprochen, bestellt.

aparài , vrb: aparare, parai Definitzione pònnere calecuna cosa (mescamente un'istrégiu, is manos) po ndhe arrecire un'àtera; pònnere acanta o a cara a calecuna cosa a ndhe pigare s'efetu / si narat: aparare sas manos, su piatu, su sacu, sa bértula, una cosa a s'abba fora candho est proindhe, asuta de su grifoni po dh'isciacuai, sas petorras a su bentu, sos trastes a su sole, a su fogu, is origas po iscurtai Sinònimos e contràrios pònnere Frases si li aparat un'umbra… unu pugnale lughet… e isse ruet iscoradu ◊ incrubadí finas a terra e apara sa manu a pedí che unu pòburu tzurpu! ◊ aparae sa tassa ca provaus custu murgueo! 2. mi apo aparadu sas manos a su fogu a mi caentare ◊ apàradi a su piatu, manighendhe! ◊ apàradi a s'isterzu prenendhe sas ampullas, no ti che ndhe ruat a terra! ◊ su piciochedhu si cicit a costau de sa mammai aparandho is manos a su caente de su fogu ◊ si mi l'aparas, deo umpro s'olia de su muntone e beto a su sacu Ètimu itl. parare.

aparalumenàre , vrb: aparanumenare, paralumenare Definitzione pònnere, giare o nàrrere s'ingiúliu a unu Sinònimos e contràrios addiciai, allomingiai, annomingiai, aproegliare, azistrare, imparanigiai Frases aparalumenare est s'istràviu sou e donzunu in bidha tenit un'improverzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.

aparangiólu , nm Definitzione genia de bobboitedhu de tantas calidades, totu farrancas (bàtoro paja), su chi faet su tallaranis o napa Sinònimos e contràrios aragnolu, arràngiu Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.

aparannomingiài , vrb Sinònimos e contràrios allomingiai, annomingiai, aparalumenare Ètimu srd.

aparanumenàre aparalumenàre

aparanzòne , nm Definitzione genia de àgiu areste: allu de carroga o porru de campu Sinònimos e contràrios pilibili 1, zuajone Terminologia iscientìfica rba.

aparàre aparài

aparàtu , nm Definitzione css. aparíciu o intrajamentu, mescamente de linna, fatu po serbire a pònnere calecuna cosa, po dhue artziare, o po bellesa o àteru; foedhandho de s'organísimu, cuncordu de arremos po una funtzione distinta (es. digirire) Sinònimos e contràrios imparatu Frases mi miro s'ispetàculu in poltrona, però si no mi agato in luna bona che morzo s'eletrónicu aparatu ◊ sonare sas campanas a tocos de aparatu ◊ su tratore, cun d-una chíngia, faghiat funtzionare s'aparatu de sa trébbia Tradutziones Frantzesu ornement, décoration Ingresu decoration Ispagnolu aparato, adorno Italianu apparato, ornaménto, addòbbo Tedescu Schmuck, Verzierung.

aparauladòre aparaguladòre

aparaulàre aparagulàre

apardinostrài , vrb: pardinostrai* Definitzione arresare, nàrrere babbonnostros Sinònimos e contràrios arrasai, precare.