A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

apantaviàre , vrb Definitzione fàere a tímere meda, pigare assíchidu Sinònimos e contràrios apantejare, apramare, apupurrare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispramai, istrementire, isturdinare Frases faghent tzocos e sonos chi apantàviant totu sos de sa leada ◊ bidindhe a Maria Intaulada si sunt apantaviados totu Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten heavily Ispagnolu aterrorizar Italianu intimorire forteménte Tedescu verängstigen.

apantàviu , nm Definitzione timoria manna, assíchidu Sinònimos e contràrios acíchidu, apantarju, aporu, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, atraghentu, dannu, ilgiru, isprama Frases sos "ohis" e sos "ahis" pariant essendhe dai s'isprofundhu, orizados de traschias, de assuconos, de apantàvios e de minetas (G.Ruju) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terreur, effroi, frayeur Ingresu terror, dismay Ispagnolu terror, desconcierto Italianu terróre, sbigottiménto Tedescu Schrecken, Bestürzung.

apantejàre , vrb Definitzione pigare assíchidu, tímere, fàere a tímere Sinònimos e contràrios apramare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ilgirare, ispramai, istrementire, stremessiri Frases si est apantejatu canno at intesu carabbineris ◊ sos fitzos sont apantejatos videnne su babbu goi male vogliatu ◊ si apantejat a su cantu de s'istria ◊ custu l'ant imbentatu pro apantejare sos pitzinnos chi cherent essire a denote Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvanter Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaventare Tedescu erschrecken.

apantéju , nm Sinònimos e contràrios acíchidu, arrore, asciuconu, assàrtiu, assúmbridu, assústidu, ilgiru, ispantu, ispàsamu, isprama, tzurrumbu Frases bidia sos chelos minetandhe s'apanteju Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu peur Ingresu fear Ispagnolu miedo Italianu paura Tedescu Angst.

apantroxài , vrb Definitzione abbarrare crocaos che una pantòrgia, istare a tropu in su letu po mandronia Sinònimos e contràrios arreulare Frases cantu bortas mi ndi apu a èssi pesada sentza de orbesci, e cussu apantroxau me in su letu! ◊ su nai ca teniu su cuadhu atacau de is cincu e cussa a is otu fiat ancora apantroxada che una madri próssima! Ètimu srd.

apantzighedhàdu , agt Definitzione nau pruschetotu de gente, chi portat bentre manna, bentrudu Sinònimos e contràrios bentrimannu, bentrone, frentudu, porodhosu, sachetone, matimannu Ètimu srd.

apapàre , vrb Definitzione prus che àteru tocare aprapidandho, a s'aprapu, tocare, bènnere apare Sinònimos e contràrios tocai Frases sas ideas no si apapant: in sa vida ti atapas! Ètimu srd.

apapasciàre apabassài

apapassàda , nf Definitzione su apabassare Sinònimos e contràrios apabassadura Ètimu srd.

apapassadúra apabassadura

apapassàre apabassài

apapassàu , pps, agt Definitzione de apapassare; chi est fatu a pabassa.

apapiàre , vrb Definitzione ispergiare o betare abba a istídhigos Sinònimos e contràrios babbiscare, ispergiare.

apapinàre , vrb Definitzione istare, abbarrare o èssere coment'e ammammalucaos, su si troboire foedhandho; pigare s'àteru a ingannu, in trampa Sinònimos e contràrios impampinare / coglionai, colovrinare, imbovai, ingannai 2. pro apapinare sa zente su deputadu est torradu a preigare in piata boghendhe a pizu promissas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'embarbouiller Ingresu to get flustered Ispagnolu embarullarse, trabucarse Italianu impappinare Tedescu sich verhaspeln.

apapíngiu , nm Sinònimos e contràrios apapiu, iscalfíngiu, mandhichintzu, pàpidu, ratinzu Frases tèngiu apapíngiu a is peis Ètimu srd.

apapiràre , vrb Definitzione fàere in paperi s'interessu a unu Frases bidenne su bonu incrinu chi bi poniat su pitzinnu in su travàgliu, l'at apapiratu e canno est mortu li at lassatu totu Ètimu srd.

apapíu , nm Definitzione papíngiu, bisóngiu de s'iscràfere; nau de unu fàere, su istare buscandhosidha, cricandho ocasiones Sinònimos e contràrios iscalfíngiu, mandhichintzu, pàpidu, papiu, ratinzu 2. cussa piciochedha mi parit ca tenit apapiu!… Ètimu srd.

apàpu apàlpu

apapughinàu , agt Sinònimos e contràrios ammeravizadu, trassicu Frases andhat a si apompiare in s'ispricu ma abbarrat apapughinau biendhe chi sas uricras si li sunt incurtziadas! Tradutziones Frantzesu étonné Ingresu astonished Ispagnolu asombrado Italianu stupito Tedescu erstaunt.

àpara , nf, nm: àparu Definitzione porru de angioni, genia de erba areste chi faet unu pagu che a s’àgiu, ma a cambu meda prus fine, biancu, unu pagu a conca (pagu prus grussa de su cambu) in s'oru de is arraighinas, unu pagu a triàngulu (in setzione), frores biancos a pubusone in punta furriaos conca a bàsciu a bisura de campana, de fragu e sabore forte, bona a papare Sinònimos e contràrios antzangioni, gusaju, porru / cdh. sàmbula Maneras de nàrrere csn: falàresi chei s'àpara in su mese de maju = arrui acomenti fait cust'erba in maju, candu si acaramat e sicat; genia de frastimu: abbasciau chei s'àpara!; vívere a coa de àpara = campare a fàmine, a dilléziu, cun cosighedhas de pagu contu Frases sos amministradores ant intituladu carrelas e piatzas a zente chi a bidha no li at dadu mancu un'àpara ◊ che fuint essidos time time, cun sas ancas modhes che àparu in maju (A.Cossu)◊ amus fatu sa falada chei s'àpara de maju! Terminologia iscientìfica rba, rbz, Allium triquetrum Ètimu ltn. cappara Tradutziones Frantzesu ail à trois angles, ail triquètre Ingresu wild garlic Ispagnolu lágrimas de la virgen Italianu àglio angolare Tedescu Glöckchen-Lauch.