dessaladòre , nm Definitzione impiantu mescamente industriale chi che bogat su sale a s'abba de mare e dha faet druche de dha pòdere impreare Frases oe apo postu su dessaladore e mi che pigo s'abba 'e sa marina (Sozu) Tradutziones Frantzesu installation de dessalage Ingresu desalinator Ispagnolu desalinizadora (f) Italianu dissalatóre Tedescu Entsalzungsanlage.
dessanànti , avb Sinònimos e contràrios ananti, daenante | ctr. addaisegus, apabas.
dessessídu , pps, agt: desessidu, disessidu Definitzione de dessessire; chi est macu deunudotu, foras de se Sinònimos e contràrios afoglietadu, dischissiau, disvariadu, ilvariadu, irzudissiadu | ctr. atinadu Tradutziones Frantzesu fou Ingresu crazy Ispagnolu desatinado Italianu dissennato Tedescu unverständig.
dessessíre , vrb: disessire Definitzione andhare a fora; essire fora de se, fàere a macu, a irbariadu Sinònimos e contràrios essire / ammachiae, dischissiare, irbariare, iscansae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu devenir fou Ingresu to go mad Ispagnolu enloquecer Italianu ammattire Tedescu den Verstand verlieren.
dessídiri decídiri
dessígnu , nm: disegnu, disignu, disinnu, dissignu, dissinnu, dissinzu Definitzione genia de figura chi si faet cun calecuna cosa chi iscriet, chi faet o lassat calecuna síngia, siat coment'e un'idea chi naschit de s'arte e siat po ammostare una cosa; cosa chi si cuncordat o chi si decidit de fàere / disignu a sa grussa = disegnu apenas comintzadu, tantu pro si comintzare a bídere; disegnus animaus = itl. cartóni animati Sinònimos e contràrios disizu, idea, progetu, sestu Frases is tellas de su repranu cumponint unu disignu ◊ cheriat una munnedha fata cun d-unu dissignu pretzisu ◊ de is mantas de ajaja ndi apu bogau unu disegnu antigu 2. bi ndhe at chi sunt prus acurtzu a sos dissignos de Deus ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu ◊ no ti benzat s'atrivida o su disinnu maladitu e feu de bochire sa zente! Tradutziones Frantzesu dessin Ingresu drawing Ispagnolu dibujo, diseño Italianu diségno Tedescu Zeichnung, Plan.
dessinída , nf: discinida Definitzione su dessinire; genia de conclusione, fine, acabbada de calecuna faina, de unu fàere Sinònimos e contràrios acabbu, congruida 2. si bufànt unas cantu tassas de binu e, a sa discinida, segundu sa gana dhoi tzacarrànt apitzus càncua fà arrustu Ètimu srd.
dessiníre , vrb: disciniri, dissinire Definitzione precisare, decídere totu su chi pertocat una cosa o una chistione; fàere, batire a lompimentu calecuna cosa, pigare una decisione; torrare o giare un'arresposta segura Sinònimos e contràrios definire, fàchere, irdiscinie Frases no seu s'ómini giustu po chistionai de mei e de s'òpera chi apu disciniu ◊ circa de no disciniri nudha contras de cuss'ómini poita notesta, in su sonnu, apu patiu meda po càusa sua (Ev)◊ si fuant pinnigaus po disciniri mellus sa chistioni ◊ tocat a dha disciniri: o a iscola, o a intendi sulitus e tumborrus 2. est mellus chi siat discinia sa volontadi de Deus (Ev)◊ seis discinendu su chi atrus ant cumentzau ◊ si est discinia sa promissa sua ◊ ant disciniu su chi fut pretzetau de sa lei ◊ ita depeus fai po disciniri is òperas de Deus? 3. sa fémina torravat arrespostas chene impinnos e goi at mantesu su zòvanu meda tempus chene dessinire Tradutziones Frantzesu achever, définir Ingresu to finish, to determine Ispagnolu concluir, rematar Italianu ultimare, cómpiere, definire Tedescu beenden, definieren.
dessintótu , avb Definitzione de su in totu: deretu, totugantu Sinònimos e contràrios arrotzu, deunudotu Frases su dotori dh'at abbandonau dessintotu ◊ cussu no est tontu dessintotu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu complètement Ingresu completely Ispagnolu completamente Italianu completaménte, totalménte Tedescu ganz.
dessipèlla , nf: disipella, dissipella Definitzione mali molentinu, genia de maladia a sa pedhe chi si faet orrúbia e unfrada Sinònimos e contràrios arrisipella, isipèrela, risipella Frases portat una dessipella sentza de sanamentu Terminologia iscientìfica mld Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu érysipèle Ingresu erisypelas Ispagnolu erisipela Italianu erisìpela Tedescu Wundrose, Erysipel.
dessisiòne decisiòne
destinài, destinàre , vrb: distinai, distinare Definitzione lassare o pònnere calecuna cosa po un'iscopu; pigare una decisione Sinònimos e contràrios decídiri 2. sa dí chi mi distinu po sempri de ti lassai ◊ dh'at destinau Deus de andai aici ◊ a bonu contu si depiat distinare: o a iscola, o a iscultare sos pipiriolos ◊ distínadi: cheres tucare cun megus o nono?!
destinatàriu , nm Definitzione chie depet arrecire cosa chi si mandhat.
destinatziòne, destinatziòni , nf Definitzione de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu
destinàu , pps, agt Definitzione de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu Sinònimos e contràrios imprenetau Frases si dogni cosa primu est destinada, de volontade, tandho, no bi ndh'at! Tradutziones Frantzesu prédestiné Ingresu predestined Ispagnolu predestinado Italianu predestinato Tedescu vorausbestimmt, prädestiniert.
destínu deltínu
destràle , nf: distrale Definitzione aina manna acutza fata de un'atza lada e una màniga intrada in d-un'istampu (ogu): serbit pruschetotu a segare e a isperrare linna Sinònimos e contràrios àscia 1, bestrale, segura Ètimu ltn. dextralis Tradutziones Frantzesu hache Ingresu axe Ispagnolu hacha Italianu scure Tedescu Beil, Axt.
déstrinu , agt Definitzione chi manígiat de prus e méngius sa manu destra Sinònimos e contràrios | ctr. manchinu, mancosu Tradutziones Frantzesu droitier Ingresu right handed (person) Ispagnolu diestro Italianu destrimano Tedescu rechtsgängig.
destròssa , nf, nm: destrossu, distròscia, distrossa Definitzione su distrúere o arruinare totu de mala manera / pròiri a distrossa = a dellúbbiu, a mala istropiadura Sinònimos e contràrios arruinu 1, degógliu, derruta, desacatu, istralia, istròscia, macedhu, sderrocu, sderrota, sderruimentu Frases is domínius ant fatu destrossu insulendi chi sa língua sarda est nemiga de su progressu! (G.Lilliu) Ètimu ctl. destrossa Tradutziones Frantzesu massacre Ingresu slaughter Ispagnolu destrucción Italianu eccídio, scémpio Tedescu Blutbad, Katastrophe, Verunstaltung.
destrossài, destrossàre , vrb Definitzione fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu Sinònimos e contràrios agigotare, degogliai, ifasciare, isciasciai, iscruncassare, secare, truncai Frases destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu Ètimu ctl., spn. destrossar Tradutziones Frantzesu mettre en pièces, massacre, endommager Ingresu to brake to pieces (to tear), to damage heavily Ispagnolu destrozar Italianu fare a pezzi, scémpio, disastrare Tedescu niedermetzeln.