irfrissuràre , vrb: isfressurare, isfrisciurai, isfrissurare, sfrisciurai Definizione bogare, segare sa frisciura de sa bentre de unu pegus pangau; in cobertantza e nau de gente, fàere css. cosa o ifortzu mannu po un'iscopu, po agiudare a unu Sinonimi e contrari irmatare / matanare, ischissimignare, smerai 2. su tzeracu totu sa die si fachiat a cantos irfrissurànnesi a travàgliu cràtiu ◊ si sunt isfressurados fatendhe inchinos a noranta grados! ◊ apas pascéntzia: no t'isfrissures! ◊ unu tempus sa laorera fit totu a fortza de bratzos, a s'isfrissura isfrissura cun sos boes Etimo srd. Traduzioni Francese se mettre en quattre pour qqn. Inglese to leave no stone unturned Spagnolo echar los hígados, desvivirse por Italiano farsi in quattro per qlc. o qls. Tedesco sich vierteilen.

irgargàre, irgarghiàre , vrb rfl Definizione istare a irgargos, a boghes Sinonimi e contrari igrogoenai, isarguenare, sguturai Etimo srd. Traduzioni Francese s'égosiller Inglese to shout oneself hoarse Spagnolo desgañitarse Italiano sgolarsi Tedesco sich die Lunge ausschreien.

irmercorzàre , vrb Definizione trebballare sèmpere meda e a sacrifíciu mannu, a tropu, mòrrere de su trebballu a tropu Sinonimi e contrari isciaonare Frasi a istare ammandronadu za no l'as connotu dae babbu tou… ch'irmercorzaiat fintzas in dies de festa! Traduzioni Francese trimer Inglese to drudge Spagnolo bregar, darse un tute Italiano sfacchinare Tedesco sich abschinden.

isagheràre , vrb Definizione pèrdere o fàere pèrdere s'atentzione, o pentzare in àteru Sinonimi e contrari avallai, iberiai, iselembrare, ismentare, ivrasiare, sbeliai Etimo srd. Traduzioni Francese distraire, se distraire Inglese to divert (one's mind) Spagnolo distraer Italiano distrarre, distrarsi Tedesco zerstreuen, sich zerstreuen.

isarguenàre , vrb: isgrogoenai, isogroenare, isorgoenare, sgraguenai Definizione agiummai coment'e pèrdere s'ogroena tzerriandho: tzerriare meda e a forte, tropu; fintzes púnghere a is cannas de su gúturu Sinonimi e contrari iggannai, igrogoenai, irborgoenare, irgargare, sguturai / sprumonai Frasi si est postu a cantare a s'isogroenare! ◊ deo isarguenèndhemi a boghes e isse chentza m'intèndhere! 2. pigant s'arresorza e dh'isorgoenant: a ite puntu arribbat s'ómine!… Etimo srd. Traduzioni Francese s'égosiller Inglese to shout oneself hoarse Spagnolo desgañitarse Italiano sgolarsi Tedesco sich die Lunge ausschreien.

isbatizài, isbatizàre , vrb: sbatillai, sbatizai Definizione àere segamentos de conca cun ccn. cosa o chistione, iscúdere o atumbare a ccn. logu, pigare múngia, carda Sinonimi e contrari aciapuai, atapai 1 / atormentai, imbatijare Etimo srd. Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to bang, to rack one's brain Spagnolo devanarse los sesos Italiano sbatacchiare, lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

isbramíre , vrb rfl Definizione fàere passare sa gana, papare meda, a s'airada, coment'e abbramios / avb. (nau de sa manera de papai) a s'isbramida = a isbrenúsciu, a meda Sinonimi e contrari abbudegare, ilbramare, mascare, satzai 2. pro bustare a s'isbramida no acadhat labiolu ◊ pro un'ispantzada a s'isbramida li tocat de cascare tota vida! Etimo srd. Traduzioni Francese se rassasier Inglese to shiff oneself Spagnolo hartarse, atracarse Italiano satollarsi Tedesco sich sättigen.

iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definizione pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu Sinonimi e contrari afranchire, allibberai, disgagiai, ifrancare, illertire, irfroculare, iscabulire, iscabutzire, iscampulire, iscatavidai, iscrúfere, scadamessi, schighitzí / ischire Frasi dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese dégager Inglese to free oneself Spagnolo escabullirse Italiano svincolare, svincolarsi, districarsi, divincolarsi Tedesco losmachen, sich befreien, sich entwirren.

iscajentàre , vrb: iscallentare, iscazentare, scallentai Definizione fàere caente meda; nau in cobertantza, arrennegare, artzare sa boghe foedhandho Sinonimi e contrari imbudhighinare, iscaldire / incaloritzire Frasi ti at fatu male a ti pònnere ca fis iscallentau de su caminu 2. nos fimus iscajentandhe in una ripitida de arte, de religione, de poesia Etimo srd. Traduzioni Francese chauffer, échauffer (fig.), enflammer Inglese to heat, to get hot Spagnolo calentar, acalorar Italiano riscaldare, accaldarsi Tedesco wärmen, sich erhitzen.

iscampiài , vrb: scampiai Definizione fàere límpiu unu logu de sartu, fàere a logu campu; nau mescamente de s'aera candho si che pesant is nues o fintzes candho si faet lughe su mengianu Sinonimi e contrari isclarire, ispalaciae, ispanigai, orbesci Frasi a fai su narboni bollit nai a iscampiai su buscu, limpiai sa terra, abbruxai sa linna po podi arai e seminai 2. candu proit abarraus in sa barraca finas a iscampiai ◊ a pagu a pagu fiat iscampiendu: calàt su bentu e is nuis curriant ◊ su tempus malu est durau una mes'ora e pustis at iscampiau ◊ at iscampiau e si bit su soli Etimo ctl. escampiar Traduzioni Francese se rasséréner Inglese to clear up Spagnolo serenarse, despejarse Italiano rasserenarsi del tèmpo Tedesco sich aufheitern.

iscampiàre , vrb Definizione andhare o essire a bíere, o fintzes po si giare a bíere (nau de s'aera, ispalatare, iscrarire); bíere de atesu / iscàmpia sa conca! = boga sa conca!, incàradi a bídere! Sinonimi e contrari acarare, acerare, acherare, acontrare, acrarare, afacare, bídere, cumparire, essire, imbraconare, incarai, inciarare, ingiarare / ispalaciae Frasi si est aperta sa zanna e tandho est iscampiada issa ◊ erisero est iscampiada un'ànima dolimorjosa a mi nàrrere de bènnere ◊ sas crocas iscàmpiant apenas cumintzat a pròghere ◊ su sole onzi tantu iscampiabat dae palas de sas nues ◊ ti torras a iscampiare e ti amus a dare sa risposta ◊ si s'aera s'iscàmpiat in bonu essimus 2. mai in sa vida si torret a iscampiare! ◊ mai s’iscàmpiet su triballu: como mi paso! ◊ las ant iscampiadas dae tesu, a issas Etimo srd. Traduzioni Francese se montrer, apercevoir dans le lointain Inglese to lean out, to perceive in the distance Spagnolo asomarse, divisar Italiano affacciarsi, scòrgere da lontano Tedesco sich zeigen, erblicken.

ísce , prn: isse Definizione prn. chi s'impreat po una tertza persona ómine / a, cun, de, in, pro, tra isse; iss'etotu = itl. égli stésso Sinonimi e contrari ísciu Frasi est intradu a créjia isce chin sa muzere ◊ isse benit cun megus ◊ so andhadu cun isse ◊ cudha cosa l'apo dada a isse andhe chi no l'as chérfida tue ◊ aficu b'at, in isse!…◊ iseta a isse ca a solu no ti abbales! ◊ pejus pro isse! ◊ male pro isse est, si faghet gai! ◊ custu triballu si l'at fatu isse etotu Cognomi e Proverbi prb: chie no est bonu pro isse no est bonu pro sos àteros Etimo ltn. ipse Traduzioni Francese il, lui Inglese he, him, himself Spagnolo él, Italiano égli, lui, Tedesco er, sich.

ischerbicàre , vrb: ischerbigare, ischervicare, ischervigare, ischervixare, iscrebigare 1 Definizione segare sa mola de su tzugu, iscúdere su pistidhu a terra; andhare peri su logu (nau cun tzacu), andhare male, currendho de pòdere orrúere, bagamundhare de unu logu a s'àteru / logu ue si b'ischérvigat sa craba = malu, trotu meda chi no fait a dhui passai Sinonimi e contrari igerbedhare, isperrumare, ispistidhare, issuludrare, scerbedhai, scerbigai Frasi l'aiant agatadu ischervijadu ca su cadhu l'aiat isbatuladu a terra ◊ chene nos ischervicare, nche colaimus in mesu de gurutinos e astrintòglios 2. no bi at bisonzu chi l'ingote, sa mente mia, pro ischervigare (G.Ruju)◊ cussa boza tenza de m'ischervigare, cantu tenzo boza de cussa cosa! ◊ e a ue si ch'est ischerbigadu, cust'àinu, chi no lu poto agatare?! ◊ chi si esseret ischerbicau isse, a chircare! ◊ su tazu si ch'est ischerbicau dae su trèmene a s'abba ◊ cussos bolliant giuntos apare a giuale de figu e iscrebigados, gente deasi!… Etimo ltn. *excervicare Traduzioni Francese se casser le cou Inglese to run helter-skelter, to break one's scruff Spagnolo romper el pescuezo, abalanzarse Italiano fratturarsi la collòttola, scapicollarsi Tedesco sich den Nacken brechen, Hals über Kopf hinunterstürzen.

ischilziniàre , vrb: iscrezeniare, iscrizeniare Definizione cambiare de creze, de calidades, essire diferente de cumportamentu (fintzes in su sensu de essire educaos), de aerzu, de naturale / ómine, animale iscrizeniadu Sinonimi e contrari chilzeniare, disgeniare, ilgrezare, imburdiri, iscastare, iseniare Frasi tra totu sos frades, cussu est s'únicu chi at iscrizeniadu ◊ sos àteros mannedhos ainue fia andhendhe pro ch'ischilziniare fint pastores issos puru Traduzioni Francese se différencier, différer Inglese to differentiate Spagnolo diferenciarse Italiano differenziarsi Tedesco sich unterscheiden

ischintolzàre , vrb: ischintorzare, issintorgiare Definizione bogare sa chintorza, su chintórgiu; iscúdere, atripare a chintórgiu / ischintorzare de su risu = mòrriri, crepai de s'arrisu Etimo srd. Traduzioni Francese détacher sa ceinture Inglese to unbelt Spagnolo sacarse el cinturón Italiano levarsi la cintura Tedesco sich den Gürtel abnehmen.

ischirchinàre , vrb: iscrichinare Definizione coment'e iscutulare a forte, fruscinai, nau pruschetotu de movimentu chi faet incrubandhosi o furriandhosi a dónnia parte chie istat male, sentit dolore forte de no pòdere padire mescamente a bentre Sinonimi e contrari atapai 1, fruschinare, inchingiare, iscoitai / foichinare Frasi cussos titones sunt fumendhe: totavia los as iscrichinados cun su sulavogu! (G.Ruju)◊ si est ischirchinendhe che colora de su dolore chi zughet Etimo srd. Traduzioni Francese se démener, secouer Inglese to fidget, to wiggle Spagnolo menearse Italiano dimenarsi, scuòtere Tedesco sich hin und her bewegen, schütteln.

ischisciàre , vrb Definizione innisire su mucu e illimpiare su nasu Sinonimi e contrari inniscire, ischiscire, nesire Etimo srd. Traduzioni Francese se moucher Inglese to blow one's nose Spagnolo sonarse Italiano soffiarsi il naso Tedesco sich schneuzen.

isclamài, isclamàre , vrb: iscramare, iscramiare, isgramare, scramai Definizione foedhare, abboghinare cun boghe lastimosa coment'e de chie est pedindho agiudu, afrigiu disigiandho calecuna cosa o frastimandho; nàrrere sa cosa cun meravíglia, cun ispantu, coment'e ispantasiaos Sinonimi e contrari abbochinare, atzerriai, giaculare, iscramorai Frasi notas de focu mandho allutas ca su lúmene tou isclamo ◊ dae ora isgramas, pedendhe agiudos (M.Canu)◊ sos tuos ant a bènnere isgramendhe, pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ sos mortos de dirgràscia iscramant mindhitas ◊ isgrama dae sa tumba, antzis pesadindhe e istròtzala, sa betadomos! ◊ est iscramandhe a Deus pro sos pecatos issoro ◊ a Deus meu mi so iscramadu ◊ s'ingurdu no at birgonza de su disunore e de chie isclamat no ndhe faghet contu! ◊ paret iscramanne dustítzia ◊ su chercu iscramat dai s'annixinu a bistrale fichida in su pojolu (G.Fiori) 2. sa ebreghe iscrammat ◊ depit iscrammiai fogu de totu is partis, oi, su serghestanu! Etimo ltn. exclamare Traduzioni Francese invoquer Inglese to invoke, to moan Spagnolo clamar, quejarse gritando Italiano lamentarsi urlando, sospirando, invocare Tedesco sich beklagen, anflehen.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definizione iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Sinonimi e contrari ischirchinare / iscabbúllere Frasi bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Etimo srd. Traduzioni Francese frétiller de la queue, se démener Inglese to wag its tail, to squirm Spagnolo colear, menear, escabullirse Italiano scodinzolare, dimenarsi Tedesco schwänzeln, sich hin und her bewegen.

iscòndhere , vrb: iscúndhere Definizione pònnere o apartare a un'ala, essire e lassare unu logu, lassare in abbandhonu; si narat fintzes in su sensu de difèndhere, fàere sa parte a ccn./ pps. iscóndhiu Sinonimi e contrari lassai, irbandhonare / defèndhere, frànghere, iscabbúllere, iscundhire Frasi iscòndheti da èsseres mischinu! ◊ no mi poto iscòndhere de fàchere su dovere ◊ cantu bi apo gherradu pro m'iscúndhere dae tupas de prunatza e de tiria! (M.Tedde)◊ iscúndheti! 2. fipo acuzonatu coment'e un'istratzu e solu Petenedha pariat chi naraiat: Corazu, za t'iscundho zeo! ◊ donzunu de cussos mortos depet àere iscúndhiu una bandhera Etimo ltn. abscondere Traduzioni Francese se dispenser, esquiver, fuir Inglese to avoid, to shift Spagnolo eximirse, esquivar Italiano esìmersi, scansare Tedesco sich entziehen, ausweichen.

«« Cerca di nuovo