iscorporài, iscorporàre , vrb rfl Definizione tzatzare a meda, papare fintzes sa parte de s'àteru Sinonimi e contrari ingolopire, intrudhiri Frasi est liandudendhe totu s'arregorta a domu sua po s'iscorporai cussu! Etimo srd. Traduzioni Francese gaver Inglese to gobble Spagnolo atracar Italiano ingozzare Tedesco sich überfressen.

iscritzíre , vrb Definizione istesiare de calecuna cosa o logu / i. sos corpos = iscabbúllere de is cropos trantzindhosi po no dhos ingòllere Sinonimi e contrari iscrostiare, issuzire, istirire, istregire*, tòlchere, transiri 1 Traduzioni Francese s'éloigner, s'écarter Inglese to stand aside (move), to avoid Spagnolo alejar, apartar, eludir Italiano scostarsi, scansare Tedesco sich entfernen, wegrücken.

iscucuzàre , vrb: iscuguzare, iscuzicare Definizione tròchere o trantzire s'ammontu o calesisiat cosa chi ndhe carràgiat un'àtera; fintzes iscobèrrere cosa chi no s'ischiat Sinonimi e contrari immantare, iscugudhai, isfianzare, ispannuliare, scavannai | ctr. ammantai, carragliare, iscumpannare Frasi no t'iscuguzes ca est faghindhe fritu ◊ su colore de sa pedhe pariat prus iscuru de su grogore de s'arbéschia chi iscuzicabat sas pedulias chi ammorgodhabant sa domo 2. in istiu amus iscuguzadu sa domo pro fàghere sa cabertura noa ◊ iscuguza sa padedha e bètache sos macarrones! 3. lu teniant unu mese in s'ispidale e chentza pòdere iscuguzare ite teniat Etimo srd. Traduzioni Francese découvrir, se découvrir Inglese to uncover, to throw off one's clothes Spagnolo destapar Italiano scoprire, scoprirsi Tedesco abdecken, sich entblößen.

isculiàre , vrb Definizione camminare faendho ballare is nàdigas, mòvere, iscutulare / andhare iscúlia iscúlia = andai cerri cerri, a s'innàiga innàiga, sedatendhe sas nàdigas Sinonimi e contrari inculiare, isprusciare Frasi est ponenne paja de passos pro che isculiare cussos mermos chene sàmbene (M.Dui) Etimo srd. Traduzioni Francese se dandiner Inglese to walk with a wiggle Spagnolo contonearse Italiano sculettare Tedesco sich in den Hüften wiegen.

iscuricàda , nf: iscuricata, iscurigada Definizione su iscurigare; s'ora chi est iscurigandho Sinonimi e contrari inchinadorzu, interighinada, interinada, intríchinu, iscurigadolzu, iscurigantina, murriadrosu, oscuressida | ctr. abbréschida Frasi ch'essiat prima de fàghere die e torraiat a s'iscurigada ◊ tribagliaiat dae candho illughintinaiat a s'iscurigada ◊ dai candho faghet die finas a s'iscurigada istat a s'andhalitorra Terminologia scientifica sdi Etimo srd. Traduzioni Francese noircir, faire nuit Inglese nightfall Spagnolo anochecer Italiano imbrunire Tedesco sich verdunkeln.

iscurigadólzu, iscurigadórgiu, iscurigadòrza, iscurigadórzu , nm, nf: scorigadroxu Definizione s'ora chi est iscurigandho, faendhosi note Sinonimi e contrari inchinadorzu, interinada, interighinadorzu, interrighinu, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigantina, issuriadorzu, murriadroxu | ctr. abbréschida, arborinu Frasi a s'iscurigadolzu fit ancora in campusantu ◊ sas dies colant chena si frimmare in avréschidas e iscurigadorzas chena contu Etimo srd. Traduzioni Francese noircir, faire nuit Inglese dusk Spagnolo anochecer Italiano imbrunire Tedesco sich verdunkeln.

isgangagliàre , vrb Definizione erríere a iscracàlios, a tzérrios, mòrrere de s'errisu Sinonimi e contrari chighigliare, iscacagliare Etimo srd. Traduzioni Francese rire à se décrocher la mâchoire Inglese to split one's sides with laughter Spagnolo desternillarse de risa Italiano sganasciarsi dalle risa Tedesco sich krummlachen.

ispalaciàe , vrb: ispalatare, ispalatzare, ispallatare, ispallatzare Definizione su iscrarire de s'aera annuada, su che pesare is nues Sinonimi e contrari illaschiare, iscampulare, isclarire, isgiannare, ispartentare, isparteulare | ctr. ammantare, annuai 1 Frasi su bentu chi si est pesadu at ispallatadu s'aera ◊ canno at ispalatzatu sas àgheras, si nch'est vessitu a passitzu 2. su sole ispalatat su belu de sa memória ◊ ispalata sas nues de su male! Etimo ltn. ex palatium Traduzioni Francese s'éclaircir Inglese to clear up Spagnolo despejarse, aclararse Italiano rischiararsi Tedesco sich aufhellen.

ispannài, ispannàre, ispannàri , vrb: spannai Definizione apèrrere, ispràghere, nau de su butone de is erbas e matas; nau de àteru, coment'e apèrrere e giare o fàere lughe Sinonimi e contrari abbèrrere, isclarire, ispalaciae / allugare, ilgiarare, illuminai Modi di dire csn: ispannai is abas = ispàrghere sas alas; ispannare su dolu = passai, allebiai, sciagai su dolori, su disprexeri Frasi un'arrosa est ispannada ◊ is froris funt cumentzendi a ispannai ◊ po no camminai in lentza sa buca tropu ispannas! (Pani) 2. acò s'astru de arghentu ispannendhe dogni nue! ◊ sas fritzas tébias de maltu che ant ispannadu sas aeras ◊ antiga domo mia, abblandhas sa tristia e ispannas su coro a su cuntentu (P.Fae)◊ s'at a ispannare su chelu piús luadu in ispijos de sole ◊ daghi ant ispannadu cussu velu, tandho sa Chéjia los afestat totu sos chi sunt dignos de istare in chelu ◊ su sole ispannat sas umbras ◊ sa luna lucorosa ispannat sas campuras 3. pro t'ispannare su dolu pensa chi t'istimo! Etimo itl. spannare Traduzioni Francese éclore, se rasséréner Inglese to blossom, to brighten up Spagnolo abrirse, desabotonarse, despejarse Italiano sbocciare, rasserenarsi, illuminare, dissipare, dissòlvere Tedesco aufblühen, sich aufheitern, erleuchten, vertreiben.

ispassàre , vrb: ispassiai, ispassiare, spassiai Definizione cricare e pigare is ispàssios, divertimentu / ispassiàresi che sóriche in mesu de casu = própiu a cusséssia, meda Sinonimi e contrari desogai, diveltire, isvrasiare, sulassai Frasi cun tegus giogo e m'ispasso ◊ sa mariposa ispàstigat su bolu nendhe: "Si devet ispassare chie est sanu!"◊ commo torramus a pitzinnos e nos ispassiamus ◊ cussos su dinare si l'ispàssiant ◊ mi chèrgio unu pacu ispassiare ◊ sos pitzinnos s'ispàssiant cun sa fatzienna de sa binnenna Cognomi e Proverbi prb: tempus malu, ispassadilu! Etimo itl. spassare Traduzioni Francese s'amuser Inglese to amuse oneself Spagnolo divertir, entretener Italiano sollazzarsi Tedesco sich unterhalten.

ispixàre 1 , vrb rfl: ispricare 1, isprigai, isprigare, sprigai Definizione castiare, bíere me in s'isprigu Frasi fatuvatu bandat a s'isprigai ◊ sa luna s'ispricat in s'abba 2. los cherzo ispixare in arcos de chelu pro pintare randhas de nue (G.M.Lai) Etimo srd. Traduzioni Francese se regarder (dans une glace) Inglese to look oneself (in a mirror) Spagnolo mirarse en el espejo Italiano specchiarsi Tedesco sich spiegeln.

ispònnere , vrb Definizione pèrdere, passare o fàere pèrdere s'abbitúdine, su disígiu, s'idea de calecuna cosa, no ndhe fàere prus contu si no si ndhe tenet, fintzes solu cessare, tratènnere unu pagu; istare a dormire in domo angena / in poesia fintzas isponne; pps. ispostu Sinonimi e contrari disabesare, disacostumai, ibbortare, scotiai, storrai / tasire / aposentae, ospedai | ctr. abbetuare, imbisciare Frasi como mi che so ispostu e su binu no mi rechedit prus ◊ sa fémina a tota prima no ndhe cherfeit s'intesa, de ballare, ma Frantziscu no ndhe isponzeit s'idea ◊ no l'amus audidu, a fàghere cussa, ma mancu ispostu ndhe l'amus ◊ comintza a pagu a pagu a ti ndhe ispònnere, a m'ismentigare! ◊ tres o bàtoro bagadias li aiant torradu su "Chi nono" e isse fit pro ndhe ispònnere s'idea de si cojare ◊ a cudhu amante meu dau li apo su coro: no mi ndhe poto isponne ◊ sa cusséntzia sua non si che cheret ispònnere de sas richesas 2. a punta de mesudie ant ispostu de messare, ma a sero li sunt torrados a intrare ◊ no at ispostu ancora de chigulare! 3. isponzo in domo de su síndhigu 4. de cosas gai ne seo ispostu Etimo ltn. exponere Traduzioni Francese déshabituer, se résigner Inglese to wean away, to accept Spagnolo desacostumbrarse, resignarse, hospedar Italiano disassuefare, rassegnarsi Tedesco abgewöhnen, sich ergeben.

ispúndiri 1 , vrb: spòndiri Definizione acostire tropu, essire tropu de un'oru artu, de un'atza Sinonimi e contrari ispiòndiri Frasi issu si est ispúndiu tropu de aundi fut impostau, at postu mali su pei e nc'est arrumbulau Traduzioni Francese se pencher Inglese to lean out Spagnolo asomarse Italiano spòrgersi Tedesco sich vorbeugen.

istallàre 1 , vrb Definizione andhare a istare in s'istallu, andhare a fàere abbitu, a istare Etimo itl. Traduzioni Francese demeurer, s'établir Inglese to live, to take one's residence to in a place, to install Spagnolo residir, instalar, instalar Italiano dimorare, prèndere dimòra, insediare, installare Tedesco sich aufhalten, sich niederlassen

istantargiài , vrb: istentargiare, istentarzare, istrantaxai, stantarxai Definizione pesare o pònnere fichiu, prantau, nau fintzes in su sensu de migliorare, torrare in bonu, torrare a biu Sinonimi e contrari arritzare, ficare, istantalissare | ctr. colcare Frasi soi istantargendumindi! ◊ ghetat un'itzérriu e si nd'istrantaxat debressi ◊ si ndi fiat istrantaxau a corpu e m'iat aferrau 2. bollu chi sa domu si ndi torrit a istantargiai ◊ ita chi si ndi torràt a istrantaxai e dhu biriat aici sa pobidha!… Etimo srd. Traduzioni Francese redresser, dresser Inglese to erect Spagnolo enderezar, levantar, erguir Italiano drizzare, rizzare, èrgere, drizzarsi Tedesco aufrichten, erheben, sich aufrichten.

istelevràre , vrb Definizione istare pentzandho e torrandho a pentzare a sa cosa chentza arrennèscere a cumprèndhere o lòmpere a un'arresurtau Sinonimi e contrari immaginai, immelmedhare, istorronare, penciai, scimingiai Frasi no t'istelevres, tantu dai su meu no mi bogas! ◊ comintzeit a istelevrare cun atentzione subra de sa natura de cussu cristianu (M.Bua)◊ candho est ammurrionadu m'istelevro deo pro cuntentare a isse! Etimo spn. descerebrar Traduzioni Francese se creuser la cervelle Inglese to rack one's brain Spagnolo comerse el coco Italiano lambiccarsi il cervèllo Tedesco sich den Kopf zerbrechen.

istentàe, istentài , vrb: istentare, stentai Definizione tratènnere, istare unu tanti de tempus (chi podet èssere fintzes pagu), istare tropu tempus, prus ora de canta ndhe serbit; fàere divertire Sinonimi e contrari stenterai, tratèniri / adasiai, afilusigare, biltentare, illesinare, tricare | ctr. andai / coitare Frasi istentada est sa zente a tribagliare in sas òperas mannas de sa vida ◊ pro m'istentare issas mi daiant de cudha fruta bella ◊ - E meda ti che istentas in bidha? ◊ caliguna bia s'istentiaus a circae nios de curculleos, marapigas, candho non furint agilestros o tzatzallucas 2. proite as istentadu sendhe acurtzu su cumandhu? ◊ faghindhe custu istentamus ca est cosa inzotosa ◊ si t'istentas meda no bi ndhe agatas, de pane, in butega! 3. s'annu iat fatu bènnere cantadores a frores po istentare is borrochianos Etimo itl. stentare Traduzioni Francese s'attarder Inglese to detain, to delay Spagnolo demorarse Italiano trattenére, indugiare, tardare, ritardare Tedesco aufhalten, säumen, sich verspäten.

isterricorjàre , vrb: isterrigolzare, isterrigorzare Definizione su si pònnere coment'e crocaos o fuliaos in terra, ma nau prus che àteru cun fortza, cun tzacu, cun arrennegu Sinonimi e contrari aterrai / imbrossinare, isterricrare, isterrighinare, isterrinai, isterrorzare, istragorzare, sterrionai Frasi pesadindhe ca t'imbrutas: mugosu, sempre isterrigorzendhe in terra t'istas! ◊ si iscrafiaiant sa sue in bentre, sa béstia s'isterrigorzaiat in terra Etimo srd. Traduzioni Francese s'étendre par terre Inglese to lie down Spagnolo tumbarse, echarse al suelo Italiano distèndersi per tèrra Tedesco sich niederlegen.

istimpidàre , vrb Definizione pigare un'istimpida, una cadha, pelea o múngia manna Sinonimi e contrari cansai, fadiae, istracare, peleai, strachedhai | ctr. pasai Etimo srd. Traduzioni Francese peiner, se fatiguer Inglese to work hard Spagnolo darse un tute, cansarse Italiano fare una sfaticata Tedesco sich abschinden.

istrasiàre , vrb Definizione cicire cun is cambas istiradas e su dossu unu pagu betau a daesegus, o fintzes istérrios in terra deunudotu Sinonimi e contrari abbrentuxai Etimo itl. Traduzioni Francese s'étendre, s'allonger Inglese to lie down Spagnolo tenderse, tumbarse, acostarse Italiano sdraiarsi Tedesco sich niederlegen.

«« Cerca di nuovo