uncróciu , nm: incotzu* Sinònimos e contràrios atapada, atumbada, atzapulada Frases s'uncróciu boit nai ca funt istumbaus a pari ◊ ge nu est debbadas cussu sonu de ferrami chi s'est inténdiu, si ant fatu s'uncróciu dus trenus!
uncrósu uncósu
úncu únca
uncubonàre , vrb: incubonare* Sinònimos e contràrios incubae.
uncuédhu uchédhu
únda , nf: undha,
unna Definitzione
cosa (abba, elétricu, àteru) chi si movet e s'ispainat coment'e a incannadas paríviles a bisura de cricos chi s'illargant sèmpere de prus unu aifatu de s’àteru, o fintzes inartandho e abbasciandho a egaseogas paríviles e sighias; fintzes cosa (es. abba in is errios) chi calat o andhat a meda totu impare / in s'u. si podet distínghere: sa bandha, s'amprària, sa longària, sa crista, sa frecuéntzia
Sinònimos e contràrios
aundhadura,
undada
Frases
su mare est chietu: s'intendhet apenas sa múida de sas undhas ◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigheit s'undha
2.
s'unda de s'arriu nd'at ingortu su ponti ◊ colata sa unna de sas veturas, Fruschiajolu fit intratu a su tzilleri ◊ ant s'ànima intregadu a Satanassu, pro donzi rena ’e paghe falant s'undha! ◊ in ciú tempus Baronia at connotu tres undas lègias
Ètimu
ltn.
unda
Tradutziones
Frantzesu
vague
Ingresu
wave
Ispagnolu
ola
Italianu
ónda,
ondata
Tedescu
Welle,
Wellenschlag.
undàda , nf: aundhada, undara, undhada Definitzione cropu de mare, abba o fintzes àteru chi si movet a meda totu impare Sinònimos e contràrios undha Frases is bombarderis passànt a undadas a undadas, artus in su celu ◊ s'undada de s'àcua at fatu dannu meda Ètimu srd.
undadróxu , nm Definitzione tretu de un'erriu inue s'abba a meda che essit a fora de su letu Ètimu srd.
úndagi , agt, nm: úndhichi,
úndhighi,
úndighi,
úndigi,
úndixi,
únnichi,
únnighi,
únnigi Definitzione
deghe prus unu (in números àrabbos 11, in números romanos XI)
Frases
porto in manu is úndhighi ranos de trigu chi mi as giau ◊ dege funtis us dege Cumandhamentos, úndagi funtis as úndagi milli vírgines ◊ istau ca oi in butega serrant a is úndixi e mesu! ◊ su sero, a biora de sas úndhichi e mesa, mesanote, apo intesu un’ischimuzu
2.
sas úndhighi ant tocadu in campanile
Ètimu
ltn.
undecim
Tradutziones
Frantzesu
onze
Ingresu
eleven
Ispagnolu
once
Italianu
ùndici
Tedescu
elf.
undài , vrb: aundai*, undhare Definitzione calare s'undha, abba deasi a meda de fàere su logu totu a unu lagu; in cobertantza, nau de cosa a meda chi si movet, carragiare, ocupare su logu; nau de pintura, fàere coment'e a undhas Sinònimos e contràrios allagai, inundai | ctr. asciutai Frases s'àcua chi calat de su monti at undau tantis bortas su merau, in annadas de àcua meda 2. s'esércitu de is inimigus iat undau is campagnas.
undaméntu , nm Definitzione
su undai, su carragiare, su s'ispainare in su logu nau de unu materiale chi si movet
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
inondation,
invasion
Ingresu
flooding,
invasion
Ispagnolu
inundación,
invasión
Italianu
inondaménto,
invasióne
Tedescu
Überschwemmung,
Eindringen.
undàra undàda
únde , avb: aba 2, ebua, ibua Definitzione aundi, inue Sinònimos e contràrios acantu 3, innoi, inuba, uba Frases si ponzeit in su logu unde deviat intrare su ladru.
úndha únda
undhàda undàda
undhàle , nm Definitzione murga, malesa chi pàusat in fundhu in s'istrégiu, su fundhurúgiu chi faet s'ógiu Sinònimos e contràrios fundhuluza, madrocu, mucra, murxidha.
undhallèra , nf Sinònimos e contràrios unda Frases s'ape reina si pesat a bolu in s'undhallera lépia de sa frina (A.Mura).
undhàre undài
undhàu , pps, agt: aundhadu Definitzione de undhare; nau de logu, chi dhu'est passada o est passandho s'undha / genia de frastimu: a su ribu undhau e cun truncos infatu! Frases no so unu de mala conca chi si ndhe imbolat a su rivu undhau!
undhènte , nm Definitzione genia de orrobba de lana Sinònimos e contràrios pannispica, tundhente.