Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

dispenséri , agt, nm: dispinseri Definitzione chi o chie giaet, donat, cuncedit cosa Sinònimos e contràrios donadore Frases cantu bellu, maju, e incantosu: de fiores divinos as tesoro, de cantos d'aes e lentinas d'oro tue ses dispenseri! (P.Fais) Tradutziones Frantzesu dispensateur Ingresu dispenser Ispagnolu dispensador Italianu dispensatóre Tedescu Verteiler..., Verteiler, Spender.

disperassòne , nf Definitzione mancamentu mannu de isperàntzia, candho unu no ischit a ue si giare, no ischit su de fàere o credet chi própriu no si potzat pigare médiu perunu Sinònimos e contràrios addisisperu | ctr. ispera Ètimu itl. disperazione.

disperàtu disisperàdu

disperdissiàre , vrb: disperditziai, disperditziare Definitzione perdimentare sa cosa, ispèndhere dinare chentza contu e chentza cabu, po nudha, po cosas chentza importu o pagu sérias Sinònimos e contràrios aperdimentare, burrusciare, desbaratare, isbaire, ispazetare, ispeldisciare, istravuciare, sparafiai | ctr. avitare, collire, contifizare Ètimu ctl., spn. desperdiciar.

disperdíssiu , nm: disperdítziu Definitzione su perdimentare sa cosa, su ndhe pònnere meda, tropu Sinònimos e contràrios burrúsciu 1, dispéndiu, isperdíciu, istrubberia, stràgiu | ctr. avitu, rispàrmiu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu gaspillage Ingresu waste Ispagnolu desperdicio Italianu dispèndio Tedescu Verschwendung.

disperditziài, disperditziàre disperdissiàre

disperdítziu disperdíssiu

dispertàre , vrb Definitzione ischidare, mòvere, acutzare s'atentzione, fàere spertu, atentu, cabosu Sinònimos e contràrios abbibare, intzidiare, ischidare, ispeltare, ispipigliare | ctr. ammammalucare 2. si no lu dispertas, no si ndhe pesat a sa sola Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu éveiller, exciter Ingresu to wake up Ispagnolu despertar Italianu destare Tedescu wecken, erwecken.

dispetínu , nm, avb Definitzione cosa chi si faet po fàere arrennegare o dispràxere a un'àteru / a d. = a crebu Sinònimos e contràrios cherpu, dibbetu, irgarru, istridu, pichetu, trémpiu Frases totucantas sas cosas chi fachiat pariant a dispetinu de chie si ne fachiat su risu de su travàgliu suo.

dispetósu dirbetósu

dispétu dibbétu

dispiachère , nm: dispiaghere, displaxeri, dispragere, disprageri, disprasere, dispraxere, dispraxeri, disprexere, disprexeri Definitzione genia de sufrimentu de s'ànimu po calecuna cosa de malu, de dannu, o chi no est andhada o no andhat comente si bolet, o a géniu / dispiaghere serradu = chi no s'iscít bèni mancu poita Sinònimos e contràrios afannu, agiu, apensamentu, tristesa | ctr. piachere Frases disprexeri est candu unu ndi arruit de campanibi! ◊ pariat chi iat pérdiu su sentidu, po su disprexeri de èssi pérdiu unu fillu ◊ sunt tuos totu sos dispiagheres candho caminas contra a sa rejone ◊ su disprasere fiat mannu e mannu su pistighíngiu ◊ a babbu no dhi bògio nàrrede nudha po no dhi giare dispraxere Tradutziones Frantzesu chagrin Ingresu regret Ispagnolu pesar Italianu dispiacére Tedescu Leid.

dispiàchere , vrb: dispiàghere, displàxiri, dispràgere, dispràgiri, dispràsere, dispràxere, dispraxi Definitzione provare o fàere provare in s'ànimu una genia de sufrimentu po calecuna cosa de male o de dannu o cosa chi no andhat comente si iat a bòllere / pps. dispràsiu, dispràgiu Sinònimos e contràrios desaggradèssiri, indipetire | ctr. allegrare, piàchere, prexai Frases mi dispiaghet ca no ti poto acuntentare, sinono cun totu su coro l'aia fatu! ◊ custu mi dispraset a dhu nàrrede ◊ sa tzia si fiat dispràsia meda ◊ mi disprajet, non potzo! ◊ ca mi ant contau un'ateruna cosa, m'iat a dispragi po esse beru!◊ mischinu, mi dispiachet pro isse! Tradutziones Frantzesu regretter Ingresu to dislike Ispagnolu desagradar, disgustar, dolerse Italianu dispiacére Tedescu leid tun, betrüben.

dispiàchiu , pps, agt: dispiàghidu, dispiàghitu, dispràsiu Definitzione de dispiàchere; chi est provandho dispraxere Sinònimos e contràrios abbrudhatu, amarguradu, annicadu, atassau, discuntentu | ctr. piàchiu / contentu, pregiau Frases si fiaus postus a arrí, perou sa cosa si fut dispràxia etotu 2. su sardu austesu puru at comintzau a mòrrede e seus totu dispràsios ◊ festus morendi de su sidi, andaus a circai àcua ma no nd'eus agatau e si ndi seus torraus dispràxius Tradutziones Frantzesu qui a beaucoup de peine Ingresu disliked, annoyed, sorry Ispagnolu disgustado Italianu dispiaciuto, contrariato Tedescu betrübt, traurig.

dispiaghéntzia , nf Definitzione su èssere dispràxios, fintzes in su sensu de èssere oféndhios Sinònimos e contràrios | ctr. cuntentesa Ètimu srd.

dispiaghère dispiachère

dispiàghere dispiàchere

dispiàghidu, dispiàghitu dispiàchiu

dispidída dispedía

dispidídu dispedídu