A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

assupédhu , nm: supedhu* Definitzione su torrare àlidu a cropu, mancamentu de s’àlidu chi faet a chie pranghet a meda; bémida, respiru chi si faet a pelea Sinònimos e contràrios acoramentu, atzuconamentu, singurtu, sucúturu, surpúliu, tzuconi, tzúcuri / afandha, assúpidu, bémida, irbúfida. Frases

assúpidu , nm: assupu, súpidu Definitzione s'alenu chi s'intendhet in is bruncos o in prumones de chie respirat male (po maladia) o a forte (po pelea chi at leau) Sinònimos e contràrios acalamamentu, afandha, afodogu, afogu, assenegu, assubentu, bémida, irbúfida, supedhu Frases currendho a cuadhu intendhiat s'assúpidu de s'animale ◊ no dh'intendhes s'assúpidu de su minadore aferrau a s'orroca? (I.Patta) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu essoufflement Ingresu breathlessness Ispagnolu jadeo Italianu affanno Tedescu Atemnot.

assúpra assúa

assuprída , nf: suprida Definitzione su assuprire o lòmpere a unu logu, ma mescamente su lòmpere, betare manu o giare a pitzu a unu o a calecuna cosa po atripare, furare, trebballare Sinònimos e contràrios assuprimentu, benia / acirrada, acollada, afracada, colpu, infilipada, lómpia Frases a s'assuprida mia deretu si est calladu ca no cheriat a l'intèndhere ◊ a s'assuprida totugantos ant saludadu su mastru 2. una bella assuprida li amus dadu oe, a su triballu: che ndhe amus fatu meda abberu! ◊ s'assuprida chi li at fatu lu at lassadu biaitu meru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut, attaque Ingresu attack Ispagnolu asalto Italianu assalto Tedescu Überfall.

assuprídu , pps, agt Definitzione de assuprire; fintzes fruniu, chi tenet o portat calecuna cosa chi serbit (es. ainas) Sinònimos e contràrios arribbau, lómpidu / forniu 2. istat mezus cue chi no in su bàntzigu, ancus chi assupridu de tremata e de manta de lana ◊ messendhe fint bene assupridos de pedhes de nanti e de manighiles.

assupriméntu , nm Definitzione su assuprire, su bènnere; fintzes apretu, dificurtade Sinònimos e contràrios acudida, assuprida, benia Maneras de nàrrere csn: pro a. = pro netzessidade, bisonzu; fàghere cosa in a. = impresse, a s'impressida Frases s'assuprimentu de sa zente fit meda (P.Casu).

assupríre , vrb: suprire* Definitzione lòmpere a unu logu, lòmpere cun sa manu a una cosa, giare a pitzu a unu o a calecuna cosa (po fàere trebballu, atripare, furare o àteru); batire cosa, bènnere de cosa; contivigiare, fàere calecuna cosa; giare, aporrire Sinònimos e contràrios acodie, arrivire, ciòmpere, cròmpere, lòmpere / agiudai, batire, donai, frunire | ctr. andai, tocai 1 Frases no bi assuprimus a fagher dinari gai meda pro cussa còmpora ◊ a ite ora assuprides a bidha? ◊ in cussu bi at assupridu zente e barigada mi che est s'ora ◊ tropu in artu est cussa cosa e dae terra no assupro a la leare ◊ si ti assupro a fuste ti ponzo in tàulas de letu! ◊ li sunt assupridos a lu mazare, ca l'ant agatadu solu 2. in cudhu tempus de bisonzu issos mi ant assupridu ◊ dinari a nois no nos ndhe assuprit dae logu perunu 3. sas notíscias de s'argumentu mi las at assupridas tia Cubeddu de S'Ulumedu (G.Addis) Tradutziones Frantzesu survenir Ingresu to arrive, to throw oneself Ispagnolu sobrevenir, lanzarse Italianu sopraggiùngere, avventarsi Tedescu überraschend kommen.

assúpu assúpidu

assúra ansúra

assuràre assoràre

assuràu assoràtu

assurbitài , vrb Definitzione bufare a tzichedhu a tzichedhu Sinònimos e contràrios ticare Frases assurbita assurbita m'iscinitzas is venas, mi alluatzas, mi arbigas e mi ponis forrogu Ètimu srd.

assurcadúra , nf: surcadura* Sinònimos e contràrios sulcamentu.

assurcàe, assurcài, assurcàre assulcài

assurdidàde , nf Definitzione cosa, chistione o arrexonamentu chi no tenet sétiu, chi no torrat paris cun s'iscopu chi iat a dèpere tènnere, chi no cuncordat Tradutziones Frantzesu absurdité Ingresu absurdity Ispagnolu absurdidad Italianu assurdità Tedescu Sinnlosigkeit.

assúrdu , agt Definitzione chi no tenet sétiu, chi no torrat paris e antzis est a iscórriu cun s'iscopu chi tenet o chi iat a dèpere tènnere Sinònimos e contràrios | ctr. lógicu Tradutziones Frantzesu absurde Ingresu absurd Ispagnolu absurdo Italianu assurdo Tedescu absurd.

assuriméntu , nm Sinònimos e contràrios allurpidura, arràngulu, asuria, asurímini, isuria, limiore | ctr. bonugoro Ètimu srd.

assuríu , agt: asuridu, asuriu, esuridu*, isoridu Definitzione nau de unu, chi iat a bòllere cosa meda, chi iat a bòllere totu isse, chi no iat a bòllere lassare nudha a is àteros; si narat fintzes in su sensu de sidiu meda Sinònimos e contràrios abbramidu, àidu 1, allimitzidu, asuriosu, aulidu, codiciosu / aggantzadu, coghedhu, cringone, ingurdone, ispiceche, issotzigadore, limidu, pistricu, soridu, sulieri, susuncu, tzecosu / sedidu Frases is bècius contant a is piticus custus contus po dhus imparai a èssiri ne trasseris e ne asurius ◊ torradindi a andai, istràngiu asuriu! 2. so torrau a custa terra ammaghiada che ómine asuriu Terminologia iscientìfica ntl Tradutziones Frantzesu avide, usuraire Ingresu usurer, avid Ispagnolu ávido, usurero Italianu àvido, usuràio Tedescu gierig.

assurràda , nf Sinònimos e contràrios banzu, surra Ètimu srd.

assurragàre assorrogàre