Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acirràda , nf: acirrara Definitzione afracada, lómpia de calecuna o cun calecuna cosa de botu, a cropu, de istrémpiu, móvia totinduna, e pigat diferentes significaos segundhu cun ite si faet: camminandho, fintzes impunnada abbia a calecunu logu, a punta apitzu; nau de logu, chi est in artzada meda (o in calada) Sinònimos e contràrios acollada, afracada, assuprida, colpu, cracada, imporrada, lómpia / ingullida, ingúrtia, intullada / abbasciada, achirradorzu, ampuada, caladògia, falada, faladorza Maneras de nàrrere csn: bufai una tassa de cosa totu a una a. = totu a un'ingullida; a. de àcua = próida, iscutinada de abba; a. de gortedhu = punta de lepa, istocada; a. de fruta = bentre o manigada de frutuàriu; a. de fuedhus = briga Frases immoi pigu sa crocoriga e mi fatzu un'acirradedha de binu ◊ eus pràndiu e giai sciamigau: seus po dhi giai sa segunda acirrada! ◊ dh'at donau un'acirrada de gortedhu ◊ a su cuadhu dhi at donau un'acirrada de isproni ◊ dhi at donau un'acirrada de cosa, a sa pobidha!… 2. a dónnia acirrada de cantu sighiat su prantu de is féminas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut Ingresu assault Ispagnolu asalto Italianu assalto, scàrica Tedescu Angriff, Ladung.

acrassaméntu , nm Sinònimos e contràrios acrassadura, acrassu, irrobbatóriu, sdorrobbatóriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol Ingresu robbery Ispagnolu atraco, asalto Italianu rapina Tedescu Raub.

afracàda , nf Definitzione su afracai, su giare a susu a ccn. o a calecuna cosa po iscúdere, fàere male, dannu, o fintzes pigare a boghes, a briga Sinònimos e contràrios acirrada, acollada, afracamentu, assuprida, colpu, infilipada, lómpia Frases scerada, dh'at a agiudai s'umori bellu de su babbu, tanti dh'at fatu un'afracadedha!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu attaque Ingresu attack Ispagnolu ataque, asalto Italianu attacco Tedescu Angriff.

afracaméntu , nm Definitzione su afracai Sinònimos e contràrios afracada, incipida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut Ingresu assault Ispagnolu asalto Italianu assalto Tedescu Angriff.

assachínzu , nm: assachizu Definitzione su assachizare, atacu armau po furare Sinònimos e contràrios acometu, assachiada, assachizamentu, sartillu 1 Frases sos bandhidos essiant armados pro fàghere assachizos ◊ de s'assachizu de sos bardaneris s'arriscu fit prus grae de su triballu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut, attaque Ingresu assault Ispagnolu asalto, saqueo Italianu assalto, sacchéggio Tedescu Angriff, Plünderung.

assàltiu , nm Definitzione su betare is manos a unu a ndhe dhi furare sa cosa Sinònimos e contràrios acollada, acometu, afracada, assuprida, colpu, lómpia, sartillu 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut, attaque Ingresu attack Ispagnolu asalto Italianu assalto Tedescu Angriff.

assuprída , nf: suprida Definitzione su assuprire o lòmpere a unu logu, ma mescamente su lòmpere, betare manu o giare a pitzu a unu o a calecuna cosa po atripare, furare, trebballare Sinònimos e contràrios assuprimentu, benia / acirrada, acollada, afracada, colpu, infilipada, lómpia Frases a s'assuprida mia deretu si est calladu ca no cheriat a l'intèndhere ◊ a s'assuprida totugantos ant saludadu su mastru 2. una bella assuprida li amus dadu oe, a su triballu: che ndhe amus fatu meda abberu! ◊ s'assuprida chi li at fatu lu at lassadu biaitu meru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut, attaque Ingresu attack Ispagnolu asalto Italianu assalto Tedescu Überfall.

lómpia, lómpida , nf Definitzione su lòmpere, su arribbare, acostia chi si faet cun lestresa a unu logu; acollada, afracada chi si giàt a unu o a una cosa de mala manera Sinònimos e contràrios drémpita / acostada, arribbada, assuprida, giómpida / acirrada, acollada, afracada, colpu Frases fato una lómpida a campu a bídere su laore ◊ fato una lómpida a domo a bídere ite sunt faghindhe sos pitzinnos ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agantu de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ s'imbriagu, sa lómpida a domu murrúngius e certus! 2. li faghet una lómpida… bi ndhe aiat pro isse e pro àtere, a corpos de fuste! ◊ arratza de lómpida chi l'azis fatu a su casu fatu… azummai no bi ndhe aizis lassadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrivée, assaut, attaque Ingresu arrival, finish, assault, raid Ispagnolu llegada, asalto Italianu arrivo, assalto, incursióne Tedescu Ankunft, Angriff.

sdorrobbatóriu , nm: idorrobbatóriu* Definitzione fura manna fata cun sa fortza e cun is armas Sinònimos e contràrios acrassamentu, arrelantzu, bardana, fura, irrobbatóriu, ladratzonia, ladroneria, sdorrobbu, torrobbatóriu Frases iat capitau chi iant fatu unu sdorrobbatóriu e is bandidus fiant aprobiaus a campusantu po dividí sa fura Tradutziones Frantzesu vol à main armée Ingresu robbery Ispagnolu atraco, asalto Italianu rapina Tedescu Überfall.