A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

apómpiu , nm Definitzione su apompiai, su aguantare o padire un'isfortzu; su castiare / èssiri a s'apómpiu = èssiri suncurtu, azuadu (ma fintzas oretendhe, abbaidendhe carchi cosa) Sinònimos e contràrios agguantu, arramponu / apompiada, apompionzu, castiada 2. s'apómpiu meu fit làmbidu de ocratas pro sa moto noba (E.A.Bernardini) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu résistance Ingresu resistence Ispagnolu aguante Italianu resistènza Tedescu Widerstandsfähigkeit.

apomponissàu, apomporissàu , agt Definitzione nau de ccn., chi bestit a pompa, chi est totu bene mudau (ma nau mescamente de fémina)/ apomponissada che ègua in dí de festa = totu afrochitada Sinònimos e contràrios apupuxadu, frochillau, apinociau, arrempiconau, impomponau, lussadu Frases cussa est totu apomponissada, totu arrandas e frocus! ◊ una signora fut totu apomporissada, cun d-una pedhi de margiani in su tzugu, a guantus e capellinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pomponné Ingresu dressed up Ispagnolu acicalado Italianu agghindato, infiocchettato Tedescu herausgeputzt.

apompositàdu , agt Definitzione fatu bellu; chi est faendho braga, apompadu Sinònimos e contràrios impompadu Ètimu srd.

aponciài , vrb: (a-pon-ci-a-i) aponsare, aponsiae, aponsiare, apontziai, apontziare, apuntziai, apuntziare, puntziare Definitzione su si giare a bíere sériu, coment'e giaendhosi importu mannu o fintzes credendhosi pagu; camminare, foedhare o fàere sa cosa tropu addàsiu, tropu a sa lena; a logos fintzes ammurrionare, primmare / apontziai su murru = itl. stòrcere il muso Sinònimos e contràrios allodhiai Frases su piciocu arricu si fut apontziau candu Gesús dh'iat nau de bendi totu e de dhu donai a is pòburus Ètimu itl. ponzare Tradutziones Frantzesu parler avec affectation Ingresu to speak affectedly Ispagnolu hablar con afectación Italianu parlare con gravità, con affettazióne Tedescu ernst, in gezierter Weise sprechen.

aponciàu , pps, agt: apontziau, apuntziadu, apuntziau Definitzione de aponciai; chi est sériu sériu (de pàrrere fintzes tristu), totu pigau pentzandho a calecuna cosa, citiu, esagerandho puru; fintzes irmasionadu, tropu lentu faendho sa cosa; chi si credet meda e abbàidat s'àteru pentzandhosi méngius; si narat fintzes de unu chi istringhet is murros foedhandho, coment’e giaendhosi prus importu Sinònimos e contràrios ammanerau, leitanu, modosu / immajonadu 2. candu fuedhat est meda apontziau: bandat circhendi is fuedhus in celu! ◊ mi paret de la bídere a mamma in su ricóveru, sétzida a un'oru, muda, aponsiada, che una criadura de asilo!…◊ est totu apontziada, cun s'ofítziu in manus parit s'isprigu de sa santidadi! Tradutziones Frantzesu affecté, contrit Ingresu composed, affected Ispagnolu afectado Italianu contegnóso, affettato, compunto, sussiegóso Tedescu zurückhaltend, erheuchelt, zerknischt.

apónciu , nm: (a-pón-ci-u) apónsiu, apóntziu, apúntziu Definitzione seriedade e modéstia pruschetotu a finta, coment'e cosa fata a fortza; istrobbu, iscónciu chi benit de sa timoria / mali de apónciu = dolore de mata a puntas fortes e a cagaredha, a iscussura Sinònimos e contràrios allodhiadura, allodhiamentu, allódhiu | ctr. ispóntziu 2. a su malàriu passau dhi est su mali de apónciu? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu affectation, hypocrisie Ingresu affectation, hypocrisy Ispagnolu afectación Italianu affettazióne, leziosàggine, ipocrisìa Tedescu Geziertheit, Heuchelei.

aponènte , nm Definitzione chie est in crica de pobidha? Frases at pediu lesséntzia a cantare a mamma, chi innanti de bi dha zare bi at pregontau chie fuit s'aponente (C.Frau, P.Puddu).

apònnere, apònniri , vrb: opòniri Definitzione su si pònnere contras a calecuna cosa, contras a ccn., abbetiare contras, arrespòndhere a un'acusa, a una crítiga, e si narat fintzes in su sensu de fàere diferéntzia manna de duas cosas, coment’e unu èssere a parte contrària; betare o atribbuire calecuna cosa a ccn., fintzes coment'e acusa, curpa / pps. apostu Sinònimos e contràrios resistiresí / atepònnere / incurpare Frases no mi aponzo a su chi faghes ◊ rie cantu cheres, ca no mi aponzo ◊ comente si ant a apònnere a tantas màssimas avelenadas? ◊ sos "rujos" chi s'aponent a su male sa zente sarda nachi no est bona! ◊ sa paràula est zada: chi nessunu si aponzat! 2. mi aponent unu giubedhu e abbisoca mi lu probant! ◊ a isse li aponiant un'ebba furada ◊ a Pedru lu sunt aponzendhe cun Maria ◊ naraiat paràulas in latinu aponzèndhelas a unu peíderu ◊ est prus su chi dhi aponint chi no su chi est! Sambenados e Provèrbios prb: su cuadhu freau a sa sedha si aponit Ètimu ltn. apponere Tradutziones Frantzesu s'opposer Ingresu to oppose Ispagnolu oponer Italianu oppórre, oppórsi Tedescu entgegenstellen, sich widersetzen.

aponsàre, aponsiàe, aponsiàre aponciài

aponsciadúra , nf: apontziadura Definitzione su èssere apontziau, su si giare una bisura de sériu, sàbiu, cabosu Sinònimos e contràrios apontziada Ètimu srd.

apónsiu apónciu

apontàda , nf Definitzione furriada de tempus, unu tanti de tempus de s'annu (es. s'a. de s'aradura, de sa messera, o àteru) Sinònimos e contràrios arruncada 1, simada Frases prenant sas bértulas e tascas pro sos teracos de apontadas mannas!

apontedhàe, apontedhài , vrb: apuntedhai, apuntedhare, apuntellare, puntedhai Definitzione pònnere puntedhos, frucàgios po aguantare sa cosa, po dha mantènnere inartada de terra; abbarrare o agguantare prantaos (apuntare is peis, comente cricat de fàere su pipiu), arrimare Sinònimos e contràrios afrucaxai, apalincionai, apuntalai, impuntedhai, inforchidhare, trumpai / arrampedhai | ctr. ispuntedhare Frases cussa domu bècia est totu apuntedhara 2. no arrennèsciu a apuntedhai de comenti portu is cambas indromigadas ◊ si acúrtziat apuntedhàndhesi a su fuste Ètimu itl. appuntellare Tradutziones Frantzesu étayer Ingresu to prop (up) Ispagnolu apuntalar Italianu puntellare Tedescu abstützen.

apontziàda , nf Definitzione su si apontziare Sinònimos e contràrios aponsciadura Ètimu srd.

apontziadòri , agt Definitzione chi giaet a bíere una cosa po un'àtera, chi faet is fintas Sinònimos e contràrios basamatone, duasfacis, moitzu 1, santicu, satrapone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu hypocrite Ingresu hypocrite Ispagnolu hipócrita Italianu ipòcrita Tedescu Heuchler.

apontziadúra aponsciadúra

apontziài, apontziàre aponciài

apontziàu aponciàu

apóntziu apónciu

apopidhàre apobidhài