ifundhàre , vrb: ilfunnare, irfundhare, isfundai, isfundhare, sfundai Definizione segare, bogare o abbasciare su fundhu de unu trastu; segare matas de fundhu (cantu prus in bàsciu, fintzes a paris de terra), bogare de arraighinas Sinonimi e contrari issundhare, sciundorai Frasi no poto pònnere passu chi no s'isfundhat su terrinu in pes ◊ si ti seis in sa cradea su pesu tou l'irfundhat ◊ si li lompet a faladas de pè l'irfundhat su paneri! 2. élighes, chercos, totu ant isfundhadu: su monte chei su campu est resultadu (B.R.Carbone)◊ sa binza betza isfundhandhela! ◊ sas arvuritas si ndhe isfundhant dai s'arzola e si che achedhant in sulcos ◊ su bentu paret chi ndhe isfundhet sos chercos ◊ custa figu si no dat frutu ifundhandhela! Etimo srd. Traduzioni Francese défoncer Inglese to break the bottom of, to mow Spagnolo desfondar, cortar a ras del suelo Italiano sfondare, tagliare raso tèrra Tedesco den Boden ausschlagen.

ilbíu , nm: ilviu, irbiu, isviu Definizione su si firmare de fàere calecuna cosa, css. cosa chi faet firmare de fàere istrobbandho e perdendho tempus; tempus po si pigare calecunu gustu o ispàssiu, o fintzes pàusu / sena i. = chentza sessare, chi no sessat Sinonimi e contrari desviu, irbortu, isdrobbu / disilviu, spàssiu Frasi sas abbas de su riu pro lòmpere a su mare no ndhe cherent irbiu ◊ no li dias irbiu, ca tenet presse: làssalu fàghere! ◊ cussu telarzu paret chi sigat ancora sena isviu ◊ comente tia filare donzi die ponzendhe ilviu?! ◊ tantu za so deretu a triballare, cun totu custos irbios chi so tenindhe!… 2. sos afannos sena isvios mi segant su sonnu ◊ su mundhu at puru disilvios e benes chi no connoschides: ndhe dezis beneíghere sos ilvios! 3. mi das tantu a su mese e in prus duas zoronadas de ilbiu (Z.Porcu) Etimo srd. Traduzioni Francese entrave, gêne Inglese hindrance, inconvenience, loss of time Spagnolo estorbo Italiano intràlcio, disturbo, pèrdita di tèmpo Tedesco Hindernis, Störung, Zeitverlust.

illagnadúra , nf Definizione su illagnare, illangiare Sinonimi e contrari illanzigamentu, irromasidura, scaliximentu | ctr. ingrassada Etimo srd. Traduzioni Francese amaigrissement Inglese loss of weight Spagnolo delgazamiento Italiano dimagriménto Tedesco Abmagerung.

illanzigaméntu , nm Definizione su illanzigare Sinonimi e contrari irromasidura, scaliximentu | ctr. ingrassada Etimo srd. Traduzioni Francese amaigrissement Inglese loss of weight Spagnolo delgazamiento Italiano dimagriménto Tedesco Abmagerung.

ilméntigu , nm: imméntigu, imméntrigu, irménticu, irméntigu, isméntigu Definizione su irmentigare, su essire de una cosa de sa mente Sinonimi e contrari imméntiga, iscaessidura, obblevione, olvidu, scarescimentu / cdh. sménticu, smínticu | ctr. ammentu, arragodu Frasi su papàile dat s'imméntrigu, nostru trobeale ◊ est atesu che s'isméntigu ◊ s'allega intrat in su niedhore de s'irménticu Etimo srd. Traduzioni Francese oubli, amnésie Inglese forgetfullness, loss of memory Spagnolo olvido, descuido Italiano dimenticanza, amnesìa Tedesco Vergessen, Amnesie.

ilvariàdu , pps, agt: irbariadu, irvaliatu, irvariadu, irvariatu, isvariadu, isvariatu Definizione de irbariare; chi at pérdiu su tinu, chi no est giustu de conca, chi est macu deunudotu; conca maca, chi faet o est faendho cosas a machine; chi ndhe andhat macu po calecuna cosa Sinonimi e contrari ammachiau, afoglietadu, desessidu, dischissiau, disvariadu, fariadu, ilgiradu, issentidu, macu | ctr. atinadu 2. irbariadu macu, a ue cheres andhare?! ◊ pariant fiotu de isvariados fuidos dae manicómiu ◊ cussos fiados sunt che irvariados rasighendhe sa terra a sa sicura! ◊ cudhos irvaliatos credent fintzas sas fàulas 3. est ilvariadu fatu pro sa bòcia ◊ s'imbreacu zuchet sas ancas a tratzu, sa tremuledha, sos chervedhos irvaliatos Terminologia scientifica ntl Traduzioni Francese fou, passionné Inglese gone mad, crazy, keen, out of one's mind Spagnolo loco, alocado, apasionado Italiano impazzito, pazzo, fòlle, scalmanato, appassionato Tedesco verrückt, wahnsinnig, begeistert.

impurdedhíu , pps, agt Definizione de impurdedhiri; chi est in calore, in more Sinonimi e contrari assu 1, insuau, intzinnidu, suadu, suguzadu / focosu Traduzioni Francese qui est en rut Inglese full of sexual excitement Spagnolo en celo Italiano foióso Tedesco geil.

incaussài , vrb Definizione nau de cosa chi s'ingurtit, àere dificurtade a passare in su gúturu; asciutare sa buca (nau de cosa chi si papat po s'efetu chi faet a sa buca, ca essit arrasposa) Sinonimi e contrari aèschere, arrèschere, incaussire Frasi a Sarbadori, comenti at biu sa pobidha, dh'incaussat su binu! 2. tengu sa buca totu incaussada de cussu cachi chi apu papau Traduzioni Francese de travers Inglese which goes the wrong way (said of food) Spagnolo atragantar Italiano andare di travèrso (détto di cibo) Tedesco in die falsche Kehle kommen.

indónu , avb Definizione giare, bèndhere a s'i. = in donu, chentza pagare, o fintzas a su baratu Frasi sa linna la daent a s'indonu ◊ bendhiant sos cadhos a s'indonu candho a frionzos padronedhos de inoghe, candho a male recuidos padronos mannos de fora Traduzioni Francese gratuitement Inglese free of charge Spagnolo gratuitamente Italiano gratuitaménte Tedesco kostenlos.

infendiài , vrb: infindhiare, infindhigare, isfindhigare, sfendiai Definizione nau de sa fémina, naschire su fedu nou Sinonimi e contrari iglierare, insinnigare, iscendiai, palturire, springiai | ctr. imprignare Frasi chi impríngias ge as a infendiai! Etimo ltn. *exfendicare Traduzioni Francese accoucher Inglese to be delivered of Spagnolo parir, alumbrar Italiano partorire Tedesco gebären.

ingrasciàre , vrb prnl: ingrassiare, ingratziai, ingratziare Definizione pedire gràtzias, su si betare a pedire calecunu praxere, su si abbasciare a cricare s'agiudu angenu agiummai coment'e pedindho gràtzias Sinonimi e contrari avocai, ingramesciare, invocai Frasi tia Frantzisca si est ingrasciada a Nostra Segnora ◊ ingratziadí a santa Marina ca bis chi sa cosa càmbiat! Etimo srd. Traduzioni Francese gagner les bonnes grâces Inglese to get on the right side of Spagnolo ganarse, cautivarse Italiano ingraziarsi Tedesco sich beliebt machen.

insàmus , prep, cng, avb: antamas, intàmada, intamas, intambus, intamen, intames, intamis, intamu, intemes, intomas, intramus Definizione coment’e prep. e cng. giaet s'idea de unu càmbiu, de fàere, o pònnere o nàrrere una cosa a su postu de un'àtera; podet giare fintzes s'idea de àteru, cosa in prus Sinonimi e contrari annotamala, imbecis, tamen* / assora, inciandus / annotamala Frasi intamas de sa manu iat artziau su pei ◊ dispraxit a sa genti manna puru, intamis de a is pipius isceti ◊ no si fidaiat mancu de sos ojos suos intrames de sos ojos anzenos ◊ immoi is crabas no dhas faint caminai mancu a dedí insamus de a denoti 2. intamen de ndi dhi bèniri gosu dhi fiat abarrau unu sentidu de isbuidori ◊ si abbaidaiant a ógiu tortu, intames de si faedhare ◊ mancu abba dhi at dadu, intomas de dhi dare dinari!◊ intemes de las iscríere, sas cantones, si las at registradas 3. de custu intamas sos ambassadores no ndhe faedhant (G.Sanna)◊ intamis, una fémina si est acostada a su tziu po dhu preguntai Traduzioni Francese au lieu de, au contraire Inglese instead of, on the contrary Spagnolo en vez de, en lugar de Italiano invéce di, anziché Tedesco statt.

insaurràre , vrb: issaurrare Definizione isciúndhere de saurra (orrosu), pònnere saurra, isciúndhere cun sa saurra Sinonimi e contrari allentorire, issaghinare Frasi custu manzanu chito mi so totu issaurradu colendhe in mesu s'erba Traduzioni Francese mouiller de rosée Inglese growing of dew Spagnolo rociar Italiano formarsi della guazza, bagnare di guazza Tedesco Taubildung.

irbrofodhàre , vrb Definizione fàere o essire a fodhe, illargare, pigare un'àtera forma prus larga Sinonimi e contrari ilfodhonare, infodhonare, istiriolare, sciabudhai, sciadhonai, sciodhai Etimo srd. Traduzioni Francese déformer Inglese to put out of shape Spagnolo deformar Italiano sformare Tedesco aus der Form bringen.

irbrossàre , vrb Definizione segare sa brossa, is pillonatzos de una mata, pruschetotu de su truncu Sinonimi e contrari brossare, immodhitare, irfroghedhare, ischesciai, ispudhonare | ctr. imbrossai Etimo srd. Traduzioni Francese ébourgeonner Inglese to strip of leaves Spagnolo deschuponar Italiano scacchiare Tedesco ausgeizen.

irfodhiàre , vrb: isfodhare, isfodhiare Definizione coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu Sinonimi e contrari abbatimare, afandhare, assagadare, assupai, isalidare, sufratare Frasi sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at? Etimo srd. Traduzioni Francese s'époumoner, essouffler Inglese to breathe (out), to be out of breath Spagnolo resollar, resoplar, jadear Italiano sfiatare, respirare affannosaménte Tedesco ausströmen, Atemnot bereiten.

irfozadúra , nf: sfolladura Definizione su irfozare, su che betare o segare o pèrdere sa fògia de is cambos Sinonimi e contrari sfollamentu Frasi bàtimi brasile ma fàghelu a irfozadura, no ndhe seghes su rampu! Etimo srd. Traduzioni Francese effeuillage Inglese stripping of leaves Spagnolo deshoje Italiano sfogliatura Tedesco Entblätterung.

irfundhàdu , pps, agt: irfundhau Definizione de irfundhare; chi no portat fundhu o che dh'ant segau Sinonimi e contrari ifundhadu, sciundau Traduzioni Francese défoncé Inglese bottomless, broken the bottom of Spagnolo desfondado Italiano sfondato Tedesco bodenlos.

irfurràre , vrb: isfurrare, sforrai Definizione bogare de su forru; fintzes imbentare a cudha manera, bogare a pígiu Sinonimi e contrari sciorrai | ctr. iforrare Frasi sa mama irfurravat su pane e lillu davat, modhe e cajente 2. sa pintura moderna, o Cimabue, oe t'isfurrat tzertos istrominzos oscuros che istranos indovinzos, legos che imbreagos rue rue! 3. su gorropu impercat e irfurrat chin tràpulas, ispéntumas e nurras (L.Loi) Etimo srd. Traduzioni Francese retirer du four Inglese to take out of the oven, to churn out Spagnolo deshornar Italiano sfornare Tedesco aus dem Backofen herausnehmen.

irgomàre , vrb: iscomare, scomai Definizione ischimare, segare is cambigiolos de is naes, is puntas de is matas Sinonimi e contrari iscarvare, ischimare, ischimizonare, isfrongiare Frasi faghent iscomare s'ílighe mannu pro fàghere unu letu de sida Etimo srd. Traduzioni Francese effeuiller Inglese to strip of leaves Spagnolo escamondar Italiano sfrondare Tedesco entlauben.

«« Cerca di nuovo