A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

badhímene , nm Sinònimos e contràrios badhinzu, tontedade, tontímine Frases sa brebè ferta a badhímene si connoschet ca annat a contu suo, no sighit s'ifilada de is àteras Ètimu srd.

badhíne, badhíni , nm: badhinu Definitzione maladia (aumentu de pressione) chi leat a conca pruschetotu a is brebès e dhas faet cúrrere coment'e macas; nau in cobertantza, idea maca, presse a tropu, cosa chi benit a conca, de fàere, ma cun pagu cunsideru Sinònimos e contràrios badhinzu, gadhine*, imbadhinzu, ingadheinzu, loinu, luinore, mediori / cdh. vadhinu / bidhídhiri, furighedha, pistighíngiu 2. dhi fiat intrau su badhini totu de una borta ◊ mi est pigadu su badhine de ti mandhare impriastedhos mios in prosa, si los lezes Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu tournis Ingresu staggers Ispagnolu nebladura Italianu capostórno Tedescu Drehkrankheit.

badhinósu , agt: vadhinosu Definitzione chi portat badhine in conca, chi no est tanti giustu de conca Sinònimos e contràrios gadhighinosu, gadhinosu, irvaliotzau, mériu, tonconadu / machilloto, machisóngiu Frases sas berbeghes badhinosas no andhant cun sas àteras e si perdent puru 2. so andhadu che ae badhinosa patendhe fàmine e sidis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu loufoque Ingresu looney Ispagnolu chiflado, destornillado Italianu pazzòide Tedescu verrückt.

badhínu badhíne

bàdhinu , agt Definitzione nau de unu trastu, chi movet, ballat ca no cicit bene Sinònimos e contràrios bàdhulu Ètimu srd.

badhínzu , nm: gadhintzu Definitzione maladia a conca de is brebès (aumentu de pressione); idea maca Sinònimos e contràrios badhímene, badhine, cadhighinzu, gadhímini, gadheghinzu*, imbadhinzu, ingadheinzu, loinu, luinore, mediori / furighedha / ibbadhinamentu / machine 2. ti lu catzat, su badhinzu, si tocas sa currente a manu límpia!… Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu tournis, extravagance Ingresu staggers, strangeness Ispagnolu cenurosis, extravagancia Italianu cenuròsi cerebrale, stravaganza Tedescu Drehkrankheit, Extravaganz.

badhiròne, badhiròni badhidòni

badhíscru, badhíxu badhícru

badhócu , agt Definitzione chi portat is origas longas, chi essint meda Sinònimos e contràrios oriciudu.

badhòne , avb: Definitzione badhone chi ses tue?!… = iscommito chi ses tue?!, as a èssere tue! Sinònimos e contràrios badhu 1 Frases badhone a chie tocat a mòere, como!

badhósu , agt Definitzione chi est tostau, nau de petza o àteru deasi pagu cotu o malu a còere; nau de animale fémina, chi est malu a múrghere Sinònimos e contràrios gadhosu.

bàdhu , nm: ballu Definitzione movimentu de sa carena a sonu de sonete o a boghe (dillu) po divertimentu: su ballu sardu est prus che àteru tundhu, fatu in medas chi si giaent sa manu e serrant a inghíriu, fintzes si faet a ballare a duos a duos, ómine e fémina chi intrant a mesu, e a bortas sa cadena si podet apèrrere a filera manna currendho e apustis si torrat a serrare a cricu / min. badhitu, ballitu / genias de ballu: sa bechirina, su chimbirinu, su durdurinu, fiura bagaria, su b. de su mucadori, su b. ’e carena, su b. ’e bogai, b. gabbillu, su b. obbrigau, spinellu, su passu torrau, su b. lepurinu, brichidhi nuoresu, mediana pipia, b. trincadu, b. strisciadu, b. cantadu, sa mamojadina, sa dantza de su duellu, su b. de su ferreri, b. macu, puntu de òrganu, su b. froriu, sa bagadiedha, s'arrosciada, b. travadu, b. topu / b. de s'imbarcatzioni = ballu chi, a logos, si costumàt a fàere ananti de sa crésia, acabbada sa missa; b. tzivile = ballu furisteri (nadu fintzas de sa mata apare), crétidu menzus, azummai coment'e chi su ballu sardu no siat tzivile Sinònimos e contràrios dansa, imballu, istrepizu Frases daghi intraiat in ballu, sas ancas li andhaiant cun d-una lestresa chi betaiat pore ◊ gei no mi ant a biri in su corru de su ballu, no! ◊ pro che istrampare sa gana nos fachimus unu ballu! 2. a ti ndhe as fatu de ballu civile… ca fis avesa a tipu signorile a divagare de onzi manera! (A.Puddu) Sambenados e Provèrbios prb: is ballus de carnevali si prangint in Carésima Terminologia iscientìfica sntz Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu bal Ingresu dance Ispagnolu baile Italianu ballo Tedescu Tanz.

bàdhu 1 , iscl Definitzione foedhu chi donat s'idea de una duda, de una cosa chi s'iat a bòllere ischire = chini scit…, s'incapat…, fortzis… Sinònimos e contràrios abbà!, abbellabbatu, acabore, atamore, badhone, badhuveru, chinnicoi, chissae, mentecoi, mih! Frases badhu ite pessat! ◊ badhu bidu nos at?! ◊ badhu ite si ndhe at fatu de cuss'ànima bona! ◊ badhu a chie at a tocare! ◊ badhu proite, mi so cumbintu chi carchi cosighedha l'at dassada! ◊ badhu candho bi torras a frorire, Sardigna mea! 2. a sas primas badhu chi nono, ma abbellu abbellu zente za bi ndh'at a àere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui sait…, va, aller savoir (fam) Ingresu goodness knows Ispagnolu quién sabe Italianu chissà Tedescu wer weiß.

bàdhu 2 , nm Definitzione corgiolu de lardu, de porcu o de sirbone; s'intostadura chi faet a tretos su primu pígiu de sa carre in manos a fortza de fàere trebballu pesante Sinònimos e contràrios callu* 1, corgiolu, sidhu 2. sos betzos si contant tribbulias mustrèndhesi sos badhos de sa manu Tradutziones Frantzesu couenne Ingresu pigskin Ispagnolu hoja de tocino, témpano Italianu coténna Tedescu Schwarte.

badhulài , vrb Sinònimos e contràrios brinchillai, ischeltiare.

bàdhulu , avb Definitzione si narat de una cosa chi no est firma, chi est move move Sinònimos e contràrios bàdhinu, pendhulipéndhuli, tzinchitzanchi / cdh. badhuloni.

badhuvéru , iscl Definitzione badhuveru si…= chini iscít si?…, chie ndh'ischit si?… Sinònimos e contràrios badhu 1, barta.

badiàre , vrb: abbadiai*, baidare, vadiare Definitzione castiare, girare is ogos po bíere sa cosa, giare atentzione, atèndhere una cosa o a unu; atèndhere a unu, custodiare sa cosa / badhu! = abbàida!, càstia! Sinònimos e contràrios allutzare, annotare, apompiai, badrare, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai Frases bàdia si potes leare capu de custa cosa! ◊ vàdiat bene vene, si pómpiat a su tziu e torrat a badiare 2. fipo badiandhe sas crapas ◊ su piciochedhu est badiando su bestiàmine e ligendo! ◊ in cussos chirros b'aiat pastores note e die badiandhe e cuberrandhe sa robba Tradutziones Frantzesu regarder, garder Ingresu to guard Ispagnolu mirar, guardar Italianu guardare, custodire Tedescu ansehen, anschauen, bewachen.

badidòne badhidòni

bàdinu , nm Definitzione badu minore Ètimu srd.