A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

badhajólu , nm Definitzione su frutu de s'orruo cràbinu e fintzes s'orruo cràbinu etotu Sinònimos e contràrios balladore, cacalodha, ladhérighe, pennuleri, pibirillò, pimpirillodhi, rullari Frases custos pacos versos sont che sas rosas de su badhajolu e ant su sapore de sa prunischedha galu a drempire (G.Delogu) Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd.

badhaméntu , nm Definitzione su ballare Sinònimos e contràrios balladura Ètimu srd.

badhàri badhài

badhariàna , nf Definitzione genia de giogu: discu o fintzes butone chi si faet girare cun d-unu filu, cun is duos càbudos a nodu a una parte, intrau in duos istampighedhos Terminologia iscientìfica ggs.

badharíncu , agt, nm Definitzione chi ballat, chi dhi praghet a ballare; genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes: est a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu), T (totu), N (nudha), chi bolet nàrrere su chi depet fàere o tocat a su giogadore segundhu sa chi arresurtat a pitzu candho su b. orruet e si firmat Sinònimos e contràrios baralicu Frases babbai fut cantadori e badharincu 2. emu a bolli fai torrai a ajaja mia pitichedha po giogai impari coment'e badharincus ◊ lobai, innòi nc'est su badharincu: tiraus, a chi essit totu bollit nai ca ndi liat totu! Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd.

badharínu , agt, nm: ballarincu, ballarinu Definitzione chi o chie dhi praghet a ballare, chie est ballandho; nau de cosa posta, chi no istat firma, chi est sugeta a mòvere, a trèmere Sinònimos e contràrios badhadori, ballarianu, tremulosu / sciagu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu danseur Ingresu dancer Ispagnolu bailarín Italianu ballerino, instàbile Tedescu tanzend, Tänzer.

badharócu , nm: ballarocu Definitzione boghes e tzérrios betaos apare de no si cumprèndhere nudha, foedhos pesantes, coment'e candho faent gherra, briga o àteru deasi; a logos su ballarocu est sa bardúfola Sinònimos e contràrios abbolotu, badalocu, burdellu, carralzu, certu / badharóculu, badrufa Frases chi dhoi andu dèu pesu badharocu! ◊ cust'annu cun is collegas seus andendi a fortza de ballarocus ◊ ih, su badharocu de s'arruga nosta… si funt iscutus mairu e mulleri! Ètimu srd.

badharóculu , nm Definitzione genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes: est a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu), T (totu), N (nudha), chi bolet nàrrere su chi depet fàere o tocat a su giogadore segundhu sa chi arresurtat a pitzu candho su b. orruet e si firmat; sa bardúfola puru Sinònimos e contràrios badharincu / badhadrufa, badrufa, crócua, marrócula Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd.

badharòi badhadòri

badharòla , nf Definitzione birilla de crecu Sinònimos e contràrios bachica, ballarodha, cocoredha, dhàdhara, gàdhara, landhàriga Ètimu srd.

bàdhe , nf: badhi, vadhe Definitzione in sa Terra, logu largu chi faet a fossu longu in mesu de duos montes o de duas serras, de duas costeras / a badhe giumpada = dae atesu, de illargu Sinònimos e contràrios arroa, bacu, bega, fundabi Frases ue su logu faghet a badhe si bi collit abba, bi falat carchi riu ◊ su trainu in badhes serradas e revessas cun cursu a remollinu si che insacat (Piras)◊ de badhes profumadas fit rica sa Sardigna (Sulis)◊ in sas badhes si bi agatat terra russa 2. sa note vi aviat unu ciaru de luna chi podio contare sas verveches a badhe giumpada Sambenados e Provèrbios smb: (Addis), (De)addis, Badde, Baddi Terminologia iscientìfica slg Ètimu ltn. valle(m) Tradutziones Frantzesu vallée Ingresu valley Ispagnolu valle Italianu valle, vallata Tedescu Tal.

badhebbadhe! , iscl Definitzione fossis fossis…, abbisoca…

badherínu , nm Definitzione orrosa de ladhérighe, de margiani Sinònimos e contràrios arrolàriu, arrosabburda, colostru 1, fusighitu, pibirillò, rosagadhina, rosagràbina, tutussi Terminologia iscientìfica rbl, Rosa canina Ètimu srd.

bàdhi bàdhe

badhícru , nm: badhígiu, badhigru, badhiju, badhiscru, badhixu, vadhiscru Definitzione badhe pitica, canale intremesu de duos cúcuros, badhe mala, prena de malesa / min. badhigrotu Sinònimos e contràrios bega Frases a su bentu forte sos ílighes in sos badhígios si fritint che canna ◊ in sos badhigros, si su bentu no falat incanaladu, bi daet bàrigu ◊ parent trocos de làcrimas sicas, badhiscros chi tragant sonnos mórturos (L.Loi) Terminologia iscientìfica slg Ètimu ltn. *vallic(u)lu Tradutziones Frantzesu petite vallée Ingresu little dale Ispagnolu cañada Italianu vallétta Tedescu Tälchen.

badhidòni , nm, nf: badhirone, badhironi, badidone Definitzione istrégiu de linna, o de ortigu, po múrghere o carrare àghina, mannitu; si narat prus che àteru in cobertantza po oriolu, pentzamentu po calecuna cosa chi si timet, moida ifadosa chi leat a conca / fàghere sa conca a b. = che moju, a brou, prena de moida ifadosa Sinònimos e contràrios mannirone, odhidone / ammuntu 1, arriolu, pedine / abbolotu, trambullu Frases faci de cuadhu de canna, conca de badhironi! ◊ in su crucuzone bi at una badhirone prena de barragàglia 2. odheu, za lu zughet su badhirone in conca tenindhe unu fizu in perígulos de mòrrere! ◊ su televisori si fait sa conca a badhironi (G.Carta)◊ che li sunt pigados sos badhirones a cúcuru ◊ fut totu unu murigu, una cumboja, unu badhironi, un'inferru truessau de tiàulus ◊ sos sonos chi apo intesu in cussa sala mi ant fatu sa conca a badidone (F.Arca) Terminologia iscientìfica stz Ètimu ltn. batillum, vatillum Tradutziones Frantzesu baquet, comporte Ingresu bin, strong worry Ispagnolu colodra Italianu bigóncia, tinòzza, fig. fòrte preoccupazióne Tedescu Bottich, Sorge.

badhighinósu , agt Sinònimos e contràrios badhinosu, gadhighinosu*.

badhígiu badhícru

badhigrótu , nm Definitzione min. de badhigru Sinònimos e contràrios bachitzolu, bachixedhu, canabi Terminologia iscientìfica slg.

badhígru, badhíju badhícru