A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

arrodàre 1 , vrb: rodai* Definitzione istare a rodeu, fàere s'orroda a ccn., girare a inghíriu de calecuna cosa po che dha furare Sinònimos e contràrios arrodeare, inghirare Frases sos corbos arrodant continu de custu a cudh'àteru sartu.

arrodàu arrodàdu

arrodavórfighe, arrodavórtighe, arrodavóscighe , nm Definitzione chie acutzat serros (fórtighes) Ètimu srd.

arrodeàre , vrb: arrodiai, arrodiare, orrodeare, rodiai Definitzione andhare a rodeu, a s’inghíria inghíria comente faet s’istore in s'ària, andhare in giru de innòi e de inní, istare a rodeu, su si pònnere a inghíriu de ccn., istare a su gira gira acanta a calecuna cosa abbaidandho po che dha furare o fintzes po fàere dannu; fintzes pònnere cosa coment’e fascadura po aguantare / andhare arródia arródia = bagamundai, abarrai andendi totu a ingíriu Sinònimos e contràrios arrodare 1, arrogliai, inghirare Frases si li fint arrodiados in giru curiosos de ischire ◊ sa zente est acudida e si est arrodeada in sa piata ◊ si che sunt mortos sos chi fint arrodeandhe contra a sa vida tua (N.Rubanu)◊ is carrogas funt arrodiendi in su celu ◊ is merxanis arrodiànt in circa de coberai su mandiari ◊ sa Terra arródiat a ingíriu de su Sobi 2. candho at fatu sos chent'annos sa zente fit arrodiada a isse ◊ sos abbilastros sunt arrodiados a su mortorzu 3. in cussa carrada, bècia e mali arrodiada, de binu no ndi abarrat! Ètimu spn. rodear Tradutziones Frantzesu circonvenir, faire le tour Ingresu to get round, to siege Ispagnolu rodear Italianu circuire, girare attórno, assediare Tedescu umlaufen, belagern.

arrodèdha , nf Definitzione genia de erba chi narant puru gardu donna, ispina de arroda, gardu asprone, cima de pastori Sinònimos e contràrios carduanzoninu 1, bardumatzone, cardedonna, carduarràngiu, cardubuntzosu, cardudingiosu, mammaràida, sperragaltzones Terminologia iscientìfica rba, Eryngium campestre Tradutziones Frantzesu chardon roulant Ingresu caltrop Ispagnolu cardo corredor Italianu calcatréppolo Tedescu Feldmannstreu.

arrodèdha 1 , nf Definitzione sa mela o ossu tundhu de su benugu, a parte de ananti Sinònimos e contràrios badhadori, ortiedhu, rodighedha, ruédhula, rudéula, zoculana Terminologia iscientìfica crn Tradutziones Frantzesu rotule Ingresu knee-cap Ispagnolu rótula Italianu ròtula Tedescu Kniescheibe.

arrodédhu , nm Definitzione in costúmenes de ómine, is bragas Sinònimos e contràrios bracas Terminologia iscientìfica cst.

arrodédhu 1 , nm Definitzione s'orrodedha de s'isprone.

arrodéu , nm: arroedu, arruedu, arruelu, rodeu* Definitzione su giru chi si faet a inghíriu de calecuna cosa, de ccn.; genia de oru in su gipone Sinònimos e contràrios arródiu 1, rodu Frases finimichela cun custu arrodeu!

arròdha , nf Definitzione genia de armàdiu in su muru, serrau, po pònnere pane Frases ant apiratu su pane lentu intro de s'arrodha Terminologia iscientìfica dmo.

arrodhínu , agt Definitzione nau de ccn., chi est tropu arriscau, tropu atreviu Sinònimos e contràrios aperradu, arrodhiu, barrosu, campianàgliu, coteu, malatrividu, redortu, testarrudu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu téméraire Ingresu rash Ispagnolu temerario Italianu temeràrio Tedescu kühn.

arrodhiósu , agt, nm Definitzione chi o chie portat arrodhu Sinònimos e contràrios arrodhinu Ètimu srd.

arrodhíre , vrb Sinònimos e contràrios arriscai, atrevire | ctr. tímere Ètimu itl. ardire.

arrodhíu , pps, nm, agt: arrudhitu Definitzione de arrodhire; atrevimentu isazeradu, tropu; chi tenet o giughet arrodhu, atrevimentu, furighedha Sinònimos e contràrios arriscadu, arrodhinu, furighedhosu, malatrividu 2. como totu li narant de "Vostè", ma no pro custu est pesadu in arrodhiu Ètimu srd.

arródhu , nm Definitzione manera de fàere isfacia de chie si credet meda; fintzes mannosia Sinònimos e contràrios barrosia, callabbia 1, campiania, fórrigu, pumonaza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu suffisance, insolence Ingresu arrogance Ispagnolu engreimiento, descaro Italianu bòria, insolènza Tedescu Aufgeblasenheit, Frechheit.

arrodía arroadía

arrodiài arrodeàre

arrodiànti , agt: arrolianti, arroranti Definitzione nau de bestimentu longu e largu de fémina, chi faet a orroda, chi faet una bisura tundha (nau fintzes de matedu bàsciu)/ genna arrodianti = chi istat sèmpere girandho e, comente girat e cun sa matessi lestresa, sa gente podet passare (itl. girévole) Sinònimos e contràrios rodudu Frases sa piciochedha bollit su bistiri arroranti, po sa festa (A.Simbula)◊ cun is maningotus gei mi dha fei sa mainga arroranti, po messai! (E.Tola)◊ ant agatau sa mata a coma arrolianti 2. bella cussa fémina arroranti! ◊ càstia sa lua cantu est bella arroranti!

arrodiàre arrodeàre

arrodigliàre , vrb Definitzione segare a rodilla, a orrosinita, nau prus che àteru de pasta téndhia a fine Ètimu srd.