Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

punnigósu pinnegósu

punniolàda, punnolàda pugnalàda

púnnu púnna

punnugósu pinnegósu

púnta , nf Definitzione tretu de calecuna cosa in sa parte prus fine o chi arresurtat prus antibitzada a denanti, adatu a intrare, a púnghere, a istampare, a marcare, o fintzes comente acabbat andhandho e impiticandho; foedhandho de logu, tretu chi essit, su puntu prus artu de montes, montigos, matas, erbas e àteru / min. puntighedha, puntirighita (fintzes in su sensu de punta prus arta de una mata) Sinònimos e contràrios cabu, càbudu, coatza / bica, ispuntone 1 Maneras de nàrrere csn: in p. o a p. de mesunoti, de mesudie = tochendhe mesunote, tochendhe mesudie; èssere a p. a…, in p. a… = acanta acanta a…; cúrrere o andhare a punt'a subra, a punt'in susu, a punt'in giosso = artziai, calai; èssiri che pilloni in p. de pértia = deretu a tucare; pònnere, èssere in puntirighita = in pitzirighedhu, a orighedhu; zúghere s'ou in punta (nau de is pudhas) = èssiri acanta a criai; sa p. de s'ama = is pegus chi funti prus a innantis caminendi; p. de billete = una pariga de arrigas, unus cantu fuedhus iscritus po ccn.; p. de bonu coro = unu pagu de bonugoro; una p. de sabi =un'apenas, una pitzigadedha; pònnere una cosa de p. = cun sa punta faci aundi depit andai o sètziri, fèrriri, intrai; èssere o pònneresi de p., de p. e de ata = andhare in contràriu, learesila cun arrennegu, a s'airada; pònnere duos p. apare = unu contras de s'àteru; èssere p. e p., bogare p. cun ccn., èssere a p. apare = èssiri a bétia apari, chentza la dare in bínchida s'unu a s'àteru, s'unu contras a s'àteru; andhare a punta in altu cun ccn. = pònneresi de punta, andhàreli o essíreli contràriu, fàghere a poderiu; leare a ccn. de punta = leàrelu in malas, andhàreli in contràriu chentza tzèdere nudha; punt'e pei = falada de pè, corpu dadu de punta cun su pè cartadu (sa punta de su pei = s'ala de sos pódhighes) Frases de s'úrtimu fogone no si sebertaiat sa punta de su trenu ◊ sa punta de sa pinna est guasta ◊ sa punta de sa lepa est prus segante ◊ sa punta de su trapanti bintrat de prus in cosa modhi 2. sas puntas de sos montes prus artos sunt totu niadas ◊ miraiat da'una punta a s'àtera, in montes ◊ su triàngulu est una frigura prana a tres puntas ◊ s'àrbure che zughet sa figu cota in punta ◊ in punta de su campanile bi est sa rughe 3. punta punta de mesudie sas túrtures istant cantendhe ◊ dae punt'e manzanu fintzas a sero tardu ◊ est assupridu a sa punta de mesudie ◊ totus si bollint a cuadhu de punta ◊ est nendhe machines de punta e de ata ◊ as a intendi is campanas arrepichendi in punt'e mesu noti ◊ est annuadu meda, a punt'a pròere ◊ cussu pitzinnu est a punt'a piànghere ◊ dhoi tengu una baca in punt'in punta de angiai ◊ menzus no si presentent ne de ata e ne de punta, ca tantu de votu no ndhe lis dao! (Tz.Muredda)◊ totu sa bidha si est posta de punta pro che bogare su podestade ◊ no andhes a punta in altu cun sos mannos! ◊ ricos za fint, ma pagaiant a puntas de pè!…◊ sos pòveros no bi ant bogadu punta chin sos ricos, ca sa lege no favoriat a issos! Ètimu ltn. puncta Tradutziones Frantzesu pointe, sommet Ingresu point, peak, top, vertex Ispagnolu punta, cumbre, ápice Italianu punta, sommità, vétta, àpice, vèrtice Tedescu Spitze, Gipfel, Spitze, Gipfel.

púnta 1 , nf Definitzione su púnghere; mescamente dolore forte forte coment’e a punghidura chi benit, passat e torrat fatuvatu a calecunu arremu o tretu de sa carena Maneras de nàrrere csn: is puntas de su partu = sos dolores chi benint in illieronzu; punta de sàmmene = pressione arta Frases is iscracàllius de cudhus dhi pariant puntas de gortedhu 2. li at bénnidu una punta a su coro ◊ mi currúxinat sa brenti, mi benit a puntas ◊ tengu puntas a brenti, soi unfrada ◊ su dolore mi benit a puntas ◊ sa robba curret a sas chisuras e si bi arruntzinat a puntas de trémula, a su tempus malu ◊ sa paghe betat s'ala cavachendhe sas puntas de su male ◊ dhi at pigau una punta a su costau e no ndi at tentu sanamentu ◊ maigantos morint de male de punta Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu élancement, colique Ingresu stitch, colic Ispagnolu punzada, cólico Italianu fitta, còlica Tedescu Stich, stechender Schmerz.

púnta 2 , nf Definitzione su puntare po cassare, isparare o àteru Frases sa catzedha mia est bona in sa circa, in sa punta e in s'aciapu (D.Maccioni)

puntabóru , nm: puntarolu, puntaroru, punterolu Definitzione aina a punta acutza chi manígiant is sabbateris po fàere illargare istampos, o àtera po trebballare istrégiu de fenu, fintzes punta de ferru po istampare una carrada Sinònimos e contràrios rajolu 1, puncione, stampadori Frases cun trabballu de codhus cun su puntaboru at procurau pagus sodhus fendi istrexu de fenu Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu poinçon, alêne Ingresu drift Ispagnolu estaquillador, punzón Italianu punteruòlo Tedescu Ahle.

puntacióus , nm pl Definitzione puntas de acious, male a su gúturu chi pigat a sorrogu de no fàere mancu sa boghe / mexina de is p., abbrebus, e in cobertantza, ganghedhas, atzavoga, istrinta a su gúturu, foedhandho a befa o cun arrennegu 2. chi torrat a innoxi dhi feus sa mexina de is puntacious! Ètimu srd.

puntacútzu , agt Definitzione nau de aina (es. gurtedhu), chi portat sa punta Sinònimos e contràrios punciudu, puntudu, puntzirudu Ètimu srd.

puntàda , nf: puntara Definitzione cropu giau cun sa punta de calecuna cosa, ma mescamente de s'iscarpa Sinònimos e contràrios scofada Frases e cumentzat a donai puntadas de pei a s'enna!…◊ donat una bella puntara de pei e dh'at fatu borai Ètimu srd.

puntàda 1 , nf Definitzione su puntare; idea de fàere calecuna cosa; genia de ispartzidura de calecuna faina (prus che àteru filmis, trasmissiones o cosas deasi) a manera de arresurtare fata in tantas bortas Sinònimos e contràrios ilzàchida, pasia 2. sa puntada fut de lòmpiri is primus (G.Mura) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu feuilleton Ingresu instalment Ispagnolu episodio Italianu puntata Tedescu Stich, Fortsetzung.

puntadòre , nm Definitzione chie puntat, cosa chi serbit a puntare, a pigare sa mira.

puntàdu , pps, agt: puntau Definitzione de puntare; nau de ccn., chi est imbideau a o in punna de calecuna cosa Sinònimos e contràrios inganatzidu, intensionau 2. est puntadu a sa bérgula: sa ua ti che collit, mih! ◊ cussu est zòvanu puntadu a fiza tua! ◊ fit puntadu che cane de cassa Tradutziones Frantzesu intentionné Ingresu dotted Ispagnolu decidido Italianu puntato Tedescu punktiert.

puntadúra , nf Definitzione su pònnere is puntos in s'iscritura, is singiales (puntos, vírgulas, duos puntos, puntu e vírgula o àteru) a manera de inditare giustu comente si depet lígere e cumprèndhere su pentzamentu iscritu Tradutziones Frantzesu ponctuation Ingresu punctuation Ispagnolu puntuación Italianu punteggiatura Tedescu Interpunktion.

puntài , vrb: puntare Definitzione abbaidare prontos a fàere calecuna cosa o pònnere abbaidandho a calecuna cosa o tretu, fintzes àere idea de fàere una cosa o lòmpere a un'iscopu; pigare sa mira, pònnere cun sa punta a cara a calecuna cosa o logu; pònnere is puntos in s'iscritura Sinònimos e contràrios ammeriare 1, parai Tradutziones Frantzesu braquer, pointiller Ingresu to point, to punctuate Ispagnolu parar, puntear Italianu puntare, punteggiare Tedescu anstarren, zielen, interpunktieren.

puntàle, puntàli , nm Definitzione orrugu de linna longu e grussitu de pònnere asuta po agguantare calecuna cosa; genia de punta chi si ponet a unu càbudu de calecuna cosa coment'e po fortilesa, po dha fàere prus adata a púnghere o durare de prus (es. p. de iscarpa)/ p. de àrbule = sa punta, is cambos prus in artu Sinònimos e contràrios frucàrgiu, puntedhu, trumponi / crispedhu Ètimu itl. puntale Tradutziones Frantzesu poteau Ingresu pole Ispagnolu palo Italianu palo Tedescu Pfahl.

puntambàsciu pontimbàsciu

puntàna , nf: fantana* Definitzione essia de abba, logu inue essit abba (fintzes fatu apostadamente a bisura de monumentu, po bellesa) Sinònimos e contràrios antana, mígia 1, mitzadroxu, mitzarxu, orgosa.

puntanèlla , nf Definitzione grifone cuncordau in is orrugas, pruschetotu in is agrugaduras, po pòdere pigare s'abba púbblica Sinònimos e contràrios funtanella*, grifone 1 Frases carrat s'abba dae sa puntanella cun sas brocas.