A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

datilògrafu , nm Definitzione chie iscriet a màchina, a impreu, o chi at imparau cussu (su foedhu benit de su grecu e tenet su significau de pódhighe e iscríere) Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu dactylographe Ingresu typist Ispagnolu dactilógrafo Italianu dattilògrafo Tedescu Maschinenschreiber.

dàtiri dàtari

datòri , nm: dotore, dotori, dutore Definitzione méigu, istudiau chi curat is maladias de sa gente; títulu de chie at cumpriu is istúdios de s'universidade; dotori est fintzes unu pigione (fratercula arctica) raru in Sardigna, calecuna borta in passera: est a bicu grussu grussu e curtzu, conca curtza e grussa Sinònimos e contràrios médicu Maneras de nàrrere csn: andhare a su d.; èssereche in su d. = anch'e su d., èssiri andau a su dotori po dhu fuedhai, po vísita; pesàrendhe su dutore = chircare su dutore intro de note pro bisonzu grave Frases atzerrieimidhu su dotori, ca m'intendu totu caramau! ◊ est cinesa virtude de pagare su dutore cantu durat sa salude ◊ gei ses un'orixedha cun is datoris… e ponidhi su genugu in brenti ca bis cumenti dhi giuat! ◊ azommai ne ischit cantu de unu dotore… cun pagu azunta!… 2. che fia in su dutore: mi at nadu a leare custa meighina ◊ a tui ita t'increscit, ca ses in su dotori? ◊ su dutore mi at iscritu custas meighinas Sambenados e Provèrbios prb: dutore dolentziosu, cura mala! Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu docteur Ingresu doctor Ispagnolu doctor Italianu dottóre Tedescu Arzt, Doktor.

dàtu , nm Definitzione una css. cosa chi si connoschet, unu css. piessignu Tradutziones Frantzesu élément Ingresu datum Ispagnolu dato Italianu dato Tedescu Tatsache.

dàtu 1 dàdu

datziadòri , nm Sinònimos e contràrios datziante, datzieri Frases cun s'iscartedhu bandat aundi est su datziadori e custu dhi domandat: "Ita portat, su signori?" (L.Cadoni). Ètimu srd.

datziànte , nm Sinònimos e contràrios datzieri Frases su datziante nostru no incàsciat mancu su de pagare a issu Ètimu srd.

datziàre , vrb Definitzione pònnere, fàere pagare su dàtziu o àtera tassa deasi.

datziéri , nm Definitzione datziante, s'impiegau chi tenet s'impreu de acabidare su dàtziu Sinònimos e contràrios aggodhetadore, diritadore, godhetarzu, isetore, listarzu, taceri, taciaju Terminologia iscientìfica prf Ètimu itl. daziere.

dàtziu , nm Definitzione genia de pagamentu; fintzes ufíciu de su datzieri Sinònimos e contràrios pagamenta, tàcia 2. Concu Elenu ndi est essiu cuntentu de su dàtziu (L.Cadoni) Ètimu itl. dazio.

dàu dàdu

dàunu , agt Definitzione calidade de trigu a canna prena, bàsciu, a ispiga curtza e orrubiasta de colore.

dauségus daesécus

daustàdu , nm, avb: addaustadu Definitzione su tempus luego apustis papau a mesudie Sinònimos e contràrios aimpustibràngiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu après-midi Ingresu afternoon Ispagnolu después de la comida, sobremesa Italianu dopopranzo Tedescu Nachmittag, am Nachmittag.

davantàbi, davantàgliu, davantàli , nm: devantàgliu, devantali, deventabi, deventàgliu, deventale, deventali, deventàlliu, divantai, diventali, teventale Definitzione parte de unu bestimentu, sa chi si ponet sa fémina ananti acapiada in chintzu; pannu de ananti, genia de fentallicu chi si ponet apicau a su tzugu a manera de amparare is petorras puru Sinònimos e contràrios antaledha, àntela, fadreta, falda, fantallicu, fascadòrgia, frandha, panneananti, saúciu / paragodhera Frases is serbidoras essiant a deventali imbidonau (C.Musio)◊ aundi dhu betas su lati, asuba de su davantabi?!…◊ unu braboti niedhu dh'imbussàt a usu de deventali ◊ prexada, sa piciochedha fut mirendusí su deventalicu bellu chi dh'iant postu ◊ a chini at pérdiu su deventàgliu bèngiat a dh'arritirai Ètimu spn., ctl. devantal, davantal Tradutziones Frantzesu tablier Ingresu apron Ispagnolu delantal Italianu grembiule Tedescu Schürze, Kittel.

davantéris , nm pl: devanteris Definitzione is alas de ananti, is coedhas, de unu bestimentu Ètimu ctl. davanter.

daxiànu dasiànu

dàxiu dàju

dazelíu , bvrb Definitzione bvrb + prn: dade + bi + lu, donaisidhu.

dàzennos , bvrb Definitzione giaei a noso, donaisí Frases dàzennos abba, Segnore!