dàrrere dàe 1
darrutànu , nm Definitzione unu chi durrundanat, chi istat in giru, nau de un'èssere fatu a pentzamentu. Terminologia iscientìfica fnt.
dàrsana, dàrtzana , nf Definitzione parte prus aintru de unu portu, prus amparau, ue si acònciant is naves Tradutziones Frantzesu darse Ingresu wet dock Ispagnolu dársena Italianu dàrsena Tedescu Dock.
daségus daesécus
dasiànu , agt: daxianu Definitzione chi si leat is cosas tropu a dàsiu, chi dhue ponet tropu tempus faendho sa cosa / fuedhai a bogi dasiana = séria, nendhe abberu, cun seguresa Sinònimos e contràrios adasiau, cojanesu, dasiosu, immajonadu | ctr. coidadosu, impressidu, lestru 2. s'est incrarau un'ómini bestiu de binticuàturu e camminandu a passu dasianu Ètimu srd.
dasiàrzu , agt Sinònimos e contràrios dasianu Ètimu srd.
dasiòre , nm Definitzione abbitúdine, manera de fàere is cosas chentza presse Sinònimos e contràrios addaju, apódhiu | ctr. lestesa Frases custa serviat sos crientes cun dasiore alleghendhesila cun totu.
dasiósu , agt Definitzione chi si dha pigat totu chentza presse, faet is cosas abbellu abbellu Sinònimos e contràrios adasiau, cojanesu, dasianu Frases chini est dasiosu papendi est dasiosu trabballendi puru.
dàsiu dàju
dàssa dànsa
dassàre , vrb Definitzione abbarrare o istare a su chi bolet fàere s'àteru, arrimare o abbandhonare po pagu o po sèmpere, iscuncordare Sinònimos e contràrios abbandhonare, acadiare, acogiai, cambare, codiare, coigiare, discuidai, ilmentigare, incoizare, lassai, scabidai | ctr. leai, picare Frases at dassau sa trata de sos pedes suos ◊ su masone dassat sa mandra pro su paschinzu ◊ ses cúrrida a sa gianna dassendhe sa faina ◊ dàssalu irbasolare, chin custos issudhos chi si nch'est cravandhe in conca! ◊ si no cheres bènnere dàssalu! ◊ como bos dasso ca mi che so recuindhe ◊ no mi dassetas solu! 2. cussos duos fint ammorendhe tantos annos e apustis si sunt dassados Ètimu ltn. de + laxare Tradutziones Frantzesu laisser, quitter Ingresu to leave Ispagnolu dejar Italianu lasciare Tedescu lassen, verlassen.
dassàre 1 dansài
dassinúncas , avb: desinunca Definitzione de àtera manera, de àteru betu, in àteras cunditziones Sinònimos e contràrios candeghinò, chiscussu, diacussu, sinoncas*, sinono Frases coitai, dassinuncas cussu ndi fait un'antru puru! ◊ desinuncas besseus impari a su passillu, ca dèu gei aproillu! (L.Cocco)
dassíta , nf Definitzione min. de dassa, ballitu Sinònimos e contràrios dillu.
dàssu , nm Definitzione giassu, unu tretu de su logu, minore e precisu o fintzes mannu Sinònimos e contràrios giassu*.
dàta , nf Definitzione tempus precisau cun die, mese e annu Tradutziones Frantzesu date Ingresu date Ispagnolu fecha Italianu data Tedescu Datum.
datàre , vrb Definitzione istabbilire su tempus, de candho est una cosa.
dàtari , nm: dàteru, dàtili, dàtiri Definitzione su frutu chi faet sa pramma Sinònimos e contràrios indàtalu*, lindàteri.
datàriu , nm Definitzione genia de timbru chi faet a regulare po pòdere pònnere css. data Tradutziones Frantzesu timbre dateur Ingresu dater Ispagnolu fechador Italianu datàrio Tedescu Datumstempel (s).
dàteru, dàtili dàtari