A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

dimmajài, dimmajàre dilmagiàre

dimmàju dimàju

dimmóniu, dimóniu, dimóntziu demóniu

dimprídu drempídu

dimpriméntu , nm Sinònimos e contràrios crompimentu, cumpridura, lompimentu Frases si rifletit sa lughe a dimprimentu a donzi parte de su firmamentu (F.Dore) Ètimu srd.

dimustrài, dimustràre , vrb: addimostrai Definitzione fàere a bíere, ammostare una cosa o una chistione própriu comente est, bogare a campu o provare sa beridade Sinònimos e contràrios cumproare Frases custas immàginis de gherreris natzionalis dimustrant unu sentidu de interessus e de connoscimentu chi si addatant a una vera natzioni a su tempus de sa libbertadi (G.Lilliu)◊ in dogni tempus bastante eroismu ant dimustradu custos abbitantes, veras figuras de patriotismu (S.Mura)◊ tue bae e dimustra chi no est gai! Tradutziones Frantzesu démontrer Ingresu to show Ispagnolu demostrar Italianu dimostrare Tedescu erklären, beweisen.

dimustrassiòne, dimustratziòne demostratziòni

din , nm: dindi, dinghi Definitzione dinare, nau deosi ca sa muneda sonat Ètimu srd.

dinài , nm: dinare, dinari Definitzione (upm) misura virtuale de su valore reale de unu bene o merce, valore de iscàmbiu cun cosa, trebballu o fintzes cun àteru dinare etotu (es. de un'àteru istadu)/ min. dinaredhu, dinanedhu: podet èssere pagu o, segundhu comente si narat, meda puru Sinònimos e contràrios moneda, sodhu Maneras de nàrrere csn: d. in minudos, dinai iscapu = minore, de prus pagu valore coment'e cantidade; d. in billetes = in pabilu, maduru; bogai, bogare d. = pònnere dinari, leare d. de carchi logu pro lu dare o ispèndhere; fàghere d. = guadangiai; andhare che a su dinari = de una manu a s'àtera chentza ischire mancu de chie e ne inue; èssere a su dinari = pentzai isceti a fai dinai, tènniri su dinai coment'e iscopu de totu; èssere a dinare contau = portai su tanti giustu giustu chi serbit po ccn. cosa (fintzas po volontadi de chini no donat ampra manu); comporai una cosa d. a manu = pagare deretu, zúghere su dinari comporendhe; comporare unu tantu de dinari in cosa = comporare cosa cun cussu dinari; bàlere ses dinaris (fintzas "serdinaris")= nudha, o azummai; zúghere o tènnere d. chei sa paza = meda; cúrrere su dinari che a s'arga, a unu = tènniri o guadangiai dinai meda; su dinari curret, no curret = bi ndhe at meda, si ndhe buscat, si ndhe balanzat e si ndhe ispendhet, o totu su contràriu; dinari bene ispesu = ispesu cun lúcuru, cun profetu, in cosas de bonu; pònnere a cúrrere su dinari = ispèndhere; dinari malu = dinai chi no balit; èssere fartzu che d. malu = falsu própiu, fingiu, inganneri; pònnere d. in banca = aorrai, allogai, ammuntonai dinai intreghendidhu a una banca; d. de manígiu = su chi s'ispendhet die cun die, pro sos bisonzos prus comunos Frases su dinari est fatu pro ispèndhere ◊ su dinai bollit trabballau! ◊ como est totu a fortza de dinari ◊ sa zente como est totu a su dinari! ◊ amant solu unu deus: su dinari ◊ pro sos bator dinaris bendhent ànimas, grados e cusséntzias (Limbudu)◊ in tempus de guerra cussa genti at fatu bonu dinai ◊ su dinai nci essit coitendi 2. cun cussu dinaredhu carchi cosa mi còmporo! ◊ dinaredhu chi frussat, cussu: lampu!…◊ dinaixedhu tenit, cussu!… 3. cussu pinzos de apentu no lu pagat dinari! ◊ custa cosa no balet ses dinaris ◊ zughet su dinari che a sa paza ◊ ti curret su dinari che a s'alga ◊ ancu andhet chei su dinari! ◊ boga dinari si cheres cosa! ◊ cheret bogadu dinari de sa banca, ca no che ndhe tenimus ◊ unu tziu mi at datu dinari a bi lu comporare in binu ◊ a pigai dinai immoi andaus cun sa carta a su bàncomat Sambenados e Provèrbios prb: ómine fatu cun dinari no balet nudha ◊ sentza de dinai no si cantat missa ◊ chie at dinari pàstinat binza in sa codina Ètimu grc. denàri(on) Tradutziones Frantzesu argent (monnaie) Ingresu money Ispagnolu dinero Italianu danaro Tedescu Geld.

dinàmica , nf Definitzione s’isciéntzia chi istúdiat su movimentu; su movimentu etotu, nau mescamente pentzandho a su comente una cosa est capitada de su cuménciu a s'acabbada.

dinàmicu , agt Definitzione chi pertocat sa dinàmica; chi si movet, chi si giaet a fàere.

dinamísmu , nm Definitzione su si mòvere, sa capacidade o gana de istare faendho, ocupau trebballandho.

dinamitàrdu , nm Definitzione chie apostadamente ponet bombas, dinamite, po fàere dannu.

dinamíte , nf: dirimita Definitzione genia de isprosivu Sinònimos e contràrios brúvera Frases est totu arroca, perdeu, no fait a fai fossu a marra… mancu a dirimita fait! (U.Dessí)

dínamu , nf Definitzione genia de màchina chi si faet mòvere cun calecuna fortza (abba, vapore o àteru) e produet una de is duas genias de elétricu, sa currente contínua.

dinanédhu , nm Definitzione min. de dinai.

dinàre, dinàri dinài

dinastía , nf Definitzione aréntzia, nau prus che àteru po famíglias de reis o àteras personas de importu mannu Sinònimos e contràrios aredeu, arénsia, arrépula, famíglia.

dincéndu , nm Sinònimos e contràrios demóniu, dimendu.

dínda , nf Definitzione dindu fémina Terminologia iscientìfica anall.