afainài, afainàre , vrb Definizione istare faendho faina, trebballandho Sinonimi e contrari acositai, afandhentzare, afariare, afracongiai, afraxai, agasonari Frasi si sunt afainados a preparare linna ◊ ego mi depo afainare chin sas cosas de babbu meu Etimo ctl. afainar Traduzioni Francese s'affairer, s'empresser Inglese to busy oneself Spagnolo atarearse Italiano affaccendarsi Tedesco sich viel zu schaffen machen.

afaitài, afaitàre , vrb rfl: afeitare Definizione fàere o segare sa braba; pònnere cosa mescamente in cara po si fàere prus bellos (cosa prus che àteru de is féminas) e fintzes fàere vida iscandhulosa Sinonimi e contrari abbarbiai, arrai, arrasai 1, irbarbare Frasi apenas intras po ti afaitare, su barvieri l'acatas prontu a t'ispilire e a t'istufare chin sas novas ◊ mi depo túndhere e afaitare Etimo ctl. afaitar Traduzioni Francese se raser, se maquiller Inglese to shave, to make up Spagnolo afeitarse, maquillarse Italiano ràdersi, truccarsi Tedesco sich rasieren, schminken.

afaltàdu , pps, agt: afaltatu, afaltau, afartadu, afartau, afratadu, afratau Definizione de afaltare; unu est afaltau candho, si dh'ant brigau o nau cosa (o ischit de àere fatu cosa chi no andhat bene), cumprendhet e ammitit de tènnere crupa mancai chentza dhu nàrrere, citiu, a ogos a terra, sériu, si sapit in farta; fintzes chi sentit coment'e bregúngia, duritu; a logos, bisongiosu, chi tenet bisóngiu, dhi faet farta calecuna cosa Sinonimi e contrari afusau, ammurtinau, assudhidu, fartadu, frajau, ilfartadu, mancantzosu / suxetzionosu Frasi comenti dh'apu castiau est abarrau afartau, ca gei dhu scit cussu puru chi no andat bèni su chi at fatu! ◊ est afartau che cani in crésia! ◊ si mi agatu afartau mi cunfundu Traduzioni Francese troublé, contrit Inglese troubled Spagnolo con mala conciencia, sucia Italiano turbato, che si sa in cólpa, compunto Tedesco betroffen, sich schuldig fühlend.

afaltài, afaltàre , vrb: afartai, faltai Definizione fàere farta, no fàere sa cosa; su si sapire in crupa, leare s'asséliu a sa cusciéntzia Sinonimi e contrari ammancai 2. mi afartant is notis abbilladas e po medas poitas no agatu resposta Etimo srd. Traduzioni Francese se sentir coupable Inglese to feel guilty about stg Spagnolo faltar, tener la conciencia sucia Italiano sentirsi in cólpa, in fallo Tedesco sich schuldig fühlen.

afantallài, afantalliài , vrb rfl: afantillai, afentagliai Definizione mòvere s'ària a ventàgliu po si fàere friscura; fàere bentu a su fogu po dhu fàere allúere Sinonimi e contrari arrostai, bentallare, ibentulai Frasi abarra firma ca mi afentàglias! ◊ su cani fiat currendi cun is origas chi afantillànt ◊ su sagrestanu pigat s'incenseri, dhu prenit de braxa e incensu e cumintzat a afantillai fadendidhu santzinai Traduzioni Francese s'éventer Inglese to fan oneself Spagnolo abanicar, afollar Italiano ventagliarsi Tedesco sich fächeln.

afarcài , vrb: afracai, afracare 1, afrachiai 1, afrachiare, afrancai, afrancare, fracae, fracai Definizione andhare o lòmpere apitzu de unu cun in manos, o cun àtera cosa o fintzes solu a foedhos, a briga, su si betare apitzu de ccn. cun fortza e cun intentzione mala; fintzes acostire po istare prus acanta, nau de persona in bonu Sinonimi e contrari abbrancai, acafai, aciapai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, agguantai, carrabbusai, trubare, tzurricare / allupiri, atzurrire, botzicare Frasi po no arrui si est afrancau a sa funi ◊ comenti cudhu dh'iat nau s'annomíngiu si dhi fiat afarcau coment'e unu tzurpu ◊ is invitaus si afracant po pigai su postu ◊ su cani si est afracau a mussiai ◊ su lupu afracat s'angioni ◊ mi seo afrachiau a pitzu de cudhu 2. che àbbili mi as afracau! ◊ candu dh'at biu mi dh'at afracau… ndi dhi at nau de dónnia colori! ◊ est istau issu chi mi ch'est afracau a pitzu! 3. comenti at biu su dinai in terra si nc'est afracau ◊ si ndi funt afracaus asusu ◊ cussos funt basadores: comente ti bient ti che afràchiant apitzu a basare! 4. fortzis nontesta ti bolias afracai a mei po ti callentai! Cognomi e Proverbi prb: su cani arrabiau si afracat a is cratzonis de su straciau Etimo srd. Traduzioni Francese s'élancer, se lancer Inglese to rush, to hurl oneself Spagnolo arrojarse, acometer Italiano slanciarsi, avventarsi Tedesco sich werfen.

afariàre , vrb Sinonimi e contrari afainai, afandhentzare Etimo srd. Traduzioni Francese occuper Inglese to busy oneself Spagnolo atarearse Italiano indaffararsi Tedesco sich beschäftigen.

afegonàre , vrb Definizione bufare binu meda (o àteru cun àrculu), èssere giau a su binu, imbriagare fatuvatu Sinonimi e contrari abbinai, afegare, infegare Etimo srd. Traduzioni Francese s'enivrer Inglese to become gipsy, to get drunk Spagnolo emborracharse Italiano avvinazzarsi, ubriacarsi Tedesco sich betrinken.

afelonàre , vrb: afillonare Definizione giare o pigare múngia, cadha de fele, tzacu, arrennegu meda Sinonimi e contrari afelae, aggromare, aggromorare, aprummonare, infelai, renignai Etimo srd. Traduzioni Francese irriter, agacer Inglese to irritate Spagnolo encolerizarse Italiano stizzire Tedesco sich ärgern.

afenàre , vrb Definizione abbrovendhare a fenu; immalaidare, portare sos fenos Sinonimi e contrari incubae Frasi teniat de múrghere bacas e berveghes e de afenare Etimo srd. Traduzioni Francese affener, contracter la strongylose Inglese to feed on hay, to catch strongylosis Spagnolo dar el heno, coger la strongilosis Italiano affienare, contrarre la strongilósi Tedesco mit Heu füttern, sich die Strongyloidosis zuziehen.

afilàe, afilàre , vrb Definizione andhare a ccn. parte (filu); andhare a filu, fàere su dovere, andhare a deretu, pònnere mente, cumprèndhere un'arrexonamentu, arrexonare bene, incarrerare a una filada o arrennèscere a cumandhare a ccn.; abbarrare a tropu faendho sa matessi cosa o de sa matessi manera cun pagu o nudha cunsideru, deasi comente acucat Frasi e a ue ses afilendhe? ◊ sa crapa afiladora est sa chi afilat sas berbeghes ◊ no bi lu poto afilare a su cumandhu, a fizu tou! ◊ fint timendhe chi sa zustíssia no si esseret afilada a domo issoro ◊ bidu l'as a ue ant afiladu sas berbeghes mias? ◊ depimus afilare chito pro pòtere arribbare prima 2. est peus de s'àinu: no bi afilat mancu si lu leas a fune! ◊ già ndhe tenimus sa proa bastante chi no afilas si no cun sa fune! (R.Marras)◊ cristianu revessu: itesisiat chi li nias a fàghere, no bi cheret afilare! 3. candho l'afilat a fàghere gai est peus de cudhu sonadore ◊ l'at afilada a fàghere tempus malu e no cheret cambiare ◊ su macu est a ue l'afilat ◊ l'at afilada a bèndhere ca li cumbenit de prus ◊ totu a cussa domo che ant afiladu a fàghere su nidu, sas rúndhines: in sas de acurtzu mancu unu! Etimo srd. Traduzioni Francese se diriger Inglese to head for Spagnolo dirigirse Italiano dirìgersi Tedesco sich wenden.

afiliatàre , vrb: afiliotare Definizione fàere fine, acabbare impresse de fàere una cosa, nau sèmpere però po candho no si faet Sinonimi e contrari atoliare, spodhai Frasi no ndhe afiliotat nudha ◊ si est murrunzadu cun su sótziu ca cussu de cosa no ndhe afiliotat mai ◊ a candho a ti afiliotare bi ndhe cheret!… Traduzioni Francese se dépêcher Inglese to hurry up Spagnolo darse prisa, despachar Italiano sbrigarsi Tedesco sich beeilen.

afracongiài , vrb Definizione su si pònnere a fàere, a trebballare, su istare sèmpere faendho Sinonimi e contrari afainai Etimo srd. Traduzioni Francese s'empresser avec assiduité Inglese to busy oneself Spagnolo ajetrear Italiano lavorare con assiduità, affaccendarsi Tedesco sich beschäftigen.

afrisciài , vrb rfl Definizione su si arrangiare male comente si podet, su si adatare a is cosas noas po abbisóngiu, a s'apretu Sinonimi e contrari abesare, arragnare Frasi cussa c'est cambiada a càmbera bella e dèu cun su babbu si seus afrisciaus in custu aposentedhu (A.Garau)◊ depit cumpadessi chi s'afrisciaus a cenai innòi ◊ no apu pótziu agatai froris e mi seus dépia afrisciai cun unu brancu de afàbbica ◊ ti ant nau fuedhus de cunfortu po chi t'afriscis a sa passiéntzia ◊ afrisciadí a bivi modestu! Traduzioni Francese s'adapter Inglese to fit Spagnolo adaptarse Italiano adattarsi Tedesco sich anpassen.

afroscàre , vrb rfl: afruscare Definizione coment'e bogare pigionatzos, nau fintzes in su sensu de crèschere, fàere a ómine po sa capacidade de fàere fígios Sinonimi e contrari ifroscare / acimbellai Frasi su pisedhu fit afruscadu ca no ischiat comente fàghere a si ch'essire dae sa conchedha Traduzioni Francese se préoccuper, atteindre l'âge de la puberté Inglese to be worried, to become pubertal Spagnolo preocuparse, desarrollarse Italiano preoccuparsi, divenir pùbere Tedesco sich Sorgen machen, geschlechtsreif werden.

afrungiulàre , vrb rfl Definizione su si aprigare in calecunu logu o apartare Sinonimi e contrari incheremire Etimo srd. Traduzioni Francese s'abriter Inglese to shelter Spagnolo refugiarse Italiano ricoverarsi Tedesco sich flüchten.

afutàre , vrb Definizione pigare (o fintzes giare) afuta, arrennegu Sinonimi e contrari achibberare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Frasi su pitzinnu l'istrochet pro l'afutare, ma cudhu li daet un'iscabessu ◊ s'assessore faedhanne àltziat sa boghe, si afutat, iscudet punzos a sa mesa (A.Cossu)◊ mi afuto inchietu pro chi tentu no ndhe apo de profetu (B.R.Carbone)◊ si mi afuto est rejone, ca so ispiantadu! 2. sas pedidorias isfatzidas de sos profitadores ant afutadu a babbu (G.Ruju) Etimo srd. Traduzioni Francese s'irriter Inglese to lose one's temper Spagnolo amoscarse Italiano stizzirsi Tedesco sich ärgern.

aggajàre 1 , vrb Definizione fàere alligru, cuntentu Sinonimi e contrari allegrare, frogare, gavisare, prexai Frasi candho bidiat a mie si l'aggajaiat su coro e mi retziat cun sa cara de fémina allegrada Etimo srd. Traduzioni Francese se réjouir Inglese to rejoice Spagnolo alegrarse Italiano rallegrarsi Tedesco sich freuen.

agganciài , vrb: aggantzare, agghenciai Definizione pigare o aferrare cun gànciu, forte a manos etotu coment’e pigandho a gànciu, ma fintzes leare o ingòllere aifatu; abbutonare / leare, andhare a manu aggantzada = a manu pigada Sinonimi e contrari abbrancai, acafai, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggarrai, agguantai, carrabbusai, mantènnere, picare | ctr. lassare Frasi apo bisonzu de èssere aggantzada e nutrida ◊ arrimat su paperedhu e agghènciat s'ampudha de s'àcua ◊ cudhu dh'agghènciat a su bratzu e ndi dhi pigat su dinai! ◊ aggantza su brassolu! ◊ a carrasegare aggantzant a Zorzi in ziru ◊ fut lompindhe a isprèndhere sos cadhos candho dh’ant agghentzau e che dh'ant furau 2. o truncat o aggànciat! ◊ unu nudha, carchi cosa chi agghentzas o chi pentzas Etimo itl. agganciare Traduzioni Francese saisir Inglese to cling, to catch Spagnolo enganchar, agarrar Italiano agganciare, aggrappare, ancorare, prèndere Tedesco sich festhalten, verankern, nehmen.

aggradèssere, aggradèssi , vrb: gradèssere Definizione àere praxere de calecuna cosa, su si ndhe alligrare Sinonimi e contrari acaressire, aggradae, aggradèscere, aggradire, piàchere / acetai, arriciri | ctr. disaggradare Frasi at aggradéssidu meda sos saludos chi li ant fatu tantu piaghere ◊ contivizu apo a tènnere de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ si cancuna cosa de bonu apu fatu, aggradessimidha! Etimo spn. Traduzioni Francese apprécier Inglese to like Spagnolo agradecer, agradar Italiano gradire Tedesco sich freuen über.

«« Cerca di nuovo