insaurràre , vrb: issaurrare Definizione isciúndhere de saurra (orrosu), pònnere saurra, isciúndhere cun sa saurra Sinonimi e contrari allentorire, issaghinare Frasi custu manzanu chito mi so totu issaurradu colendhe in mesu s'erba Traduzioni Francese mouiller de rosée Inglese growing of dew Spagnolo rociar Italiano formarsi della guazza, bagnare di guazza Tedesco Taubildung.

insoràu , pps, agt Definizione de insorai; isciustu de sudore, colagola de suore Sinonimi e contrari assorau, sudorau 2. no ndi potzu prus: comenti apu fatu cussu pagu pagu de cosa seu totu insorau! ◊ portat is callenturas e fatuvatu est totu insorau ◊ su molenti est insorau colagola! Traduzioni Francese moite (de sueur) Inglese bathed in sweat Spagnolo muy sudado Italiano màdido di sudóre Tedesco schweißgebadet.

intentiedhàre , vrb: intintiedhare, intitibedhare, intitiedhare, intzintziedhare, intzitzivedhare Definizione pònnere, frigare o picigare tzintziedhu (es. in cara, a carrasegare, a giogu), imbrutare de tzintziedhu Sinonimi e contrari ammascarai, imberdonare, infodhinai, tintiedhare Frasi su fumu de su fogu intitiedhat s'isterzu 2. si divertiat a machine bidendhe sa zente intintiedhada ◊ est totu intitiedhada chi paret essida dae fraile! Etimo srd. Traduzioni Francese noircir de suie Inglese to soil with soot Spagnolo tiznar Italiano sporcare di fulìggine Tedesco mit Ruß beschmutzen.

intúvu , nm Definizione fragu de inserru, fragu malu chi si dhue faet in logu serrau Sinonimi e contrari atufamentu, atúfidu, atufori, inserru Etimo srd. Traduzioni Francese air vicié Inglese stale air Spagnolo aire viciado Italiano ària viziata, odóre di chiuso Tedesco schlechte Luft, muffiger Geruch.

intzodhài, intzodhiài , vrb Definizione arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas Sinonimi e contrari acamingiai, ammatzamurrai, incannugai / ispirastrare Frasi si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una! 2. totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua Etimo srd. Traduzioni Francese embobiner, resoudre Inglese to hit words Spagnolo dar en el blanco Italiano venire a capo di qlcs., impastocchiare Tedesco einer Sache auf den Grund kommen.

inzeniàche , agt: inzeniaghe Definizione nau de ccn., chi s'ingéniat, chi est de ingéniu Sinonimi e contrari arxentziosu, indelletosu, inzegnistu Frasi dogni fizu tou inzeniaghe tribàgliat cun amore su terrinu cun rica passione e fantasia (Budroni)◊ inoghe su piús inzeniaghe ponzat a sos discúidos reparu! (G.Raga) Etimo srd. Traduzioni Francese ingénieux Inglese resourceful, creative Spagnolo ingenioso Italiano ingegnóso, dotato di génio inventivo Tedesco erfinderisch.

isaminaméntu , nm: isanimamentu Definizione ischinnitzu de istògomo de chie est arrefinau de su fàmene, genia de fàmene, de apititu forte o chi s'intendhet forte Sinonimi e contrari afinamentu, afinu, fàmene, francusina, isanimadura, sfinighimentu Frasi sa mammaluca mi gustabat ma apustis mi picabat a isanimamentu ◊ zuto su coro andhendhemindhe de s'isanimamentu! Etimo srd. Traduzioni Francese creux à l'estomac Inglese pangs of hunger Spagnolo languidez de estómago Italiano languóre di stòmaco Tedesco Gefühl der Leere im Magen.

iscadrapiàre , vrb: scadrapiare Definizione fèrrere de fiancu, coment'e a arrasigadura Sinonimi e contrari arrasciare, arrasicare, ratzigare, saricare Traduzioni Francese frotter Inglese to graze Spagnolo rozar Italiano prèndere di strìscio Tedesco streifen.

iscalàncu , nm: iscallancu Definizione imbaga o iscuta de tempus; a logos, diferéntzia de artària tra unu paris e un'àteru Sinonimi e contrari àchiu, iscuta Traduzioni Francese moment de libre Inglese spare time Spagnolo ratos perdidos Italiano ritàglio di tèmpo Tedesco Freizeit.

iscalmentàre , vrb: iscammentare, iscarmentai, iscarmentare, isclamentare, iscramentai, iscrammentai, iscrammentare, isgramentare, scramentai Definizione currègere su cumportamentu imparandho de unu male, de cosa chi est costada meda, de unu dannu po dh’àere provau; pigare assíchidu Sinonimi e contrari iscadhai, spriai / asciuconare Frasi onzi die a campu che lu leo: daghi iscarmentat a triballu as a bis chi li benit sa gana de istudiare! 2. intendhimus chi s'iscrammentat sa robba: currimos e agatamos s'anzone iscannadu dae su grodhe Cognomi e Proverbi prb: chini est iscrammentau de s'àcua budhia timit sa frida puru Etimo spn. Traduzioni Francese décourager Inglese to discourage, to desist Spagnolo escarmentar Italiano scoraggiare, desístere per effètto di esperiènza forteménte negativa Tedesco entmütigen, ablassen.

iscàza , nf Definizione scherda, liesca, arrogalla de pedra, pedrighedha prus matuca de sa giarra, ma prus pitica de sa pedra bona a fàere muru, sa chi abbarrat in sa cava, a meda, bona solu a prènnere buidos Sinonimi e contrari ischerda / arrogu, bículu, matzagani Frasi a manu a manu chi artziamus sa traessa, collide iscaza e betade a reprenare! 2. ómines cantos sunt, un'iscaza de machine l'at ognunu ◊ iscazas de ammentu pigant a fiore in s'ispuma de su tempus ◊ mi est tocada in sorte un'iscaza de tempus Etimo itl. scaglia Traduzioni Francese fragment de pierre Inglese fragment Spagnolo china, lasca Italiano framménto, pezzame di piètre Tedesco Bruchstück, Steinhaufen.

ischíu 2 , nm: ischivu 1, isciu, iscivu, scivu* Definizione genia de istrégiu, de linna o de terra, a pònnere cosa (impastare sa farra); segundhu su logu, su brasciolu a crocare su pipiu Sinonimi e contrari cartina, cóncula, cunculina, ischivedha, tavania, tina Frasi fiat una fémina cumpensada dae su profeta apenas arriviu pustis d'àere s'oferta ripagada aumentandhe sa farra in s'ischiu ◊ bi teniat una moitzola e unu isciu 2. pro drommire su pitzinnu abbarrai oras intreas tunchiandhe afaca a s'ischiu Terminologia scientifica stz Etimo ltn. scyphus Traduzioni Francese récipient en terre cuite, baquet Inglese vat Spagnolo artesa Italiano bacino di terracòtta, mastèllo Tedesco Tongefäß, Bottich.

isconchinàda , nf: isconchinata Definizione isconchiada, móvia de conca coment'e abbasciandhodha o incrubandhodha a una parte; decisione pagu cunsiderada, cosa fata comente benit a conca Sinonimi e contrari conchinada, conchizada, iscónchiu, sconchiada / aconcada, acucada Frasi sa mamma, comente videt sos pitzinnos a isconchinatas, che los mandhat a letu 2. isconchinadas ndhe aiat fatu prus de una e su babbu no fit meda cuntentu Etimo srd. Traduzioni Francese action hasardée, inconsidérée Inglese rash action Spagnolo el mover la cabeza, chifladura Italiano cólpo di tèsta, azióne avventata Tedesco Kopfstoß, unbesonnene Handlung.

iscrèdere , vrb: iscrèere, iscrètere, iscrèiri, iscrere, scrèiri Definizione prnl., lassare o acabbare de crèdere, no crèdere prus a sa cosa chi unu est ibertandho, no crèdere ca si biet sa cosa comente est / pps. iscréditu, iscréitu, iscrétidu, iscrétiu / iscrei a unu = fai a manera chi no pentzit prus a sa cosa chi fiat abetendi Sinonimi e contrari disaprensionai, discrèiri Frasi mi fia iscreindhe candho apo bidu chi fizis istentendhe ◊ bah, dèu mi ndi andu, ca madiru miu si at a èssiri giai iscrétiu! ◊ aspetamus galu, ca mancari siat tardu no est ora de iscrèdere ◊ passeit unu bellu pagu de tempus e incumintzeit a s'iscrètere ◊ su mardiedu si depit portai aillargu de is angionis istitaus po si nd'iscrei 2. dónnia tantu mannant a calicunu a s'iscrèere, a preguntare, a ischire sas intentziones de cudhos malintrannados 3. cussa est cosa chi naraus a is piciochedhus po ndi dhus iscrei de bolli benni a Castedhu! Etimo srd. Traduzioni Francese ne plus attendre après avoir vainement attendu Inglese to give up weating vainly (after a long time) Spagnolo descreer Italiano sméttere di aspettare dópo aver attéso invano Tedesco nach einer langen Wartezeit, das Warten ablassen.

iscrúfulu , nm Definizione su iscrufulare Sinonimi e contrari cróchidu Etimo srd. Traduzioni Francese éclatement d'une bagarre Inglese burst of laughter Spagnolo estallido de risa Italiano scòppio, bòtto di risa Tedesco vor Lachen platzen.

iscúgia 1 , nm, nf, avb: ascuse, iscuja 1, iscuju, iscusi, iscúsia, iscúsiu, iscússiu, iscusu, iscuxu, scusi 1 Definizione sa cosa chi si narat a s'àteru acanta a s'origa, chentza chi mancu s'intendhat sa boghe, a manera de no dh'intèndhere is àteros chi funt acanta / a s'i. = manera de fuedhai a boxi bàscia de no s'intèndiri si no si fuedhat in s'origa, fintzes a cua, chentza chi dhu potzat biri e mescamente intèndiri un'àteru; a iscusi miu = chentza ndhe ischire nudha deo, a cua dae me Frasi si totu sos iscúsios si fint naraos a forte, aiamus disizau d'èssere surdos! ◊ nesi a s'iscuxu, pustis a boghe alta ◊ aferrat su camareri a su bultzu e a s'iscuja li porrit cosa a orijas ◊ ti lu naro a s'iscúgia ◊ mi at mutiu e a s'iscúsiu mi at nau una cosa ◊ fipo ridendhemila a s’iscússiu ◊ lis daent a s'iscuxu consizos malos 2. dh'as fatu a iscusi miu ◊ nara! nara! o cosa a iscusi est? ◊ a s'iscusi dh'istimu ◊ bido inimigos dendhe a s'iscuxu consizos de cundennados ◊ bufat binu a iscúsia de sa mama ◊ bi l'at nadu a iscuju dae íscios Cognomi e Proverbi prb: mali fatu a iscusi, a claru gei essit Etimo ltn. absco(n)se Traduzioni Francese à voix basse, en cachette Inglese softly, in secret Spagnolo en voz baja, a escondidas Italiano sottovóce, di nascósto Tedesco leise, heimlich.

ispèra 1 , nf: spera 1 Definizione ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu Sinonimi e contrari luche / frina Frasi sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare 2. si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula) 3. est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu Etimo ltn. spera Traduzioni Francese rayon de lumière, rayon de soleil, souffle de vent Inglese sunbeam, glimmer of light, breeze Spagnolo rayo de sol, soplo de viento, brizna Italiano filo di luce, ràggio di sóle, àlito di vènto Tedesco Lichtbündel, Sonnenstrahlen, Windhauch.

ispinasànta , nf: spinasanta Definizione ispina de Cristus, linna ispinosa chi faet a tupa Sinonimi e contrari funegristi, prunagrista, spinagristi 1 Terminologia scientifica mt, Lycium europaeum Etimo srd. Traduzioni Francese épine du Christ Inglese european wolfberry Spagnolo cambrón Italiano spina di Cristo Tedesco dorniger Jasmin.

ispótigu , agt Definizione chi est de ccn. e suo ebbia tanti de si ndhe pòdere serbire chentza impedu perunu de parte de nemos Sinonimi e contrari dispóticu Frasi custos sunt totu terrinos ispótigos Etimo itl. spotico Traduzioni Francese propriété absolue Inglese freehold property Spagnolo de exclusiva propiedad Italiano di assoluta ed esclusiva proprietà Tedesco Alleineigentum.

istampína , nf Definizione provas de istampa, de imprenta proadita Traduzioni Francese morasse Inglese proof Spagnolo galerada Italiano bòzza di stampa Tedesco Korrekturen.

«« Cerca di nuovo