annodricàre , vrb Definitzione fàere a nodu Sinònimos e contràrios annoai Ètimu ltn. ad + *nodic(u)lare.
annodrichedhàre annodighedhàre
annódu , nm Sinònimos e contràrios annodadura Ètimu srd.
annógiu , nm: annoju, annozu, annúgiu, annúngiu, annuzu Definitzione genia de sufrimentu chi faet coment'e dispràxios, tristos / èssere a annuzu cun ccn. = a murrunzu, a primma Sinònimos e contràrios anneu, triltura / abbródhiu, annugiori, atrafudhu, bischiza, bústica, cogonu, imbromu, istrugnu, labbrione, primma, pussàgiu Frases pigaimindi cust'annúgiu, custu disisperu! (B.Lobina)◊ pòvera Maria, cantu mi càusas annógiu: dae candho ses cogiuada no ti mancat làgrimas! ◊ si no giompo a sos primos onores no mi pigo annuzu e ne amargura! ◊ cun ràbbia e cun annoju bi lis depo cantare a fica in s'oju! (P.Pisurzi)◊ est unu burlanu chi no nde dhu papat s'annúngiu ◊ a tui no ti bocit s'annúgiu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mélancolie Ingresu melancholy, pain Ispagnolu melancolía Italianu malinconìa, péna Tedescu Melancholie, Leid.
annogradórzu annodricadórju
annogràtzias! , avb Definitzione nèrgiat gràtzias!, podet arringratziare: e de gràssias chi… Frases de ita si chèsciat? Annogràtzias ca nd'eus fatu contu! (F.Onnis)◊ annogràtzias ca si dh'apu pudau!…
annoicàre , vrb: annoigare, annoigrare, annojare Definitzione fàere sa nògia, a nodu, nau de un’ossu segau chi si torrat a aciúnghere e fintzes de cosa chi si acàpiat Sinònimos e contràrios annodricare* | ctr. innoigare Tradutziones Frantzesu cicatriser Ingresu to cicatrize Ispagnolu recomponer una fractura Italianu annodare una frattura òssea, cicatrizzare Tedescu einen Knochenbruch verknoten, vernarben.
annoicratógliu, annoigadórgiu, annoigadórzu annodricadórju
annoidàre , vrb Sinònimos e contràrios abbadiai, annotare, castiai Frases issu est annoidàndhesi su locu.
annoigàre annoicàre
annoighedhàre annodighedhàre
annoigràre annoicàre
annoischidhàdu , agt Definitzione tentu apare, acapiau (coment'e fatu a nodu) Frases essiat contendhe sos perdinnostis annoischidhados cun filu istramanadu (P.A.Sanna Migone) Ètimu srd.
annoízu , nm Definitzione cambos noos, sa linna noa chi bogat su matedu Sinònimos e contràrios annoadura Frases istrambos ramos bogant annoizos dae s'antigu mutzu truncu beju (S.Casu) Ètimu srd.
annolitài , vrb Definitzione pigare o giare calecuna cosa a pagamentu po unu tanti de tempus, coment'e in afitu, po si ndhe serbire Sinònimos e contràrios nolegiai, nozare Tradutziones Frantzesu louer Ingresu to rent Ispagnolu arrendar, alquilar Italianu noleggiare Tedescu mieten.
annomingiadòri , agt, nm Definitzione chi o chie ponet ingiúlios, annomíngios Sinònimos e contràrios allumingiadori Ètimu srd.
annomingiài , vrb: annumingiai Definitzione pònnere s’ingiúliu, s'annomíngiu, a unu; nàrrere s’ingiúliu a unu, tzerriandhodhu cun custu númene de befa Sinònimos e contràrios addiciai, allomingiai, aparalumenare, aproegliare, azistrare, imparanigiai, istinzare Frases ca si poniat su bistiri de ortigu dh'ant annomingiada Ortighita ◊ eus annomingiau sa genti candu eus bófiu istragagliai a chelegunu ◊ a unu in bidha dh'iant annomingiau Conchemallu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.
annomíngiu , nm: annoníngiu, annumíngiu, nomíngiu Definitzione àteru númene chi si ponet a unu prus che àteru po dhu pigare a befa po calecunu piessignu o naturale, abbitúdine, o po unu difetu / genias de annomíngius: Buzacardentu, Culusciagu, Cagatzirríchius, Conchemallu, Fatomasellu, Giagaragubas, Ipasimadu, Ispantamíseros, Isperraluminu, Mortimbriaga, Papasucu, Palivichidu, Puntedhu, Segadrobojos, Trampasusole, Trubbasuentu Sinònimos e contràrios allomíngiu, aproégliu, atàciu 1, impróveru, ingiúgliu, istevíngiu, panígiu, paradíciu, paranòmini Frases a una de is duas sorris po annomíngiu dha narant "Funduniedhu" e a sa sorri "Temporada" Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnom Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu epíteto, nomìgnolo Tedescu Schimpfname, Spitzname.
annominigiài , vrb Definitzione pesare s'ingiúliu a unu, ma fintzes solu pònnere su númene Sinònimos e contràrios annomingiai Frases a mimi m'iant annominigiau "Piccirì il terribile" ca mi timiant a bentu! 2. is babbus iant annominigiau totu is fillus "Benitu", "Vitóriu", si creiant ca dhis donànt su prémiu!… (S.Leo)
annòna , nf Definitzione parte de un'amministratzione púbblica chi s'incurat de totu is provistas de recatu chi si manígiant o chi podent serbire a sa gente Tradutziones Frantzesu approvisionnement Ingresu food administration (board) Ispagnolu abastecimiento Italianu annòna Tedescu Ernährungsamt.