afioncài , vrb Definizione trebballare a sa grussera, fàere male su trebballu, cun pagu incuru o cun pagu arte, nau mescamente de unu maistu Sinonimi e contrari aciapuciae, aciarollai, aciorobedhare, acoredhai, allarodhai, ammangiucai, apunghedhare, inciapugliare, indrovigare Frasi afionca, afionca… e apustis beni a ti pagai!… Traduzioni Francese ravauder d'une façon grossière Inglese to patch up Spagnolo chapucear Italiano rinfrinzellare Tedesco verpfuschen.

afisciài , vrb Definizione apicigare paperis, pònnere manifestos Sinonimi e contrari apodhai Etimo spn. afijar Traduzioni Francese afficher Inglese to post up Spagnolo fijar, pegar Italiano affìggere Tedesco anschlagen.

aforrotulàda , nf Definizione su aforrotulare Etimo srd. Traduzioni Francese fagotage Inglese bundling up Spagnolo hacinamiento Italiano affastellaménto Tedesco Anhäufen.

afrascillonài , vrb: afriscillonai Definizione fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi) Sinonimi e contrari acarrongiai, afrangillonai, afrascionae, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripodhare, frongire, iscrafangiai, sirmigai | ctr. istirai, prenciai Frasi si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni? 2. no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas 3. nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai) Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, entasser Inglese to wrinkle, to bundle up Spagnolo arrugar, hacinar Italiano sgualcire, affastellare Tedesco runzeln, zerknittern, bündeln.

afrochedhàre 1 , vrb Sinonimi e contrari aciapuciae, aciarollai, improdhai, indrovigare Traduzioni Francese gâcher, travailler grossièrement Inglese to mess up Spagnolo chapucear Italiano lavorare in modo disordinato e confusionàrio Tedesco unordentlich arbeiten.

afrucargiài, afrucaxài , vrb: afurcargiae, afurcarzare Definizione pònnere frucàgios; manigiare o ispínghere cosa cun sa frochidha Sinonimi e contrari apontedhae, apuntalai, impuntedhai, inforchidhare, trumpai Frasi cotos che pipa, prus de unu mancu si l'afurcarzant istat reu ◊ pro no si ndhe iscratzare, sas cambas de su péssighe tocat a las afurcarzare ca sunt gàrrigas meda 2. est afrucaxendi sarmentu a intru de su forru, a su fogu Etimo srd. Traduzioni Francese étayer Inglese to shore up Spagnolo apuntalar Italiano puntellare Tedesco abstützen.

aggromeràre , vrb: aggromurare, gromerare Definizione fàere a grómeru, a lómboru Sinonimi e contrari aggromare, aggromeredhare, allomborae, allorimmedhare, arrombulonai, arromulare / abballinare, aculingionai Etimo ltn. ad glomerare Traduzioni Francese pelotonner Inglese to wind up Spagnolo ovillar, devanar Italiano aggomitolare, dipanare Tedesco aufwickeln.

allaputzài , vrb: allepuciae, allepuciai, alleputzai, alleputzare, alliputzai, ellepuciare Definizione papare calecuna cosa, torrare in fortzas, ingrassare; bestire bene, bene cuncordaos, su si fàere bellos in contu de bestimentu Sinonimi e contrari allepuciri, arrempudhire / addinghillai, allepuritzare, arrepicai 2, assamodare, atrigliare, chinchinnare, cumpòniri, cuncodrai Frasi castit, su dotori, chi mi dha podit torrai a allaputzai sa piciochedha, ca est mesu iscòncia ◊ pensa a sa saludi: a trabballai gei andat bèni, ma innantis ti depis torrai a alleputzai! (I.Murgia) 2. poneisí is capedhus e allaputzaisí bèni! ◊ funt sannoris totu bèni allaputzaus e boint èssi serbius cun totu s'arraspetu ◊ dhui fiat genti totu alliputzara, totu infrochitara ◊ e tochit, babbai, allaputzissí ca seus in festa! Etimo srd. Traduzioni Francese ragaillardir, se pomponner, se parer Inglese to dress up to make cocky (oneself) Spagnolo fortalecer, acicalarse Italiano rinvigorire, ringalluzzire, attillarsi Tedesco stark werden, eitel werden, sich aufputzen.

allegràre , vrb: allergare, alligrai, alligrare, allirgai Definizione provare o giare cuntentesa: candho si narat a s'àteru, bolet nàrrere fintzes chi si dhi giaet a bíere coment'e a bàntidu po calecuna cosa de bonu o de bellu chi at fatu; si narat fintzes in su sensu de pàrrere o essire prus biu, prus bellu / allegrare su passu, un'aina triballendhe = andai prus allestru, fai prus debressi, acradiare Sinonimi e contrari aggajare 1, cuntentai, frogare, gavisare, prexai / allegrutzare | ctr. asseriai, dispiàchere, intristai Frasi si ndh'est allegradu candho at intesu chi sa cosa fit andhada bene ◊ no mi potzu allirgai ca ses lontanu! 2. e nachi ti che ses laureadu: mi ndhe allegro! ◊ mi ndhe allegro meda: su menzus ses resurtadu tue! 3. cussa próida at allegradu sas àrbures, sinono fint patindhe ◊ allègrala cussa messadorza, chi mi pares drommidu! Etimo itl. allegrare Traduzioni Francese égayer, féliciter Inglese to congratulate, to cheer up Spagnolo alegrar, felicitarse Italiano rallegrare, allietare, esultare, congratularsi Tedesco erfreuen, sich freuen, gratulieren.

alleputzàu , pps, agt: alliputzau Definizione de alleputzai Sinonimi e contrari alleporedhau, alleporizadu, alleputziu, arrempudhiu, trinitu / cdh. achinchinnatu 2. totu alleputzau si dha cantat, prexau! 3. gei ses alleputzau, oi, paris unu sennori! ◊ mulleri alleputzada… corramenta segura! ◊ cun pobidhu miu gi no fiat cosa de s'arrosci, sempri bèni alliputzau fiat Traduzioni Francese ragaillardi, gai, pomponné Inglese made cocky, merry, dressed up Spagnolo alegre, acicalado Italiano ringalluzzito, allégro, agghindato Tedesco eitel geworden, fröhlich, herausgeputzt.

allezerigàre , vrb: allizerigare Definizione fàere prus lezeru, prus lébiu, miminare su pesu, bogare cosa chi faet pesu Sinonimi e contrari allezerire, alligerai, disaggraviare, illezerigare | ctr. ingrairi Frasi chirca continu de allezerigare sos mermos intumbidos de dolore! ◊ Segnore, allizériga cussas amarguras! Etimo srd. Traduzioni Francese alléger, soulager Inglese to lighten, to lift up again Spagnolo aligerar, aliviar Italiano alleggerire, risollevare Tedesco erleichtern.

allichidíe , vrb: allichidire, allichidiri, allichiriri, allighidire, lichidiri Definizione muntènnere límpiu, pònnere apostu su logu, sa domo; rfl. cambiare bestimentu, pònnere bestimentu límpiu, bellu, mudare; a logos dhu narant de sa fémina chi faet su fedu Sinonimi e contrari addirire 1, arremonire, assetiai, cuncordai, illichidire, iserrinire / tramudai / iglierare, insinnigare, iscendiai | ctr. acadhotzai, imbratare Modi di dire csn: allichidire sos contos = fàere is contos; allichidíresi de calicuna cosa = pònnere apostu, lassare apostu sa cosa Frasi nosu innòi nci seus po isfrigociai, mundai e allichidiri su logu ◊ benit, prandit, allichidit su logu e si ndi andat ◊ dèu allichidu e tui tréuas! 2. sa bròscia si dha poniant is féminas in pithu de su pannu de petus ◊ allichidint su letu cun is mantas prus bellas po erriciri is istràngius 3. sa fémina mia si est allichidia, at tentu unu maschixedhu Etimo srd. Traduzioni Francese nettoyer Inglese to tidy up, to clear Spagnolo arreglar, ordenar Italiano assettare, far pulizìa Tedesco aufräumen.

allomboràe, allomborài , vrb: allomburai, allomburare, allomerare, allomurare, allorumare Definizione fàere a lómboru, a unu túturu, a bòcia, fàere a orrumbulone Sinonimi e contrari abballinare, aculingionai, aggajai, aggromare, aggromerare, aggromeredhare, allorimmedhare, arrombulonai, arromulare, tròbere / abballonare, arruedhulare, atuturae, imboligare | ctr. ilboligare, illomerare Frasi giaja e netas funta in coxina allomburendu lana 2. su sardu, candho intendhet tzocu de foete, si allórumat che unu eritu ◊ si est allorumada chirchendhe de audhire sas anchighedhas pro si las iscaldire ◊ custos batos sunt sempre allorumados in sa chijina Etimo srd. Traduzioni Francese pelotonner Inglese to wind up Spagnolo ovillar Italiano aggomitolare, dipanare Tedesco aufwickeln.

alloredhài , vrb rfl Definizione bestire a s'abbunzina, a improdhu Etimo srd. Traduzioni Francese se fringuer, se nipper Inglese to dress up slovenly Spagnolo vestirse mal Italiano vestirsi in mòdo pòco elegante Tedesco sich schlecht anziehen.

alluxentài , vrb Definizione fàere lúghidu Sinonimi e contrari allucidai, allustrai, illuchidare / impompitare Frasi su logu est límpiu límpiu, alluxentau a cera ◊ su lutoni si alluxentat cun limoni e cinixu ◊ labai ca est festa: tocai, alluxentaisidhas is botas! Etimo srd. Traduzioni Francese faire reluire, se parer Inglese to make bright, to shine, to dress up Spagnolo hacer relucir, acicalar Italiano far rilùcere, brillare, agghindarsi Tedesco leuchten, glänzen, sich herausputzen.

ammascarài , vrb Definizione imbrutare de mascara, de tzintziedhu; arrennegare meda, fàere niedhu o pèrdere sa bisura po s'arrennegu: nau de su tempus, isconciare, fàere tempus malu Sinonimi e contrari intentiedhare 2. si mi lassas ammascarai ti dh'ongu dèu, su tanti!…◊ dh'apu bia ammascarara…, fiat cosa de timi! ◊ candu si ammàscarat su mari, balla, gi est cosa de dhui acostai!… 3. chi mi bit ammascarau, bai ca su piciochedhu nc'istupat debressi! Etimo ctl. (en)mascarar Traduzioni Francese se farder outrageusement Inglese to soil oneself, to make up in an overdone way (oneself) Spagnolo repintarse, enfadarse mucho Italiano imbrattarsi, truccarsi in mòdo esagerato Tedesco sich übermäßig schminken.

ammassulàre , vrb rfl Definizione fàere a unu massule; istare totu coment'e allorigaos crocaos, istare chentza fàere, ammandronaos Sinonimi e contrari ammadredhare, ammassudhare 2. sa catedha fit ammassulada afaca a sa giaga faghindhe de sentinella Etimo srd. Traduzioni Francese s'amasser, se pelotonner Inglese to crowd together, to curl up Spagnolo amontonarse, acurrucarse Italiano ammassarsi, raggomitolarsi Tedesco sich versammeln, sich zusammenkauern.

ammatucàe, ammatucài , vrb Definizione fàere a matucu, a mannu, fintzes fàere crèschere Sinonimi e contrari crèschere, immannitare Frasi immoi, candu ammatucant dhis còmporant su motorinu, a is fillus! ◊ a piticu fut donau a su giogu, ma comenti est ammatuchendi est prus sériu Etimo srd. Traduzioni Francese grandir, bien pousser (fam.) Inglese to grow up Spagnolo crecer de edad Italiano divenir grandicèllo Tedesco halb erwachsen werden.

ammedàre , vrb: ammelai 1, ammelare, ammenare, ammerare Definizione sighire a betare a un'istrégiu, prènnere meda / ammelai una carrada = annúnghere binu a sa cuba comente sighit a budhire su mústiu Sinonimi e contrari aciúgnere, agnànghere, annúnghere, assusai 1 | ctr. bocare, ilbagantare Frasi ammera abba a sa padedha ca est pagu su brou! ◊ ammera sale a sa cassola ca est bamba! ◊ at ammerau ozu a sa làmpana ◊ is giorronadas suas fiant a binnennare, mirare cupones budhindo, prentzare binatza e ammelare carradas ◊ s'irrichesa terrena su coro no ammenat! Traduzioni Francese remplir jusqu'au bord, combler, ajouter Inglese to add, to fill up Spagnolo colmar Italiano colmare, aggiùngere Tedesco auffüllen, hinzufügen.

ammeditzàre , vrb Definizione cosire, betare tzàpulos a bestimentu segau Sinonimi e contrari aciapuai, aconciai, apuntroxai, ataparatare, atrapulai, tzapugnire Frasi at una beste betza e teves bídere comente l'at ammeditzada! Traduzioni Francese rapiécier Inglese to patch up Spagnolo remendar Italiano rattoppare Tedesco flicken.

«« Cerca di nuovo