A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

dopiète, dopiètu , nm Definition tiru, isparu dópiu, unu avatu de s'àteru Synonyms e antonyms / cdh. dupietu Sentences a canno intenno unu dopiete cràdiu chi pariat unu vallu! (V.Mura) Translations French tir de chasse doublé English double shot Spanish doblete Italian doppiétta German Doppelschuß.

dopiònes , nm Definition is alas de su càncaru, de su grofale.

dópiu , nm, agt, avb Definition cantidade leada duas bortas, duas bortas tanti, a duas bortas Synonyms e antonyms ateretantu | ctr. mesu Idioms csn: pizu de cosa (paperi, arrobba) a dópiu = a dua piza, a duus pillus; sonai a dópiu = sonai s'addópiu Sentences a mie mi ndhe ant dadu su dópiu de su chi ant dadu a tie ◊ sa coberta si l'at betada subra a dópiu ca teniat fritu ◊ biendi ca sudas prus de cantu sudu, a su dópiu meritas vantu 2. is crabas dh'iant postu infatu, a su mortu, cun is pitiolus chi sonànt che campanas a dópiu Surnames and Proverbs smb: Doppiu Etymon itl. Translations French double English double Spanish doble Italian dóppio German Doppelte, doppelt, zweifach.

dòra dòda

doradíglia, doradílla , nf: durundilla Definition una genia de fílighe chi creschet in is muros e perdigàrgios Synonyms e antonyms dorafilla Sentences bufana arculentu, frazia, pistidhori, sentziana, doradilla e àteras ervas pro meichina Scientific Terminology rba, ceterach officinarum Etymon spn. Translations French cétérac English kind of fern Spanish doradilla Italian èrba rùggine o félce dorata German Milzfarn.

doradòre, doradòri , nm Definition chie tenet s'impreu de fàere s'indoradura de prendhas o àteru Synonyms e antonyms indoradore.

dorafílla , nf Synonyms e antonyms doradíglia Scientific Terminology rba.

dòrchere , vrb: tòrchere* Definition fàere trotu, incrubare a una parte; cumbínchere o fàere cambiare idea a unu Synonyms e antonyms ancrucare, atrotiai, intonchinare | ctr. indritare Sentences mi dolet su pódhighe comente mi l'apo dórchidu 2. a isse pagu lu dorches, mancari l'impromitas totu s'oro de su mundhu! Translations French courber, plier English to fold, to twist Spanish doblar, retorcer Italian piegare, stòrcere German biegen.

dórchida , nf: tórchita Definition su dòrchere, trochidura, nau mescamente de un’arremu chi s'isfortzat a tropu girandhodhu de mala manera a una parte Synonyms e antonyms isgúbberu, istortonzada, recracadura, trochidura, trunchinada Sentences comente so rutu mi apo fatu una dórchida a su pè Etymon srd. Translations French torsion, entorse English twist, sprain Spanish torcedura Italian stòrta German Verrenkung.

dorería , nf Definition cosas trebballadas cun oro, prus che àteru istrégiu.

dórfiu, dórfitu dófidu

dormidèra , nf Definition sa pubúntzula (o conca) inue faet su sèmene su pabaule comente perdet su frore Sentences mi portàst a ispibionai dormideras e ispigas, candu fui pipiu Scientific Terminology rbr Etymon spn. (a)dormidera Translations French capsule du coquelicot English poppy-head Spanish cápsula de la amapola (papaver rhoeas), adormidera (es el papaver somniferum) Italian càpsula del papàvero German Mohnkapsel.

dormidòre , agt Definition chi dormit a tropu Synonyms e antonyms sonniciosu Surnames and Proverbs prb: ómine dormidore pagu cuidadosu Etymon srd.

dormidúra , nf: drommidura Definition su dormire / faisí a d. = istentàresi meda cun carchi cosa (es. manighendhe cosa bona) 2. ti ses fatu a drommidura cun cussus pistochedhus! ◊ cussus, candu atacant a cristionai de candu ant fatu su sordau, si dhoi faint a drommidura! Etymon srd.

dormíre, dormíri , vrb: drommire, drommiri, drumire Definition pigare sonnu; batire sonnu, fàere pigare sonnu; istare chentza fàere, chentza àere contivígiu e ne pentzamentu, giare pagu atentzione; fintzes giare s'addromitiolu, fàere dormire / ger. drommindhe, drommendhe, dromminno; a./c.: si no est prnl. pigat s'aus. ai/àere po fàere is tempos cumpostos Synonyms e antonyms indormiscai, ingalare, insonnigai | ctr. bigiare 1, ischidare, issonnigare Idioms csn: drommí a orixedhas = a iscutas; drommiri a sonnu de pilloni, a s'abbizu = a sa lerta pro si abbizare calesisiat ischimuzu o móida, cun su pentzamentu de si acatai de ccn. cosa; drommire che sacu = a sonnu surtu, sonnu grai Sentences serra is ogus e dromidia! ◊ seu drommendi pagu, totu a orixedhas ◊ unu si drommit addaghi tenet sonnu ◊ làssalu ca est drommidu! ◊ pesadindhe, za as drommidu meda! ◊ drommidu as, istanote? ◊ si est imboligau in sos ammuntos e torrau a dormire ◊ su pipiu si nch'est dormiu ◊ no b'aiat drommidu, mamma tua, si no ndhe li aias collidu sa robba! 2. sa mama che at drommidu su pitzinnu ◊ sa dida dormit su pipiu santziendu su bartzolu ◊ anninnia anninnia, drommire ti cheria, coro meu! 3. ite nachi as a mezorare si drommis! ◊ Sardigna chi drommis in manus allenas, est lómpia s’ora e no ti ndi ses pesada! (G.Zedda) 4. dh'ant operau sentza de dhu dormiri Surnames and Proverbs prb: chie drommit meda póberu resessit ◊ chie dormit a pitzinnu pianghet a betzu Etymon ltn. dormire Translations French endormir English to put to sleep Spanish adormecer Italian addormentare, dormire German einschläfern, schlafen.

dormischída, dormiscída , nm: dromischida Definition su èssere intr'e billa e sonnu, tra ischidaos e dormios Synonyms e antonyms trabbillessonnu Etymon srd. Translations French demi-sommeil English drowsiness Spanish duermevela Italian dormivéglia German Halbschlaf.

dormitài, dormitàre , vrb: drommitai Definition èssere sonnisonni, èssere o istare intr'e billa e sonnu, a su dormi dormi, tènnere sonnu Synonyms e antonyms addormichinzare, melinare, pintzulare, sonnigai / sconchiai, sconcoinai, tzurumbecare, tzilibbecare Translations French sommeiller English to doze Spanish dormitar Italian dormicchiare German schlummern.

dormitógliu , nm, nf: dormitorju, dromidòrgia, dromidortzu, dromidroxu Definition su logu inue si dhue crocat a dormire, in campu, aifatu de su bestiàmene: alabinna, ala de sepe, aprigu, o àteru Synonyms e antonyms corcadorju Sentences chi ti ghetu sa lantzada a su gúturu ti allupu in sa dromidòrgia!◊ in su pinnetu si est postu a fàede su dromidortzu de sida Etymon srd.

dormitóriu , nm: addormentóriu, drommitóriu Definition su fàere dormire cun meighina, sa meighina etotu chi si giaet po addromitiolare su malàidu prus che àteru po dhi fàere calecuna operatzione / dare o fàghere su dormitóriu Synonyms e antonyms addromitiolu, anestéticu, indrommitóriu Sentences a sa pessone de operare li daent su drommitóriu e no si sapit de nudha ◊ in sas tzucas de su binu bi ponzesint su drommitóriu pro lu combidare a sas guàrdias Translations French anesthésie, anesthésique, narcose, somnifère English anaesthesia (general), anaesthetic, sleeping pill Spanish anestesia Italian narcòsi, anestesìa, sonnìfero, anestètico German Narkose, Schlafmittel, Narkotikum.

dormitórju dormitógliu