A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

dormíu , pps, agt Definition de dormire; chi est dormindho; nau de chie no est giaendho o costumat a no giare atentzione comente si tocat, o chi tenet tropu pagu presse in is fainas Synonyms e antonyms sonniciosu | ctr. ischidadu, schidu Idioms csn: drommidu che púdidu = aici meda de pàrriri unu mortu de diora (chi pudescit), dromiu che porcu; fai su drommiu = fàghere su tontu; sèmene dormiu = betadu in sa terra ma ancora a nàschere pro s'assutore Sentences apo drommidu pro su piús suta de calchi àlvure ◊ citidi, sonnigosu, ca tue ti ses crocau e drommiu! ◊ su frari piticu, candu at papau, si nc’est drommiu ◊ innantis de bessiri emu dormiu cuatru o cincu oras ◊ istanote no bi amus drommidu nudha! 2. fia drommidu a supa ma mi ndhe at ischidadu su treghentu de su riu ◊ fit nessi duas oras drommidu che púdidu.

dorriminzòla , nf Definition unu de is tantos númenes de sa natura de s'ómine Synonyms e antonyms cozona, dòrrola, ghignu 1, grunilla, minca, pica 3, pigliona, piola 2, pisseta, pitzota.

dòrrola , nf Definition sa natura de s'ómine Synonyms e antonyms cozona, doddoredha, ghignu 1, grunilla, minca, pica 3, pillica, pigliona, piola 2, pisseta, pitzota Scientific Terminology crn.

dorròntza , nf Definition bardúfola, genia de giogu Synonyms e antonyms badhadrufa, badrufa, marrócula Sentences sos pitzinnos sunt zocanne cun sas dorrontzas Scientific Terminology ggs.

dorrulódhu , nm Definition bardúfola istrígile, fine, longa Synonyms e antonyms madharone Scientific Terminology ggs.

dorsàle , agt Definition nau de su filu de s'ischina: ispina d. (is ossos).

dortidúdine , nf Definition su èssere trevessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare (o su no bòllere cunsiderare) is cosas e giare arrexone a chie dha tenet Synonyms e antonyms arrevesciori, dortine, revessidade, revessura, revessiu, tortíghine, trotímene | ctr. sabiesa Sentences lampu ca ndhe zughet, de dortidúdine, cussu, est abberu: mancu a fune afilat! Translations French sottise English silliness Spanish estupidez Italian stoltézza German Unklugheit.

dortímine , nm: trotímene Definition su èssere trevessos, trotos, su no èssere bonos o no bòllere cunsiderare e ne fàere is cosas giustas e giare arrexone a chie dha tenet Synonyms e antonyms arrevesciori, dortidúdine, tortíghine | ctr. giustidadi Etymon srd. Translations French injustice English injustice Spanish terquedad, s.t. de una persona torcida Italian ingiustìzia German Unbilligkeit, Unklugheit.

dortíne , nm: torteine Definition su èssere trevessos / leàrela in d. = a trotu, a su contràriu, no bòllere cumprèndhere Synonyms e antonyms dortidúdine, trotímene | ctr. sabiesa Sentences addaghi la leant in dortine no bi at aficu, cun custos vetzos! Etymon srd.

dórtu dóltu

dórtziu , pps Definition de dòlere Synonyms e antonyms dólidu, dófidu, dóssiu, incréschidu.

dòsa , nf: dose, dosi Definition tanti de una cosa, de una sustàntzia, de pònnere, de pigare o de giare Sentences custus giòvunus funt isbandaus, aspetendi s'amigu cun sa dosa de sa droga, sa dosa chi podit èssi s'úrtima!

dosadòre , nm Definition genia de misura.

dosadúra , nf Definition su dosare, su istabbilire is doses, su tanti de giare, de pònnere, de pigare, de una cosa.

dosàre , vrb Definition su istabbilire is doses, su tanti de giare, de pònnere, de pigare de una cosa Translations French doser English to dose Spanish dosificar Italian dosare German abmessen, dosieren.

dòse dòsa

doséliu , nm: dusellu Definition genia de pabaglione de lussu, poderau in artu cun bàtoro fustes, po bogare su Santíssimu in crufessone; genia de istúgiu o isfera de chéjia, de oro, po pònnere in s’artare o portare in crufessone su Santíssimu Synonyms e antonyms baldachinu, impàliu, pàliu 1, subacelu / espositóriu, tusedhu Etymon spn. Translations French ostensoir English monstrance Spanish dosel, ostensorio Italian ostensòrio German Monstranz.

dòsi dòsa

dosína , nf: dusina, duzina, giugina, tozina, zozina* Definition dóighi, su tanti de dóighi Synonyms e antonyms dóichi, giussina Idioms csn: ponnirisí in duzina = fichirisí aundi no cumbenit, inue no tocat; de unu pragere una dusina! = si acetat mi faet praxere, si no acetat mi ndhe faet unu prus mannu Sentences is féminas in s'ierru andànt a bendi una dusina de pillonis de tàcula ◊ in s'aposentu dhue apu postu una mesu dusina de cadiras 2. dèu aspetandudí… e tui postu de dusina, mancu dolori de conca! Etymon itl. Translations French douzaine English dozen Spanish docena Italian dozzina German Dutzend

dossighédhu , nm Definition min. de dossu: dossu, carena minore, de piciochedhu.