A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

ramatía ramadía

ramàtu , nm Definitzione carda, múngia chi si pigat trebballandho, trebballu a sa sighia, pelea po totu is cosas e chistiones de sa vida Sinònimos e contràrios marasu, matana Frases pustis tantu ramatu e tribbulia l'ant domadu.

ramàu , agt Definitzione naendho de meighina po su sarmentu nou, chi portat arràmene.

ràmbu , nm: arrampu, rampu Definitzione de s'ispartzidura de una mata de grughes in pitzu, sa de tres parte, tra is naes e sa fògia / rampone = rampu cun su frutu Sinònimos e contràrios arrama, cambigiolu, ratu 1 Frases unu rampu de erva nuscata, rampos de prammariscu, rampu de coradhu ◊ semus chentu rambos e mille fozas difenentes, ma sèmpere in d-unu truncu cun sas matessi radighinas (M.Ladu) Terminologia iscientìfica rbr.

ràmbu 1 ràma

rambussài , vrb: arrabbussai*, rebbussai, rembussai, ribbussare Definitzione ischedrare, pònnere unu pígiu de impastu a is muros; nau in cobertantza, papare cun apititu meda e impresse Sinònimos e contràrios albiare, arraspagliai, impalitai, impilatzare, incalchinare, intunigare, irrustigare Frases cantu impignu, fadigas e peleas pro ribbussare s'antiga domedha chi acoglire deviat sa chedha de rundhininos apena naschios! (J.Pira)

ramèdha , nf Definitzione genia de erruca chi faet in is casidhos (galleria mellonella); greme longu, pilosu e grussu, chi faet in terra; in cobertantza, sa natura de su piciochedhu Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chenille Ingresu palmer, worm Ispagnolu tiña (oruga) Italianu bruco della farfalla dell'àrnia Tedescu Raupe, Wurm.

ramenàju ramanàju

ràmene , nm, nf: eràmine, ràmina, ràmine Definitzione erva de ràmine, genia de erba totu arraighinas nodosas mala a ispèrdere (faet istrobbu a sa cosa semenada o prantada apostadamente) Sinònimos e contràrios araminzu, arramanarxu, ereminzu, gràmene*, norodhàsile, orodhasu, pastudrèmini, trèmini Frases sos víscios, candho si sunt istérridos che a sa malària e su ràmine, diventant usàntzias e abbitúdines (Z.Zazzu) Terminologia iscientìfica rba, Cynodon dactylon.

ràmene 1 , nm: arràmene*, ràmine 1, ràmini Definitzione (a/c. no tenet pl.) genia de metallu orrubiastu, elementu chímicu de símbulu Cu, númeru atómicu 29, pesu atómicu 63,57: lassat passare bene meda s'elétricu e po cussu dh'impreant po fàere filos de currente; istrégiu de arràmene Frases teniat padedhas, cassarolas e frissiolos de ràmine ◊ cussu tenet monedas de prata, de brunzu e de ràmine 2. in cuchina bi teniat su ràmene apicau: sartàghinas, lapioledhos e àteru Terminologia iscientìfica mtl Tradutziones Frantzesu cuivre Ingresu copper Ispagnolu cobre Italianu rame Tedescu Kupfer.

ramichédhu , nm Definitzione min. de ramu, cambu piticu Sinònimos e contràrios arrama, cambigiolu, rampighedhu, ramputzedhu, ratu 1.

ramiciàre , vrb: arramitzare Definitzione segare su ramíciu de is naes prus grussas Sinònimos e contràrios irfrandhare, irgomare, ischimare, ischirrare, isfrongiare.

ramicíu , nm Definitzione cambos, cambigiolos, is naes prus fines de sa linna chi si ponent a muntone in sa fogàgia a bisura de barracu tundhu a punta po fàere a crabone.

ramigiólu , nm Sinònimos e contràrios cambixedhu, cambigiolu, rampighedhu, ratutzu Frases custu est unu ramigiolu de s'úmbulu Ètimu srd.

ràmina ràmene

raminagiólu ramanagiólu

raminài , vrb: arramenare* Definitzione pònnere birderàmine, pigare sabore de arràmene.

raminàju, raminàrzu ramanàju

ràmine ràmene

ràmine 1, ràmini ràmene 1