A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ràlla ràglia

ràlla 1 ràglia 1

rallentài, rallentàre , vrb: arrallentai* Definitzione abbacare sa currera, s'andhata, andhare prus abbellu, menguare sa fuliesa.

ràllia ràglia

ràma , nf, nm: arrama, rambu 1, ramu Definitzione una parte de sa mata, tra is naes e is cambigiolos prus fines: a logos est fintzes su frore de su crecu, de su suérgiu / min. ramigiolu Sinònimos e contràrios arrampu, cambu, nae, ratu 1 Maneras de nàrrere csn: linna de ramu = linna a nae; èssere ramu tortu = (nadu de unu) nae dorta, chi no afilat a deretu, chi fait de conca de cussu e no ascurtat s'arrexoni Frases o àlvure ispinosu chena foza ne fiores in sas ramas! ◊ unu ventedhu caente colat suta de sos ramos fozidos ◊ a Gesús dhi ghetànt prama e rama de olia ◊ su babizonedhu est prenu de linna de ramu ◊ donzunu si ndhe segat sa rama, in s'àlvure rutu! ◊ li at secau sa conca chin d-unu rambu de ozastru 2. beru, so ramu tortu, ma no so poi comente mi credies! ◊ sarbada mi ndhe l'apo ca no ndhe morit mai ramu tortu! (A.G.Solinas) Sambenados e Provèrbios smb: Ramu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu itl. rama.

ramàda , nf Definitzione ormina, arrastos de pàgia betaos apostadamente de domo de sa fémina chi torrat su Chi nono a domo de s'ómine iscrucurigau Terminologia iscientìfica sntz.

ramadía , nf, nm: arramatia, ramatia, remadia, remadiu, romadia, romadiu Definitzione genia de male chi benit a nàrigas po àere ingortu fritu: faet a istúrridos e a innisire Sinònimos e contràrios afrenamentu, arrema, arresfriori, refreu / ttrs. rumadia Frases fit una fémina sana chi mancu sa romadia resessiat a li pitzigare Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rhinite Ingresu rhinitis Ispagnolu rinitis, resfriado Italianu rinite, infreddatura Tedescu Rhinitis.

ramadínu , nm Definitzione male a su gúturu chi faet a sorrogadura Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd.

ramadúra , nf: arramadura* Definitzione cambos, sida; frores e fògia o cambos de amenta e de àteru chi sa gente betat in is orrugas candho passant unu santu in crufessone Sinònimos e contràrios arromada, arromu Terminologia iscientìfica sntz.

ramàgiu , nm Sinònimos e contràrios arramanaju, cardareri, ramanagiolu Ètimu srd.

ramagliète , nm: arramaletu, gramagliete, ramaletu, ramallete, romagliete, romajete, romallete, romoletu, tramallete Definitzione matzu de frores; in css. frutu, duos o tres o prus frutos atacaos apare in su tenaghe: unu r. de cariasa, de supeva, de pira; a logos narant ramallete a sa follaera edra (Hedera helix) ca faet su frore coment'e unu ramagliete Sinònimos e contràrios màrtulu, matzu, trintzilleri / candhelalzu, èdola, èllera, folladedha, follaera / cdh.grédhula Frases li at donadu romajetes de oro e oricinas ◊ romaglietes de frores si ndhe ponzat ses o sete ◊ su fiore chi ndh'est rutu promitit romaglietes de frúture Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu bouquet Ingresu small bunch Ispagnolu ramillete Italianu mazzolino Tedescu Sträußchen, Bündel.

ramài , vrb: arramai* Definitzione pònnere sida, cambigiolos, frores e cosas deasi in crésia, in is portales, in is orrugas, fintzes a betadura in terra, mescamente po is festas, inue passat sa crufessone.

ramajòla, ramajólu , nf, nm Definitzione sartainedha de arràmene o fintzes de allumíniu o àteru metallu Sinònimos e contràrios saltàina Frases at postu un'obu a fríghere in su ramajolu ◊ at pulidu frisciolos, ramajolas, labiolos e padedhas Terminologia iscientìfica stz.

ramaletài , vrb Definitzione pònnere ramaglietes po bellesa, fàere bellu cun ramaglietes o matzos de frores friscos Ètimu srd.

ramalètu, ramallète ramagliète

ramàna , nf Definitzione chedhargedhu de arràmene Frases candho si bochiat su polcu, poniant una ramana de abba salida a budhire e bi coghiant sos sàmbenes presos Terminologia iscientìfica stz.

ramanagiólu , nm: raminagiolu Definitzione maistu chi trebballat s'arràmene, faet istrégiu nou, ndhe acònciat béciu Sinònimos e contràrios arramanaju, ramàgiu / ttrs. raminajoru Frases giama unu ramanagiolu: casciarola e labiolu e saltàina li dae a los arrangiare! Ètimu srd.

ramanàju , nm: arramanaju*, ramenaju, raminaju, raminarzu, remenàgiu, romanaju Definitzione maistu chi faet o acònciat is chedhàrgios e àteros istrègios de arràmene Sinònimos e contràrios aconcialabiolus, aconcimu, arrameneri, cadhaxaju, cardareri, ramanagiolu / ttrs. raminàgiu Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu chaudronnier Ingresu boilmaker Ispagnolu calderero Italianu calderàio Tedescu Kesselschmied.

ramanèdha , nf Definitzione min. de ramana, genia de istrégiu de arràmene Terminologia iscientìfica stz.

ramasínu , nm: gramasinu, orromasinu, ramusinu, romasinu, rumosinu Definitzione linna chi faet a tupighedha, a fogighedhas piticas e longhitas, fragosu, bonu po giare sabore o fragu coment'e cundhimentu a sa petza orrostia Sinònimos e contràrios arromaniu, cípari / cdh., ttrs. rumasinu Frases fit abbaidendhe fozas de laru e de ramasinu Terminologia iscientìfica mt, cndh, Rosmarinus officinalis Ètimu ltn. rosmarinum.