A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

padrína , nf: pardina Definitzione fémina chi at cresimau o batiau a ccn. Sinònimos e contràrios madrina 1, nonna Tradutziones Frantzesu marraine Ingresu godmother Ispagnolu madrina Italianu madrina Tedescu Patin.

padrínu , nm: pardinu Definitzione ómine chi at cresimau o batiau a ccn. / a./c. candu su foedhu est nau de una persona precisa (p. meu, tuo) si est cmpl. o. si faet prepositzionale Sinònimos e contràrios nonnu Frases naramí pardinu ca ti apu batiau ◊ dae pagu ndhe ant trasferidu a padrinu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu parrain Ingresu godfather Ispagnolu padrino Italianu padrino Tedescu Pate.

padrítu , nm Definitzione min. de padre Sinònimos e contràrios padrighedhu.

pàdriu , agt Definitzione chi est craru, precisu, bene nau Sinònimos e contràrios ladinu.

padríxi , nf: pardighi, pedrige, pedrighe, peldiga, peldige, peldighe, peldixa, perdiche, pérdiche, perdiga, perdige, perdighe, pérdighe, perdigi, perdígia, perdija, perdixa, perdixi, prédiche, predixe Definitzione pudha de mata, genia de pigione mannitu cassau meda po sa petza; nau in cobertantza, messadura de laore a fura; fintzes abbruxadura de fogu e bubburuchedha chi si faet in sa carre / min. perdixedha Maneras de nàrrere csn: èssere che puzone de perdighe = totu andhados, emigrados, chie a unu chirru e chie a un'àteru; perdixi cinixali = itl. starna; perdixi! = perdinci!; pudhighinu de perdighe = perdigana; binu ocru de prédiche = creze de binu biancu, craru; manígiu de peldige = trata, arrastu de p. Frases catzadore fentomadu, coglit sa perdija a bolu! ◊ est muda e aprantada che puzonedha de prédiche chi si li est ghetandhe s'astore ◊ su cani ndi at pesau sa perdixi ◊ su cane currígliat sa prédiche ◊ faeus su pràngiu, mancari a petza de pedrighe! 3. su fogu mi at fatu una perdixi 4. si aiat fatu prenare duas buzas de cudhu binu ocru de prédiche pro cumbidare a su socru Sambenados e Provèrbios smb: Perdighe, Perdisci, Perdixi Terminologia iscientìfica pzn, alectoris barbara Ètimu ltn. perdice(m) Tradutziones Frantzesu perdrix Ingresu godfather Ispagnolu perdiz Italianu pernice Tedescu Klippenhuhn, Felsenhuhn.

padronàtu , agt Definitzione chi est de unu mere, de unu padronu Sinònimos e contràrios brivau 1 | ctr. comunale, prúbbicu Frases custa tanca est padronata e si no bos at fatu cuntierra a como su proprietàriu istade trancuillu.

padronía , nf Definitzione su èssere meres, padronos Tradutziones Frantzesu possession Ingresu ownership Ispagnolu control, dominio Italianu padronanza Tedescu Herrschaft, Beherrschung.

padronizàre , vrb Definitzione fàere su mere; manigiare bene meda ccn. cosa, acoment'e candho unu dha connoschet bene ca est su mere Frases comente podet fàghere de padrona si no ischit a padronizare?!

padrónu , nm: (f. -a) Definitzione chie possedit cosa Sinònimos e contràrios mere Maneras de nàrrere csn: fàghere una cosa a manu de p. = bene, cun incuru, comente la faghet unu mere; èssere p. e mere de carchi cosa = mere assolutu Frases unu padronu ricu at imbaucadu unu giualzu ◊ siscur'a nois, postas a servire cun padronas de tantas calidades! ◊ siscuru a chie càmbiat padronos! ◊ deo mi apo a iltare a su chi cheret Deu, ca su padronu est issu ◊ mai ti fetes padronu in logu furisteri! Ètimu itl. padrone.

pàdru , nm: pardu, pradu, pratu 1 Definitzione pardu de sidhu, terrenu cumonale, mescamente ue s'iscapat a pàschere su bestiàmene de trebballu, ma fintzes terrenu o logu in paris Sinònimos e contràrios comunale Maneras de nàrrere csn: pònnere zaga a su padru (chi est totu in abbertu!) = fàghere una cosa chi no serbit a nudha, samunare sa conca a s'àinu; est unu padru, cussu logu! = est unu terrinu irbandhonadu, paret unu cumonale; pisci in pardu = fàula manna, cosa de no crere Frases at bidu unu boe pasculendhe in su padru ◊ sos àinos a su padru! ◊ scerada, andat per is pardus in circa de erbas! ◊ sas bacas las zughiat a pàschere a su pradu cumonale Sambenados e Provèrbios smb: Padru, Pardu Ètimu ltn. pratum Tradutziones Frantzesu pré communal Ingresu municipal meadow Ispagnolu prado comunal Italianu prato comunale Tedescu Kommunalwiese.

pàdrua , nf: pàdrula, pàldula, pàrdula Definitzione ispétzia de fogatzedha cun prenimentu de casu friscu postu in pígiu de pasta segada tundha cun is oros artzaos, a bicos, e cota in su forru: si faet fintzes cun arrescotu; acrissone mannu meda cun sete o oto castàngias Sinònimos e contràrios casadina Frases po Pasca manna si faint is pàdruas ◊ a Pasca papa pàrdulas luntas in meli! Terminologia iscientìfica drc.

padruèdha , nf Definitzione pedra manna, grae, posta in terra, cun d-unu fossedhu in mesu inue si ponet su fusu de s'orroda de is pingiaderis.

pàdrula pàdrua

pàdrumu , nm: pàrdimu, pàrdumu Definitzione erba linnosa, su frore de santu Giuanne o arculentu Sinònimos e contràrios algulenta Terminologia iscientìfica rbl, Achillea ligustica.

padrusímula , nm, nf: pedrusímbulu, pedrusímula, pedrusímulu, petrusímbulu, petrusímula, predusímula, pretusímula Definitzione genia de erba chi si prantat po dh'impreare in coghina a cundhire in is papares: faet unu frore ispratu coment'e a paracu che a su chi faet su fenugu / pretusímula agreste = udhúrigu, Conium maculatum Sinònimos e contràrios pedrusèmene / cdh. petrusímulu, ttrs. predusímuru Frases su predusímula si sèmenat a úrtimos de martu ca durat un'annu chentza si chimire ◊ in su burte de casu bi cheret sa pedrusímula frichinada a minudu ◊ sa die si l’aiat colata abbanne pretusímula e godhinne tamatas Terminologia iscientìfica rbzc, Petroselinum crispum Ètimu ltn. petroselinum + símula Tradutziones Frantzesu persil Ingresu parsley Ispagnolu perejil Italianu prezzémolo Tedescu Petersilie.

padúle , nf, nm: paoi, paule, pauli Definitzione abba apojada, paule manna de abba, giubbu, mescamente in is errios mannos Sinònimos e contràrios gurgu 1, lacone, lacuedha, làcuna, pógiu, trógliu Frases brintat in sa pauli, nci afundat e mortu! ◊ a unu poju mannu de su riu li namus "Paule lada"◊ cussa funtana paret unu padule de arana ◊ funt paois de àcuas mortas ◊ in sa paule bi at tzinnia ◊ adoru de su paoi est totu cannisoni 2. bi est chie no si cunfundhet in custu paule de ódiu Sambenados e Provèrbios smb: Paulis Ètimu ltn. padule(m) Tradutziones Frantzesu point le plus profond (d'un fleuve) Ingresu big pool Ispagnolu gran poza de agua en los ríos Italianu grande pózza d'àcqua nei fiumi Tedescu große Wasserlache in Flüssen.

padulèdha , nf Definitzione lacuina, tretu a fossu prenu de abba.

pàdulu , agt: bàdulu Definitzione chi est trotu, arcau Sinònimos e contràrios abbajonadu, aggobbedhau, carcangiolu, corcobau, fàlchinu, giumburudu, gobbu Ètimu ltn. patulus.

paedhàre , vrb Sinònimos e contràrios cumpadèssere, cumpatire, pedronai.

paédhu , nm Definitzione su paedhare Frases cussu no at paedhu in logu, no l'importat de su dannu! (Gn.Piras) Ètimu srd.