A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

làncu , nm Definitzione logu in calada Frases a fundhu monte, in costa teremada, possedit unu loto de terrinu: a bonu passu, tra lancu e pigada, bi cheret duas oras de caminu (S.Casu).

landàri, landàriu , nm: landhare 1 Definitzione logu de landhe, padente de crecos o ílighes chi dhue faet su landhe Sinònimos e contràrios elichetu Frases su bandhidore dat sa voche chi su landhare est apertu ◊ is procus pascint in su landàriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chênaie, bois de chênes verts Ingresu ilex grove (oak) Ispagnolu montanera, bellotero Italianu quercéto, leccéto Tedescu Eichenwald.

làndha , nf, nm: landhe, landi, làndiri 1, lanne Definitzione su frutu chi faent crecos, ílighes (landhe d'élighe) e suèrgios (l. suerina): su pitzu o cugudhu coment'e crobedha a ue est atacau su landhe est su cocotzu o cogòcia o fintzes raga, corbinzola Sinònimos e contràrios grandhe 1 Maneras de nàrrere csn: andhare a l. = andai a bodhiri làndiri; cotu a perra de làndiri (nau de is loris) = cotu a perras, chi no at cotu bene ca est de mala cotura; ghetàresi che porcu in su l. = a s'airada, cun ganas manna, comenti a cosa chi praxit meda; zenia de frastimu: corpu de landhe… e s'àrbure ifatu!; làndiri de mari = su frutu de sa pallamarini, bòcia de ispiàgia, fintzas una zenia de frutighedhu chi faghet un'àliga de mare (sa "Posidonia oceanica") Frases dhue teniat landhe de orròali meda, dhue fut su landhe a bodhie a giuntas! ◊ su procu iscrichiobàt làndiri a cantu podiat ◊ sos tazos teniant sa landhe a trazadura ◊ sos procos che sunt in su lanne ◊ si est agatau mortu de fàmini, istracibau e papendi làndiri Sambenados e Provèrbios smb: Lande, Landi, Landis / prb: làndiri a fàmini castàngia parit ◊ su landhe ruet a sa parta Ètimu ltn. glandine(m) Tradutziones Frantzesu gland Ingresu acorn Ispagnolu bellota Italianu ghianda Tedescu Eichel.

landhàre , vrb: lannare Definitzione andhare a arregòllere landhe, a cricare o papare landhe, andhare a landhe Sinònimos e contràrios grandhare, landirai 1 Frases sas bacas, addaghi si ant papadu su fenu, che sunt essidas a lannare Ètimu srd.

landhàre 1 landàri

landharésu , agt, nm Definitzione chi o chie est landhendhe, in landhe, cricandho, arregollindho landhe Ètimu srd.

landhàriga , nf Sinònimos e contràrios bachica, badharola, ballarodha, cocoredha, gàdhara, lureta, varvaríssia Ètimu srd.

làndhe làndha

landhebbéntu , avb Definitzione èssere, istare a l. = in giru, bagamundhandho, aifatu de su logu chentza fàere cosa de giudu Ètimu srd.

landhínu , agt: lanninu Definitzione chi est de landhe, che landhe, chi paret landhe / fae a l. = fae (prus che àteru frisca ma intostendhe, candho comintzat a zúghere su nasedhu niedhu) cota a budhidu a ranu a piscadura Frases custa castanza est punta e landhina ◊ at fatu fae a lissu e a landhinu cun càule e lardu Ètimu srd.

landhíu , agt Definitzione càrrigu de landhe, chi portat landhe, nau de is matas de ílighe, crecos e suèrgios Frases sos ílighes landhios si fritint coment'e iscultendhe s'eternu chistionu de sos rios (A.Casula) Ètimu srd.

landhósu , agt Definitzione tostau che landhe, nau de alegúmenes de malu cotu, malos a còere Ètimu srd.

làndi làndha

landinàe , vrb Sinònimos e contràrios grandhilare, landirai*, landiredhai, randhinae, ranzudare.

làndine, làndini , nm: làndiri Definitzione abba astrada a farinos chi betant is nues segundhu comente si agatant Sinònimos e contràrios gràndhile*, landiredhu, ràndhine, ranzola Frases si pesit s’arràbiu de làndiri e bentus, totus is aposentus po nd'isciorrocai!

landirài , vrb Definitzione betare o fàere gràndhine Sinònimos e contràrios arrandinai, grandhilare, landiredhai, randhinare* Tradutziones Frantzesu grêler Ingresu to hail Ispagnolu granizar Italianu grandinare Tedescu hageln.

landirài 1 , vrb Definitzione andhare a landhe, cricare o arregòllere o papare landhe Sinònimos e contràrios landhare Frases su procaxu portat unu tallu de procus landirendi in monti (Lai) Ètimu srd.

landiredhàda , nf Definitzione iscutulada o nue de gràndhine Sinònimos e contràrios randhinada Frases sa landiredhada forti chi at fatu at atzumborau is màchinas chi at agatau foras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu averse de grêle Ingresu hailstorm Ispagnolu granizada Italianu grandinata Tedescu Hagelschlag.

landiredhài , vrb Definitzione betare o fàere gràndhine / l. a imbudus = a meda Sinònimos e contràrios arrandinai, grandhilare, landirai Frases est landiredhendi e proendi a istracia ◊ arregordat sa data precisa de is temporalis, de is dis chi at própiu, niau, landiredhau Terminologia iscientìfica tpm Ètimu srd.

landirédhu , nm Definitzione abba astrada a farinos chi betant is nues segundhu comente si agatant Sinònimos e contràrios gràndhile*, làndini, ràndhine, ranzola Frases in sa fentana s'intendit bentu e landiredhu ◊ currint a serrai is ventanas coment'e candu si abetat su landiredhu ◊ is frastimus badhànt in terra che una strossa de landiredhu asuba de sa muredha.