atrupegliàre atrepillài
atrupégliu atrepógliu
atrupelliài atrepillài
atrupélliu, atrupéllu atrepógliu
atrupellósu , agt, nm Sinònimos e contràrios abboloteri Frases cussu est un'àteru tostorrudu e atruprellosu, a frastimos contra a su podatàriu (C.Frau).
atrúpi , avb Definitzione a fortza, provortza Sinònimos e contràrios ammaròglia Frases iscendho ca su gopai fut brullanu boliat atrupi a dhi contari una fàula ◊ atrupi…, atrupi solu a galera!
atrupiàre atipriàre
atrupisiài , vrb Definitzione prnl., ufrare a bentre po calecuna neghe.
atrupógliu atrepógliu
atrutzàre atruntzàre
atrutzídu , agt Definitzione chi at fatu isvilupu bellu, créschiu (nau de gente, animale o de mata) Sinònimos e contràrios imbénnidu
atruvinài , vrb Definitzione coment'e cuare in logu de struvina, andhare o istare cuaos, chentza si giare a bíere Sinònimos e contràrios apiotai Ètimu srd.
atruvonàu , agt Sinònimos e contràrios aciuvau Frases iscumitu ca candu torraus ti agataus ancora atruvonau in sa poltrona! (G.P.Salaris)
atruvullonài , vrb Definitzione atrotigare, tèssere, intriciare a patedha su giuncu o is pertiedhas po fàere nassas e cofinus, cadinos, apalladroxas.
àtu , nm: àutu Definitzione
paperi inue est iscritu chie est su mere de unu bene, de un’interessu; cosa faendho, in su fàere, chi si faet fintzes coment'e ammostu o singiale de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
paperi,
strumentu
/
acioni
Maneras de nàrrere
csn:
a. de nàschida = fidenàscida; a. notóriu = zenia de dichiara; a. de fide = pregadoria chi si narat coment'e cufrimma de sa fide in Deus; pònnere in s'atu a unu = pònnere a s'avértida, avisàrelu
Frases
sunt andhados a su notàriu a lis fàghere s'atu de sa domo ◊ su babbu lis at cumpartidu s'interessu e lis at fatu s'àutu puru, a sos fizos
2.
est una cumédia pratzia in tres atus
3.
Bustianu aiat ghetau unu frúschiu pro pònnere in s'atu sos suos, innantis de acurtziare cudhu a su pinnetu (G.Piga)
Sambenados e Provèrbios
smb:
Attus
/
prb:
Deus no at fatu àutu a nisciunus
Ètimu
spn.
auto
Tradutziones
Frantzesu
acte
Ingresu
act
Ispagnolu
acta,
acto
Italianu
atto
Tedescu
Akte.
atuàda , nf Definitzione su atuare; su chi si narat a s’àteru po dhu fàere atuare a calecuna cosa / fàghere s’a. a ccn. Ètimu srd.
atuàdu atoàdu
atuài , vrb Definitzione aferrare, o agiudare, una cosa po si dha pònnere (o po dha pònnere a un'àteru) a codhu, in conca, po che dha pigare / atuai is fragatas, atuai s'istrexu = pinnigare sos cosinzos e… andharesindhe impresse (e fintzas mòrrere) Sinònimos e contràrios agiadai, agiuventare, barriare | ctr. irbarriare, scarrigai Frases si at atuau su biaxi a codhu ◊ Lot s'iat atuau istrexu e isposa e si fut fuiu ◊ atua s'istrexu e bessiminci a foras! ◊ mi seu atuau su fusili po andai a cassa ◊ si atuat sa bértula a codhu e si ndi andat ◊ atuadí sa màriga e portancedha! ◊ ti agiudu a ti atuai su sacu ◊ fadei su praxeri, atuaincedha a su letu! ◊ dèu mi atú sa màriga e bandu 2. segundu comenti suat su bentu, scis ca s'istrabedhat atuendi is fragatas po si nci fui de bidha?! ◊ custa borta mi parit ca ti tocat de atuai is fragatas!
atuài 1 atoàre
atuàle, atuàli , agt Definitzione chi est de como, de su tempus nostru.