A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

antivàzu antavàgiu

antòlla , nf: atolla, tolla Definitzione istrégiu mannu de làuna a pònnere su late o fintzes àteru Sinònimos e contràrios bote, lamedha Frases bai e betimí un'àtera atolla po su lati! 2. teniat un'antolla de cracina chi iat comprau po imbrachinai (M.A.Cappai) Terminologia iscientìfica stz.

antología, antolozía , nf Definitzione nau de iscritos (mescamente de literadura), libbru, arregorta fata a iscéberu, isceberandho is méngius, prus bellos, o a dónnia modu cun calecunu critériu Tradutziones Frantzesu anthologie Ingresu anthology Ispagnolu antología Italianu antologìa Tedescu Anthologie.

Antóni , nm Definitzione númene de ómine (de fémina -a, -ia)/ fogu de Sant'A. = genia de maladia, essidura orrúbia in sa pedhe, chi faet a dolidura e a iscrafíngiu Sambenados e Provèrbios smb: Antona, Antoni, Antonia.

Antoníca , nf Definitzione númene de fémina (de ómine -u).

antonomàsia , nf Definitzione manera de nàrrere, po a. = bolendho nàrrere chi, cun cussu númene comunu chi unu at nau, si bolet inditare cussu e solu cussu númene personale, est númene comunu impreau in parte de unu númene personale po sa fama chi tenet: es. Sa Bidha (Saídha) in su Sulcis est Sant'Antiogu, po comente in is séculos passaos fut abbitada (pagu) custa regione de sa Sardigna Tradutziones Frantzesu antonomase Ingresu antonomasia Ispagnolu antonomasia Italianu antonomàsia Tedescu Antonomasie.

antòras , avb Definitzione un'iscuta a como, pag'ora innanti Sinònimos e contràrios comogomo, issara, tandhodandho Frases gei no as a fai cumenti as fatu antoras cun s’ollu de rícinu?! Tradutziones Frantzesu juste avant, je viens de… Ingresu a short time ago Ispagnolu hace poco Italianu poco fà Tedescu eben.

antòri , nm Definitzione arrancu e sabore / no dhoi at ni sabori e ni a. = ne cabu e ne coa, ni conca e ni peis Sinònimos e contràrios fracu Frases innantis de friri is tzípulas, un'arrogu de pani fatu friri in s'ollestincu ndi pigat s'antori.

antracíte , nf Definitzione una calidade de crabone fóssile calurosu meda po su carbóniu meda (95%) chi portat Tradutziones Frantzesu anthracite Ingresu anthracite Ispagnolu antracita Italianu antracite Tedescu Anthrazit.

antrecòro, antrecòru, antricòre antecòru

antropología , nf Definitzione isciéntzia chi istúdiat sa gente (de su gr. àntropos = ómine).

àntru àntaru

antrúxu , nm: anturxu, anturzu, antuzu, aturzu Definitzione bentruxu murru, untúrgiu, genia de pigione mannu, papadore de petza, chi si betat a is pegos mortos: faet abbitu in is montes de su Gennargentu e de Bosa Sinònimos e contràrios bentruxu, guntorzu*, intruxu, pedhuris Frases un'aturzu fammiu papàndhesi su tziu Terminologia iscientìfica pzn, gyps fulvus Tradutziones Frantzesu vautour Ingresu vulture Ispagnolu buitre Italianu grifóne Tedescu Gänsegeier.

antúa , nf: antzua 1 Definitzione múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos Sinònimos e contràrios cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, istripa 1, matana, mugna, pistapone, podha, rebbatu, tzumba / banzu, surra Frases za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana Tradutziones Frantzesu coups (de baton), tourment Ingresu setback, travail Ispagnolu paliza Italianu batòsta, travàglio Tedescu Schlag, Sorge.

antúnna , nf, nm: antunnu Definitzione pan'e corra, genia de erba (upm) chi no portat clorofilla: dhue at calidades, de is chi faent mannas, bonas a papare, àteras toscosas fintzes de fàere mòrrere; faet po su prus unu cambu grussu e curtzu (tanaxi) cun sa conca (o capedhu) cucurúcia a bisura de paracu apertu o de campana, a prupa grussa, lisa in pitzu, coment'e a tiras fines asuta, e in tempus de abba creschet prus che àteru in sa linna morta: dhue at calidades chi dhas coltivant Sinònimos e contràrios bulí, cantunna, cardolinu, corrorinu, cucumedhu, feurratzu, tontonniu, tugnu, túvara 1 Frases ocannu s'antunna che fit a irvarriadura, inoghe ◊ che fimus in antunna ma no ndh'amus àpidu Terminologia iscientìfica rba, rbzc Tradutziones Frantzesu champignon Ingresu mushroom Ispagnolu hongo, seta Italianu fungo Tedescu Pilz.

antunnaèra , nf Definitzione una de is calidades prus méngius de codrolinu: cardulinu biancu, de petza, tugnu biancu Sinònimos e contràrios cardulinubbonu, corrorinebetza, cardulinueru Terminologia iscientìfica atn, pleurotus eryngii Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pleurote du panicaut Ingresu king trumpet mushroom Ispagnolu seta de cardo Italianu cardarèllo Tedescu Braune Kräuter-Seitling.

antunnàrzu , nm Definitzione logu inue faet o faent su codrolinu; fintzes cricadore de codrolinu Sinònimos e contràrios tunniarju Ètimu srd.

antúnnu antúnna

anturía , nf: unturia Definitzione sa calidade de s’untúrgiu, su èssere o fàere coment'e is untúrgios; is pigionedhos de is untúrgios e de àteros animales papadores de petza, totu is pigiones papadores de petza Sinònimos e contràrios gunturia Frases chi s'ispacit s'anturia! 2. ses ispeigaxu prus de s'anturia: de sa genti onesta no dexis infatu! (F.Pischedda)

ànturu àntaru