géneru , nm: génneru, génniru, génnuru, génuru, ghéneru, ghénneru, zénneru Definizione fidantzau o pobidhu de sa fígia Sinonimi e contrari bénneru / ttrs. gènnaru Frasi fiant issu, sa mulleri, sa filla, su génniru e is amigus ◊ gei dhu tenis istimau a génneru tuu: ndi at a tenni, de prexu, filla tua chi t'intendit!…◊ po su prexeri fatu e sa promissa sua dhu fait a génuru suu ◊ ghènneros meos funt totus abbillos Terminologia scientifica ptl Etimo ltn. generu(m) Traduzioni Francese gendre, beau-fils Inglese son in law Spagnolo yerno Italiano gènero Tedesco Schwiegersohn.

gliagàdu , pps, agt: (gli-a-ga-du) gliagau liagau Definizione de gliagai; chi giughet calecuna liaga, chi est totu liagas Sinonimi e contrari malandradu 2. Gesugristu fut totu gliagau e insangunau in su corpus Traduzioni Francese couvert de plaies, ulcéreux Inglese covered in sores, ulcerous Spagnolo llagado, ulceroso Italiano piagato, ulceróso Tedesco geschwürig, ulzerös.

ifachilàre , vrb: ifachilliare Definizione betare in cara, nàrrere in cara a unu su male chi at fatu coment’e brigandhodhu e faendhodhu a bregúngia, lígere sa vida, bogare in bregúngia a ccn. Sinonimi e contrari abbirgonzire, afachilare, refaciai Frasi su maridu a boches artas candho ghirabat l'ifachilliabat totu su chi fachiat, ca nanchi fit male fatu ◊ criticabant e ifachilliabant sa miséria a chie la zuchiat pitzicada a costas Etimo srd. Traduzioni Francese reprocher, jeter à la figure Inglese to fling in s.o's face (stg) Spagnolo reprochar Italiano rinfacciare Tedesco vorhalten.

ifriscàre 1 , vrb: infrisciare Definizione isserrare, serrare a friscu Sinonimi e contrari acràere, afriscare, creari, imbarcionai, increai, serrai Frasi ifriscachelu intro chi no si ndhe torret a essire! ◊ sos bellos esémpios tuos mi los apo infrisciados in sa mente (Mura) Etimo srd. Traduzioni Francese enfermer Inglese to shut in Spagnolo encerrar Italiano rinchiùdere Tedesco einschließen.

imbaucàre , vrb Definizione pigare a ingannu, a trampa; fintzes meravigliare, ispantare Sinonimi e contrari abbovai, arrebbusai, coglionai, colovrinare, corogliare, imbusterai, imbuvonare, improsae, ingannai, ingregai, istusciare, mariotare, piocai, scafai, trampai Frasi est in debbadas chi bi ponzas contivizu: tantu no mi lasso imbaucare! ◊ unu padronu ricu cun fiaca at imbaucadu su giualzu ◊ s'istintu connoschet bene s'arte de imbaucare s'ómine Etimo spn. embaucar Traduzioni Francese embobiner Inglese to take in Spagnolo engañar Italiano infinocchiare Tedesco betrügen.

immandràre , vrb Definizione portare o isserrare in sa mandra, in ccn. acorru, aintru Sinonimi e contrari acorrae 1, ammandrare, impascialare | ctr. bocare, irmandrare Frasi sos pastores, si no immandraiat a pasculu innotu, nissune li naraiat nudha ◊ ti ant lassadu coment’e un'arveghe eremitana immandrada pro semper cun cresura de mare (F.Cocco)◊ tiu Zommaria che aiat immandradu unu catzedhu in cughina Etimo srd. Traduzioni Francese enfermer Inglese to shut in Spagnolo apriscar Italiano rinchiùdere Tedesco einschließen.

impaperotài , vrb: impapirotare Definizione fàere a imbodhigu, pònnere cosa imbodhigada, fata a imbodhigu Sinonimi e contrari imbodhiai Traduzioni Francese entortiller Inglese to put in a paper bag Spagnolo enrollar Italiano incartocciare Tedesco in eine Tüte geben.

in , prep Definizione prep. chi s'impreat po giare a cumprèndhere su istare, su abbarrare e a dónnia modu s'idea de logu o de tempus: cun su vrb. essire fintzes po movimentu (es. essíreche in machines, in coranta mois, che so essidu in Macumere); cun partes de su corpus, chentza artículu: in conca, in trugu, in buca, in petorras (a sing. cun s'art. puru), in brente, in bratzos (a sing. cun s'art. puru), in manos (e in manu, in sa manu, in sas manos), in pes (a sing. cun s'art., sinono bolet nàrrere àteru); coment'e prefissu si che aunit cun medas foedhos, e a bortas (pagas, ca no est manígiu própiu de sa limba sarda) fintzes cun significau de nega (no: intzivile, incoberàbbili Modi di dire csn: avb. de manera: fàghere una cosa in fadhina = irballendhe; nàrrere una cosa in suspu, èssere in pessos, fàghere in presse (impresse), fàghere in pessare, fàghere in lestresa, lassare in pasu; èssere in frenugu, in sas berbeghes, in su bestiàmine, in s'olia, in mura, in linna, in su dutore = èssere chirchendhe frenugu, pastorighendhe berbeghes, bestiàmine, collindhe olia, mura, faghindhe linna, in ambulatóriu pro faedhare su dutore; èssiri in camisa, in mudandas, in cracionis = zúghere bestidu (chentza zúghere àteru subra) sa camisa, sas mudandhas, sos pantalones; èssere o no èssere in dare = tènniri ganas, no tènniri ganas de fuedhai, de arrespúndiri; èssere in abba, in fritu, in caentu = (nau de su tempus), èssiri sempri pruendi, èssiri fendi frius, fendi callenti; zúghere su cherbedhu in abba = guastu, ammachiau; in domíniga, in lunis, in martis e gai = in die de domíniga e gai; èssere in sos… agt. numeràriu + annos = faghindhe sos… + agt. numeràriu + annos, faghindhe sos annos de lòmpere; leare, dare, ispèndhere unu valore in + nm. = pònnere a, iscambiare cun + nm. Frasi in sa mente mia est abbarranno una santa e cara visione de tiatia ◊ funt totu s'ora sétzius in pratza ◊ inoghe semus in Bonorba ◊ fradi miu bivit in Bidhexidru ◊ che zuto brutura in s'ogru ◊ in sa dí de oi ◊ si sunt cojados in sàpadu ◊ est cun is manus in cruxi ◊ su trigu in làmpadas comintzat a incherare ◊ in s'ierru fait frius ◊ in tota die no at fatu nudha ◊ manighendhe mi che intrat sa peta in dentes ◊ mi pongu in su soli ca tengu frius ◊ mi setzo in s'umbra ◊ poneus sa pingiada in su fogu ◊ frade tou est in sos vint'annos 2. candu fuedhat, cussu nci essit in cincuanta mois! ◊ che so pigadu in montes ◊ sos Americanos che sunt pigados in sa Luna ◊ no ti che intrat s'iscuru in buca ◊ est torradu in segus ◊ si at betadu s'issallu in conca ◊ ch'est essidu in Núoro 3. làssami sa conca in pasu! ◊ no li faedhes ca no est in dare, oe! ◊ oe est in muta bona ◊ múndhache s'arga, ca a su cola cola che la leamus in pes! ◊ so in comporare: a fura no ndhe leo! ◊ totu su chi teniat si l'at ispesu in diverteras ◊ bae: a ti lu dare in pische, custu! ◊ su triballu lu cherzo pagadu in dinari, no in cosa! Etimo ltn. in Traduzioni Francese en, dans, à Inglese in, at, to Spagnolo en Italiano in Tedesco in.

inamoràdu , pps, agt, nm: innamoradu Definizione de inamorare; chi o chie istimat meda a una, indiosau de ccn. o fintzes de calecuna cosa; s'ómine ammorandho chi at giau su foedhu de bòllere a una a pobidha / èssere i. fatu = inamoradu forte, meda Sinonimi e contrari ammoradore, fidantzadu, isposu / cdh. innamuratu / amorosu 2. e deo fatu a issa innamoradu che perdia caltzones e sentidu Traduzioni Francese amoureux Inglese fell in love Spagnolo enamorado Italiano innamorato Tedesco verliebt, Verliebte.

inamorài , vrb: inamorare, innamorai, innamorare Definizione pònnere amore, istima forte a unu, a una, a calecuna cosa Sinonimi e contrari abbaradhare, abbelare, ammorare, fastigiai, imbelare, indeosare, ingeniai | ctr. disamorare Frasi est innamorendhe cun àter'una fémina ◊ si ndh'est innamorada a s'ojada chi li at dadu ◊ ohi, si fui bajanu ti mi dia innamorare! Traduzioni Francese tomber amoureux Inglese to fall in love Spagnolo enamorarse Italiano innamorarsi Tedesco sich verlieben.

inamoraméntu , nm Definizione su s'inamorare Sinonimi e contrari indiosada, indiosamentu Traduzioni Francese action de tomber amoureux Inglese falling in love Spagnolo enamoramiento Italiano innamoraménto Tedesco Sichverlieben.

incalancàre , vrb Definizione pònnere in calecuna calanca; foedhandho de animales (sórighes, margianes, bobbois), cuare in sa cala, in sa calanca Sinonimi e contrari impelciare, imprecolare, incalare, incolonconare, ingarghilare, intergare / abbuare, atanai | ctr. essire, bocare 2. in catza at bidu pegos incalancados Etimo srd. Traduzioni Francese mettre quelque chose dans une fissure Inglese to slip in Spagnolo meter algo en un agujero, encavarse Italiano métter qlcs. déntro una fessura Tedesco etw. in einen Spalt stecken.

incannugài, incannugàre, incannugràre, incannujàre , vrb: incronucare Definizione pònnere in sa cannuga; arrennèscere a fàere una cosa; rfl. fuire, pentzandhosi cosa de tímere Sinonimi e contrari incarrebai, intzodhai 2. fiat de diora sentza de fai tzípulas e timiat de no nd'incannugai una 3. candu apu biu ca mi castiàt cun idea mala, dèu, mischinu, mi dh'apu incannugada!…◊ candu at inténdiru aici si dh'at incannugara ca no dhi boremu fai su prexei Etimo srd. Traduzioni Francese garnir la quenouille Inglese to put in the distaff Spagnolo enrocar Italiano inconocchiare Tedesco auf den Spinnrocken wickeln.

incarnài, incarnàre , vrb: incarrare Definizione intrare o fichire in mesu de sa carre, nau prus che àteru de cosa chi creschet; torrare a crèschere sa carre; fàere a carre, pigare carres Sinonimi e contrari incarnie Frasi sos ogros tuos mi ant fatu efetu e s'amore in coro est incarnadu ◊ est gai bella chi paret una dea incarnada ◊ a isse si li incarnant sas ungras ca las zughet totu dortas e allachedhadas 3. su Cristos si est incarnadu in su sinu de sa Vírzine Maria Etimo itl. Traduzioni Francese s'incarner Inglese to grow in, to thrust into the flesh Spagnolo encarnarse Italiano incarnire, incarnare Tedesco ins Fleisch eindringen lassen.

inchesuràre , vrb: incresurae, incresurai, incresurare Definizione serrare a cresura, fàere sa cresura; rfl. cuare in sa cresura Sinonimi e contrari cresurai, impizare, incujare 1 | ctr. iscresurare Etimo srd. Traduzioni Francese clôturer, entourer Inglese to fence in Spagnolo cercar Italiano recintare Tedesco einfrieden.

inchizolàre , vrb: incozolare, incuzolare Definizione cuare, pònnere, abarrare o istare in d-unu cugigone (chizolu), a una parte Sinonimi e contrari acantonai, achizolare, achizonare, acorrunconare, acuzonare, arreconai Frasi intro tou s'est incuzolada cudha ojada Etimo srd. Traduzioni Francese cacher, rencogner Inglese to put in a corner Spagnolo arrinconar Italiano rincantucciare Tedesco in eine Ecke drängen.

incortàe, incortài , vrb: incortare Definizione isserrare in sa corte, inghiriare, pònnere in mesu a ccn. po dhu cassare, acorrare a mandra Sinonimi e contrari acoronai, acorrae 1, assitiai, inchirrinare, incortigliai, incortiri, isserrare / incordonai Frasi mi agiudat a bínciri sa malaspétzia po èssiri sempri incortada in domu trabballendi (R.Spissu)◊ dimónia de menga tonta, gei s'incorteis po cosa! ◊ si dh'iat incortada in cussa domu de sa paxa, e chini dh'iat circau?! Etimo srd. Traduzioni Francese enfermer, assiéger, entourer Inglese to shut in, to besiege, to surround Spagnolo encerrar, cercar Italiano rinchiudere, assediare, accerchiare Tedesco einschließen, umdrängen.

inferchída , nf Definizione su iferchire, su fichire calecuna cosa, acropare a punghidura / i. de arrustu cun s'ispidu = ischidonada Sinonimi e contrari fichimentu, infrichimentu, iferchidura Etimo srd. Traduzioni Francese enfoncement Inglese hammering in Spagnolo clavar, hincar Italiano conficcaménto Tedesco Einschlagen.

ingastài , vrb Definizione fàere gastos, ispesas, tènnere essias (fintzes de foedhos chi si narant) Sinonimi e contrari galtare, ispèndhere | ctr. balanzare, gadangiai Frasi nci apu ingastau cincu iscudus mannus po mi comporai gunnedha e giponi ◊ nci apu ingastau totu, no mi est abarrau mancu unu giantésimu ◊ dèu trabballendi e cussu ingastendinci su dinai cun is èguas!… Cognomi e Proverbi prb: fuedhu ingastau e pedra tirada non torrant a coa Etimo srd. Traduzioni Francese dépenser Inglese to spend, to put in a good word Spagnolo gastar Italiano spèndere Tedesco ausgeben.

inserrài, inserràre , vrb: isserrare Definizione pònnere in logu serrau, aintru / i. de su corpus = fàghere istare chentza andhare de corpus, a carru arrésciu; i. ódius = muntènnere s'ódiu; i. trigu, loris = pònnere in magasinu Sinonimi e contrari acorrae 1, incassidhare, incirrai, incortae, incungiai | ctr. bocare Frasi isserrachelu in fora! ◊ isserrachelu intro! ◊ fatzu is paperis po m'inserrai in d-unu guventu ◊ sos operajos si che sunt isserrados in sa fàbbrica pro protesta ◊ ite ses, timindhe a ti che furare chi t'isserras? 2. bi at cosas de manigare chi ammódhigant, àteras chi isserrant de su corpus Traduzioni Francese enfermer Inglese to shut in Spagnolo encerrar Italiano rinchiùdere, asserragliare Tedesco einsperren.

«« Cerca di nuovo