sensalía , nf Definizione sa paga, sa parte de is badàngios chi tocat a su sensale Etimo itl. Traduzioni Francese droit de courtage Inglese brokerage Spagnolo corretaje Italiano senserìa Tedesco Maklergebühr.

serantínu , agt Definizione de parte de sero, de su sero Frasi cheriant connòschere su cantadore serantinu chi intendhiant sempre ◊ s'acisu tintu de amore in su vívere sou serantinu perdet totu su briu Etimo srd. Traduzioni Francese de l'après-midi Inglese afternoon Spagnolo postmeridiano Italiano pomeridiano Tedesco Nachmittags, nachmittägig.

serbidòra , nf Definizione fémina angena posta a fàere is fainas de domo, a pagamentu Sinonimi e contrari mutza, teraca | ctr. mere Traduzioni Francese femme de chambre Inglese maidservant Spagnolo criada Italiano domèstica, sèrva Tedesco Hausgehilfin, Dienstmädchen.

serènte , avb, prep, agt: serentis Definizione a ràsigu, ràsiga ràsiga, ororu acurtzu a…, acurtzu, a costau: coment'e prep. si podet pònnere fintzes cuncordau che un'agt., e faet de agt. puru Sinonimi e contrari rasente / arrisigarrisígu, secherre / acanta, acurtzu | ctr. adhae, atesu Modi di dire csn: s. meu, tou, sou, e gai = acanta mia, tua, sua; bestimenta s. = afissa, istrinta, minore; èssere a serentis (nadu de cosa) = èssiri a mindigu, a pagu, a retentu; serente muru, s. riu = muru muru, riu riu Frasi su procalzu est betzu e mancari sas àrulas siant serente no intendhet tzocu ◊ serente serente in sas banchinas bi naschet unu trainu ◊ sas crabolas a masone mi passant serente ◊ cherzo sa vista chi potza bíere atesu o serente ◊ so atesu ma ti so serente in cust'ora 2. sunt colados serente a su balconitu pro lu faedhare ◊ ch'est serente a sas làcanas ◊ dae su muru serente a sa pinneta bidesit un'upa ◊ bos incontresi in carrela serente domo mia ◊ una loba de tidos sunt passados serente nostru ◊ badhes e pranos, Ósilo, sunt a tie serentes ◊ sos canes fint serente meu e non mi lassaiant un'iscuta 3. custu partò tuo ti est tropu serentis ◊ sos pastores piús serentes ant comintzau a acudire dae chitile ◊ cussos istedhos sunt serentes s’unu cun s’àteru 4. tocat de mannicare e de víere a serentis, no bi at de s’illascare! Etimo itl. Traduzioni Francese tout près de, en rasant Inglese very near Spagnolo adyacente, cercano Italiano adiacènte, rasènte, vicino Tedesco hart an, nah.

sèrra , nf Definizione crista de monte, tretu longu in artu a costera a un'ala e a s'àtera, montes totu unu aifatu de s'àteru de longu; logu serrau, a bisura de domo longa a duas abbas, totu serrada a imbidros o fintzes cun plàstica, po dhue fàere ortalítzia, frores e àteru, in cunditziones totu portadas a càstiu de crèschere de sa méngius manera cun calesisiat tempus / min. serritzina Sinonimi e contrari cràstili Modi di dire csn: filu de s., sa línia de totu is puntus prus artus de aundi s'àcua calat a una parti o a s'àtera = itl. displùvio; sa s. de sa camba = cannedha, tílviu, s’ossu de s’anca a s’ala de dainanti; s. de trigu = trigu a muntone (chentza triuladu o triuladu puru); una s. de robba de sapunare = bigada de arrobba bruta; andhare, essire serra serra = andai, passai schina schina Frasi pustis sas fozas si fint ingroghidas e bentu fritu torresit, astraore, e sas serras niadas si fint bidas (P.Sulis)◊ duos de Illorai sunt calendhe in sa serra e los giughet su bentu…◊ biadu su pastore chi in sa serra cantat ca no at bidu custa vista! Cognomi e Proverbi smb: (De)serra, (De)sserra, Serra, Serras Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese ligne de faîte, sommet Inglese ridge Spagnolo cima, divisoria Italiano crinale Tedesco Grat.

serràcu 1 , nm: serragu 1 Definizione logu a serra, in su tretu prus artu chi a bisura de línia o filu de serra ispartzit su logu de betare is abbas a duas bandhas e badhes diferentes / annare serragu serragu = monte monte, serra serra Sinonimi e contrari serra Frasi cumintzeint s'aronzu dae sas badhes fintzas a su serragu ◊ apelzeint camminos pro giumpare sos serragos ◊ est istétia una fatiga a si ndi bènniri a innòi a susu, a su serragu de sa costera arrata ◊ furint iscumpartus apalas de unu serragu Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese crête, versant, ligne de partage des eaux Inglese watershed Spagnolo divisoria de aguas Italiano spartïacque, displùvio Tedesco Wasserscheide.

sétia , nf: sétida, sétzida, tzétzida Definizione su sètzere, su istare sétzios, cicios Sinonimi e contrari séida, setidorja / posta | ctr. pesada Frasi sa sétida chi at fatu no si ndhe pesaiat prus! 2. catziadore apostadu frimmu e mudu, dae ora so in sétzida Etimo srd. Traduzioni Francese action de s'asseoir Inglese sitting Spagnolo sentada Italiano seduta Tedesco Sitzung.

sfrigongiàda , nf Definizione su sfrigongiai, una bella passada de istràciu o de àteru a frigadura Sinonimi e contrari friada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de chiffon, frottement Inglese rub Spagnolo pasada Italiano strofinata, stropicciata Tedesco Reiben, Scheuern.

sidhadàrzu , agt, nm Definizione chi o chie istat cricandho sidhados, iscusòrgios Etimo srd. Traduzioni Francese chercheur de trésors cachés ou enfouis Inglese grave robber Spagnolo saqueador de tumbas antiguas Italiano tombaròlo Tedesco Plünderer antiker Gräber.

sidhàdu , nm: sidhau Definizione cosa de valore mannu cuada de s'antigóriu: prus che àteru est su tema de medas contos, fintzes de tímere, ca nanca dhue iat a èssere su dimóniu badrandhodhu; bene mannu, de valore Sinonimi e contrari aschisorju, ischisórgiu, pósidu, scasórgiu, sidhu 1 / cdh. suidhatu Frasi li molinaiat in conca s'idea de diventare ricu potendhe pònnere sas manos subra de calchi sidhadu ◊ contat sa zente antiga de sidhados a note in terra anzena custoidos: però totu apustis sunt essidos in claru de lughe e fint sodhos furados! (P.Sulis)◊ auguro chi custa siat s'úrtima cantone de sos sidhados, ca su sidhadu mannu est in… sas palas! (G.Piga) 2. sa poesia de sos mannos est unu veru sidhadu chi devimus impreare pro inrichire sa manera moderna de faedhare Etimo ltn. sigillatum Traduzioni Francese ancien trésor caché, de toute antiquité Inglese olg hidden treasure Spagnolo antiguo tesoro escondido Italiano antico tesòro nascósto Tedesco antiker versteckter Schatz.

signàre , vrb: sinnai, sinnare Definizione fàere su singiale de sa grughe; fàere is sinnos a su bestiàmene in is origas; pònnere o lassare singiale, marcu de calecunu cropu o istrúpiu, fintzes sestare sa tula arandho o semenandho Sinonimi e contrari malcare Frasi a su mortu l'ant bestidu e sinnadu a corpus fritu ◊ candho s'intrat a crésia si sinnat ◊ m'imbenujo e mi ponzo a mi sinnare ◊ tràtalu cun pitzinnas, ca s'ides nuda a mie ti ndhe sinnas! ◊ eo ti sinno in lúmene de su Babbu, de su Fizu e de s'Ispíridu Santu! 2. s'anzone fit sinnatu: zuchiat una grunninina in sa punta de s'oricra ◊ sas anzonedhas pesadas cherent sinnadas ◊ depiant aproillai unus cantu cumpàngius ca depiaus sinnai is angionis 3. in su sentidu meu sa bértiga de s'istadea àsciat e falat ca no lu sinnat su pesu de sas dudas! (F.Múrtinu)◊ li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male Etimo ltn. signare Traduzioni Francese faire le signe de la croix, marquer le bétail au feu rouge Inglese to countermark, to cross oneself Spagnolo persignarse, santiguarse, marcar Italiano fare il ségno della cróce, contrassegnare Tedesco das Kreuzzeichen machen, kennzeichnen.

sigorràda , nf: sucorrada, sucorrata Definizione cropu giau cun is corros, iscaviada, sa ferida fata incorrandho Sinonimi e contrari incorrada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de corne Inglese butt Spagnolo cornada Italiano cornata, cozzata Tedesco Hörnerstoß.

smandronài , vrb Definizione lassare sa mandronia Sinonimi e contrari ismandronire, spreitzai | ctr. ammandronae Etimo srd. Traduzioni Francese guérir de sa paresse Inglese to give up lazing Spagnolo desemperezarse Italiano spoltronirsi Tedesco sich aufraffen.

smemoriadúra , nf Definizione su smemoriai Sinonimi e contrari smemoriamentu 2. feriu a smemoriadura Etimo srd. Traduzioni Francese manque de mémoire Inglese lack of memory Spagnolo desmemoria Italiano smemoratézza Tedesco Vergeßlichkeit.

smendài , vrb: ismendhare* Definizione pònnere arrimédiu, iscontare, pagare su male fatu, is pecaos Sinonimi e contrari mendhare, corrígiri Traduzioni Francese corriger, faire amende de ses péchés Inglese to mend one's pities Spagnolo enmendar Italiano emendare i peccati Tedesco büßen.

socrònza , nf: sogronza, sorgogna, sorgòngia Definizione sa mama de sa nura, de su génneru Sinonimi e contrari trogogna Frasi tzia Annedha andhabat ifatu de sa socronza disizosa de l'acasazare bene (S.Spiggia)◊ sos sogronzos aiant tentu murrunzu, ma sas sogronzas no s'aiant mai negadu su saludu. Terminologia scientifica ptl Etimo srd. Traduzioni Francese mère du gendre, mère de la bru Inglese son's mother-in-law (daughter's) Spagnolo consuegra Italiano consuòcera Tedesco Mitschwiegermutter.

socrónzu , nm: sogronzu, sorgognu, sorgóngiu Definizione su babbu de sa nura, su babbu de su génneru Sinonimi e contrari trogognu / ttrs. sugrognu, surrognu Frasi in domo de sorgonzu meu nosi ant bogau a papare pintzigrogos Terminologia scientifica ptl Etimo srd. Traduzioni Francese père du gendre, père de la bru Inglese son'sfather-in-law (daughter's) Spagnolo consuegro Italiano consuòcero Tedesco Mitschwiegervater.

sòlla , nf Definizione pigighedhu de cosa pitichedhedha e fine, mescamente de pódhine; froca comente calat a orrugos lados cantu s'unga / s. de pódhini = una de is partes prus fines de su pódhine; s. de nue = nuighedha bianca Sinonimi e contrari atiza, cadassa, crosta, freadu, itzolla, muga, pagiagoda, tizola, tògia* / abighíngiu, arritzu 1, brutura, fioca, grisu 1, rena, renza, tadhàine / ispiàtzulu 2. is paperis che solla si apatant in su pamentu (F.I.Congiu) Cognomi e Proverbi smb: Solla Traduzioni Francese grain, fragment, flocon de neige Inglese speck, snowflake Spagnolo pizca, copo de nieve Italiano brùscolo, fiòcco di néve Tedesco Körnchen, Schneeflocke.

solúda , nf: suluda, suludra Definizione coròngios orrutos impare chi parent unu erriu, in canales de costeras de monte totu orrocas Frasi suludras de iscaza istérridas in costeras faghent traghinos longos biancos ◊ su monte s'irfachet in suludras de zarra ◊ antiandhe a su crastarzu be at una suludra de zarrones e non be parat pè Terminologia scientifica slg Etimo ltn. soluta Traduzioni Francese éboulement de roches Inglese rockfall ground Spagnolo derribo, derrumbamiento Italiano maceréto Tedesco Geröllhalde.

sordadía , nf: sordaria Definizione sordaos, chedha o cambarada de sordaos; fintzes su servítziu militare Sinonimi e contrari soldadera, sordatina Frasi sa sordadia lu cheret cundennare a morte 2. tui aundi dh'as fata sa sordaria? Etimo srd. Traduzioni Francese ensemble de soldats Inglese soldiery Spagnolo soldatesca Italiano soldatésca Tedesco Soldateska.

«« Cerca di nuovo