pedrigòne, pedrigòni , nm: peldigone, perdicone, perdigone, perdigoni, perdixone, pidrigoni, predicone Definizione birilledha pitica de prumu chi in cantidade si ponet in is cartúcias po isparare pigiones / p. de grivare = adatos po isparare pillon'e tàcula Sinonimi e contrari cdh. pildiconi Frasi ita mabasicu seis fendi tirendi a pedrigonis: po puiga m'eis pigau?! ◊ ti at a donai una passada de pidrigonis a paneri, si ti agatat furendi! 2. sa ua ocannu no bi at ammaduradu: sos pipiones parent perdigones! Etimo spn. perdigones Traduzioni Francese plomb de chasse Inglese pellets Spagnolo perdigón Italiano pallino da càccia Tedesco Schrot.

pedríscia , nf: pedrissa, pedritza, predissa, pidrissa, pitrissa Definizione pedra lada de leminàrgiu o de fentana; pedra a oru a muru po cicire a cuadhu, o fintzes po istare gente cicia passandho ora Sinonimi e contrari curníscia, zannile / istrada 1, istradile, secidórgiu 2. sa zente fit sétida in sas pedrissas de piata ◊ custu contadu est rutu in sa pedríscia de s'isméntigu ◊ sa zente si firmat a pasare in sas pedrissas ◊ pighet a sa pedrissa e setzat a ingropas! Traduzioni Francese rebord, appui de fenêtre Inglese windowsill Spagnolo antepecho Italiano davanzale Tedesco Fensterbrett.

petorrúdu , agt Definizione chi est de bona petorra, chi portat petorras mannas, de petus largu Terminologia scientifica zcrn Etimo srd. Traduzioni Francese forte de poitrine Inglese broad-chested Spagnolo de pecho amplio Italiano pettoruto Tedesco vollbrüstig.

pétzu , nm Definizione truncu mannu de linna, longu e no tanti grussu, pruschetotu segau a serra, chi ponent po agguantare ccn. cosa grae meda o de pòdere pigare pesu grae (es. teulada, intaulau) Sinonimi e contrari biga, trae / terrinu Modi di dire csn: p. de terra = terrinu; petzus lauraus = terras prenas; èssiri p. de furca = malu, trassosu, malafatore; petzu de giòvunu, de ómini = zòvanu, ómine mannu meda; petz'e ogu che pira = ogros maduros Frasi si at béndhidu totu, finas tàulas e petzos de sa domo ◊ l'ant àpidu impicadu a unu petzu ◊ ballendhe si àlciat e si pesat fin'a tocare su petzu: est a bídere lezeresa! ◊ sa barraca fiat fata totu a petzus mannus de tziníbiri 2. gràscias a Deus so como betzu mannu, sempre, però messendhe in petzu meu ◊ in su petzu chi bi ponzo trigu, ista seguru chi trigu bi ponet! 3. nci at petzu de giòvunu artu cantu su campanili Etimo itl. pezzo Traduzioni Francese poutre, pièce de terre Inglese gilder, piece of ground Spagnolo viga, parcela Italiano trave, appezzaménto Tedesco Balken, Grundstück.

peúnca , nf, nm: peuncu, piucu, piuncu Definizione de is mígias, sa parte chi bestit su pei: dhu narant fintzes po mígia etotu (ma curtza) Modi di dire csn: mòrrere a peuncu = mòrrere de maladia longa; èssere a peuncu = iscrutzu, fintzas pòbiru meda; bocàrenne piuncos de ccn. cosa = fàghere atzola, àerendhe profetu, arrènnesciri; no si ne bidet piuncu = mancu arrastu Frasi fachiat piuncos de lana a bèndhere ◊ fint iscurtos e in piuncos ◊ ti apo imbolicau sos pedes chin piuncos ◊ fit chin sas iscarpas tapuledhadas e sos piuncos istampaos 2. de s'istrantza mancu piuncu si ne vidiat Terminologia scientifica bst Etimo ctl. peuc Traduzioni Francese pied de la chaussette Inglese stocking-sole Spagnolo pie Italiano pedule Tedesco Strumpfsohle.

piardèdha , nf: pibardedha, piladredha, pilardedha Definizione tomata de toscu, de margiani, de cuadhus, tumata areste o mela de velenu, genia de tamatedha burda, ispinosa, nada deosi po su frutu velenosu chi faet (coment'e una superba matuca meda, groga, unu pagu ingespiada); cosa a papare avelenada chi ponent po su margiane, po canes dannàrgios Sinonimi e contrari bucone, buconete, pilórica 2. is bardaneris ant avelenau is canes a piladredha Terminologia scientifica rba, Solanum linnaeanum Etimo srd. Traduzioni Francese morelle de Linné Inglese Devil’s apple Spagnolo manzanillas, pelotillas, tomateras del diablo Italiano pómo di Sodoma Tedesco Teufelskirsche, Sodomsapfel.

pibiòne, pibiòni , nm: pipione, pubugione, pubujone, pupione, pupugione, pupujone, pupuxone, pupuzone Definizione su granu (upm) de s'àghina comente dhu sèberat su frore de su gurdone; genia de puntighedha tundha comente acabbat su chelu de sa buca, apalas, in s'oru de s'ingurtidórgiu; nodighedhu o lobitu de sa trama chi si faet in su tessíngiu in tapetos, fànugas, burras e àteru, po pòdere essire a figuras, ma fintzes àtera genia de nodighedhu piticu / partes de su pipione: nasedhu, fodhone o fodhe, mata o prupa, sèmene o pisu; su pupujone de sa bula = angaule, sa méndula de su gúturu, su fundu de su paladari Sinonimi e contrari aginedhu, pubone / cdh. pupioni Frasi gustant sos pubujones rujos e dorados trones ponent in sas pischezolas ◊ custos fundhos batint ua pupujoni madura ◊ custos sunt sos pupuzones de s'úrtima iscaluza 2. no ischimus si tessent a pibione overas a ranu de ogu ◊ su sudori, messendi, calaiat a pibionedhus Terminologia scientifica rbr, crn Traduzioni Francese grume, grain de raisin Inglese grape Spagnolo grano Italiano àcino Tedesco Beere der Weintraube.

pibirínu , nm: pipirina, piperinu, pirpirinu Definizione pintirighinu chi essit in sa pedhe, de colore diferente e a logos fintzes porru, essidura a guronedhu in sa carre; fintzes su calagasu / sèdere a pirpirinu = apispirinados, apataus, apipiredhaos Sinonimi e contrari ischecu, pannuga, piga, pintirina / bellacasu, carravarina, lepilepi, maniposa, pabedha, pibiritu Etimo srd. Traduzioni Francese tache de rousseur Inglese freckle Spagnolo peca Italiano lentìggine Tedesco Sommersprosse.

picapardéri, picapedréri, picaperdéri , nm: picheparderi Definizione maistu chi trebballat sa pedra a iscrapedhu Sinonimi e contrari iscrapedheri, scrafedhadori / cdh. picapetra, ttrs. picabidreri Frasi picapedreris e mastros de muru, chi tropu pedra manizant e terra, bi at medas chi los crent de coro duru ◊ issu fiat unu picheparderi béciu ◊ su mastru picapedreri picat tres santos noos… Terminologia scientifica prf Etimo ctl., spn. picapedrer, picapedrero Traduzioni Francese tailleur de pierres Inglese stone-dresser Spagnolo picapedrero Italiano scalpellino Tedesco Steinmetz.

píchidu , agt: pícidu, pídicu, pídigu, píghidu, pígidu, píjidu, píxidu Definizione niedhu che pighe, niedhu meda, bene, parívile, e fintzes lúghidu (e po cussu a bortas nau cun significau de bonu, imbénnidu, cotu, nau de colore càrrigu)/ niedhu píghidu (nau de unu po su tzacu) = arrennegau meda Sinonimi e contrari pighidosu, píghinu, pigorinu Frasi tota píghida est s'aera ◊ sa cusséntzia nostra càmbiat a s'imbesse: prus est píchida e prus sos pilos sunt biancos ◊ nues píghidas ant iscorvuladu bírridos de abba ◊ sont cambiandhe intinu cudhos píghidos pilos issipios 2. comente at próidu, sas àrbures zughent sa foza bella píghida Etimo ltn. *picidus Traduzioni Francese noir comme de la poix Inglese piceus Spagnolo píceo Italiano pìceo Tedesco pechig.

píchiu , nm Definizione sonu o cropu, tzochedhu a sa genna po si giare a intèndhere pedindho de intrare a una domo, o de apèrrere; fintzes genia de tocu de campana: po tocare sa missa bàscia si fadiat a p. (din, din, din); in cobertantza, pistighíngiu, pentzamentu Sinonimi e contrari tzocu / arraolu, pensamentu Frasi in su portali, totu tremi tremi aferrat s'anella e donat unu pichiedhu ◊ lah, cussu est su píchiu de su posteri! ◊ ti apu connotu a su píchiu 3. custa borta giutzo unu bellu píchiu in conca! Traduzioni Francese action de frapper à la porte Inglese knock Spagnolo golpe dado al llamar a la puerta Italiano bussata Tedesco Anklopfen.

pidèdha, pidédhu , nf, nm: piredhu 2, piriedha Definizione genia de sonu coment'e tródhia (piru) chi si faet cun is lavras po befa contr'a ccn. e bòllere nàrrere chi si tenet un'idea contrària Frasi su capu itzerriàt a boxi manna "Saluto al Duce!" e totus arrespundiant "A noi!", a candu cun càncua pidedha puru ◊ dhus ant istérrius a iscorraciadas de pidedhus! ◊ su piciochedhu t'isfundat is origas cun d-unu pidedhu Etimo srd. Traduzioni Francese bruit vulgaire de mépris ou dérision Inglese raspberry Spagnolo pedorreta Italiano pernàcchia Tedesco furzähnliches Geräusch mit dem Mund.

pilàrgiu , nm Definizione genias de càvuru cun su corgiolu totu a puntas, a sa parte de pitzu: de duas calidades, una (m. verrucosa) no si papat Terminologia scientifica crx, maia squinado Traduzioni Francese araignée de mer Inglese spider-crab Spagnolo centolla Italiano grancèvola Tedesco Meerspinne.

pilicàrju , nm: piligraxu Definizione unu de is tantos númenes in cobertantza po nàrrere sa natura de sa fémina; a logos est fintzes su parapunta niedhu Sinonimi e contrari brodho, budhudhu, cunnu, pillitu, piricochedhu, porposeo Etimo srd. Traduzioni Francese sexe de la femme Inglese cunt Spagnolo coño Italiano fica Tedesco Feige, Fotze.

pindàciu , agt, nm Definizione chi o chie acostumat a pindaciai o tenet su podere de pindaciai Sinonimi e contrari oghiadore, ogriarzu, pedhinu Etimo srd. Traduzioni Francese jeteur de sort Inglese jinx Spagnolo gafe, cenizo Italiano iettatóre Tedesco Unglücksbringer.

pinghinósu , agt Definizione chi est totu brutu, mescamente brutu de ógiu o pingu, totu a marcos de ógiu Sinonimi e contrari brutu, losingiosu, untinadu, untinosu Frasi sa giustíscia t'incantet, pinghinosa, mandrona, maca e bruta! Etimo srd. Traduzioni Francese plein de taches Inglese greasy Spagnolo salpicado de aceite Italiano frittellóso Tedesco fleckig.

pinnegósu , nm: pinnigosu, pugnigosu, punnigosu, punnugosu Definizione sa manu cun is pódhighes serraos a istrintu; cropu chi si giaet cun sa manu serrada deasi Sinonimi e contrari bucicone, ilbrunzigone, ispubusada, puini, punzigone, prunzu Frasi iat artziau sa boxi e pistau su pinnigosu a sa mesa 2. dhi dòngiu una betuada de pinnigosus, nci dhu forbicu a su muru! ◊ mi dha seu scallara fendi largu a pugnigosus ◊ pigàt a pinnigosus gennas e fentanas Traduzioni Francese poing, coup de poing Inglese fist Spagnolo puño Italiano pugno Tedesco Faust, Faustschlag.

pinzellàda , nf Definizione frigada o passada de pinzellu (nau fintzes in su sensu de cosa fata bene meda), sa tinta de comente ant passau pinzellu Sinonimi e contrari impignellada / apipiada Etimo srd. Traduzioni Francese coup de pinceau Inglese brush-stroke Spagnolo pincelada Italiano pennellata Tedesco Pinselstrich.

pioànu , agt: pioiganu, piopanu, projanu, proghijanu Definizione nau de tempus, chi istat proendho dónnia tanti, fatuvatu; nau de abba, chi est de sa chi at própiu Sinonimi e contrari pioinosu, pióinu, proidore, proigiosu, proíxinu, prótinu | ctr. sicu Frasi fit un'atunzu pioanu: pioiat dogni die un'abba serena ◊ ocannu at fatu unu bellu zerru projanu, ma beranu assutu ◊ die piopana, oe!◊ s'annu fit un'ijerru piopanu e fritu meda Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese pluvieux, eau de pluie Inglese rainy Spagnolo lluvioso, pluvial Italiano piovóso, piovano Tedesco regnerisch, Regen.

pioínu, pióinu, pioíu , agt: plóinu, próghinu, proinu, próinu, prúinu 1 Definizione nau de abba, chi est de sa chi at própiu, sa chi proet (a logos est própriu s'abba chi proet) Sinonimi e contrari pioanu, pioile, pioinosu, proíxinu, prótinu / pióida, pruina Frasi zuchiat sos ocros lúchidos che abba próghina ◊ aciò, aciò ite abba pioia chi est fatendhe! 2. arregolliant s'àcua de proinu in is gisterras Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese eau de pluie Inglese rainwater Spagnolo pluvial Italiano piovano Tedesco Regen.

«« Cerca di nuovo