A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

dibbilèsa debbilesa

díbbili débbile

díbbiri , iscl Definizione foedhu chi si narat coment'e po ifadu candho s'àteru torrat sèmpere a sa matessi cosa foedhandho, abbetiandho Sinonimi e contrari drínchidhi Etimo srd.

dibicàu delicàdu

dichiàra , nf Definizione su chi si narat po fàere a ischire a sa ladina una cosa importante, cosa chi si pentzat, chi si credet, chi s'ischit, chi si bolet Sinonimi e contrari dichiarassione Frasi cun oriolu currindhe che frina che arrivo a inie e li presento asie sa dichiara de sa meighina ◊ prammas, gravellos e rosas istant murmurèndhedi amorosas dichiaras de ammiru Traduzioni Francese déclaration Inglese declaration Spagnolo declaración Italiano dichiarazióne, deposizióne Tedesco Erklärung.

dichiaràre declarài

dichiarassiòne , nf Sinonimi e contrari dichiara.

dícia , nf: ditza Definizione bona sorte, cuntentesa mana Sinonimi e contrari ajubore, biadesa, biadia, cuntentesa, foltuna, gosa, prégiu | ctr. isfortuna, mabasorti Modi di dire csn: lograre una dícia = acansai, tènniri sa fortuna; dícia mia!… = pagu bene meu!, siscuru a mie! Frasi bido onzi fiore godendhe de sa dícia de su mamentu (P.Serra)◊ narant chi su poeta est veramente tale candho cantat pro dícia o pro dolore (A.Dettori)◊ bisos, desizos, bozas, m'infiorant de dícias sos caminos (S.Casu)◊ apo sa dícia de èssere conchi sana ◊ pro dícia, in custa cumpagnia che at zente forte ◊ est inchieta po sa pagu dícia chi dhi ponint infatu Cognomi e Proverbi prb: nascher in bona dícia est nascher cun sas dentes Etimo ctl., spn. ditxa Traduzioni Francese chance, bonheur Inglese luck, happiness Spagnolo dicha Italiano fortuna, felicità Tedesco Glück

diciàdu , agt, nm Definizione chi o chie tenet dícia Sinonimi e contrari afortunadu, diciosu | ctr. malassortadu Frasi mi mancat su cunfortu diciadu de sos mios Etimo srd.

diciàre , vrb Definizione contare o nàrrere cosas alligras, fàere essias de erríere, nàrrere brullas Sinonimi e contrari botai Etimo srd. Traduzioni Francese plaisanter Inglese to joke about Spagnolo bromear Italiano motteggiare Tedesco scherzen, spaßen.

diciàu diciàdu

diciosía , nf: ditzosia Definizione su èssere diciosos, afortunaos, prexaos Sinonimi e contrari dícia, diciosidade, diciosura | ctr. derdícia Frasi no apena in su sinu cuntzepidu, chi ancora forma umana no aia, pro me sentias tanta diciosia (G.Sini) Etimo srd. Traduzioni Francese bonheur Inglese happiness Spagnolo felicidad Italiano felicità Tedesco Glückseligkeit.

diciosidàde , nf Sinonimi e contrari ajubore, cuntentesa, diciosia, prégiu Frasi in custa delisciosa solidade dogni boghe de natura est un'osanna, dultze cumbidu a sa diciosidade Etimo srd.

diciósu , agt, nm: ditzosu Definizione chi o chie tenet dícia, fortuna, bona sorte Sinonimi e contrari addiciadu, additzosau, afoltunadu, assortadu, contentu, fadosu, iscofadu | ctr.   deldiciadu, disdiciosu, ifoltunadu Frasi sa ditzosa sorte nos diat in paradisu! ◊ ditzosu a chie ti at a incapare! ◊ de sas intragnas diciosas naschet su bellu fiore ◊ diciosu de chini tenit mulleri, e no coment'e dèu chi seu sorteri! Etimo spn. Traduzioni Francese heureux, qui a de la chance Inglese happy, lucky Spagnolo feliz, dichoso Italiano felice, fortunato Tedesco glücklich.

diciosúra , nf Sinonimi e contrari diciosia.

díciu , nm: ditzu Definizione genia de senténtzia, de lei o cumandhamentu chi sa gente ndhe at bogau de s'isperiéntzia de sa vida e chi arregodat coment'e régula de su fàere, de sa costuma e de sabiesa; genia de númene chi si ponet e si narat a unu po befa o fintzes carculandho calecuna calidade bona Sinonimi e contrari provérbiu / impróveru, nomíngiu, paranúmene Frasi is Sardus candu seus de gana bella e chistionaus de is malifatias nci esseus in dícius acutzus ◊ su díciu est bene fundhadu, paret setéscia divina! ◊ narat su ditzu: Cane e ratza ispinghet matzone; chie a s'assegus istat o perdet o achistat ◊ díciu antigu, bene postu! 2. cussu nòmini dhu tenit a díciu Etimo spn. Traduzioni Francese proverbe Inglese proverb Spagnolo dicho, proverbio, refrán Italiano provèrbio Tedesco Sprichwort, Spruch.

diclaràre declarài

diculadúra , nf Definizione istrúpiu, dannu mannu a sa carena, a unu arremu Sinonimi e contrari guastu, irvistu, isémpiu Etimo srd.

diculài , vrb Definizione pònnere istrúpiu, fàere dannu, guastu de dhi abbarrare, a sa carena Sinonimi e contrari bisastrare, immelmare, irfrezare, iscempiai, iseniare, istropiai.

diculàu , pps, agt Definizione de diculai; chi est malu, guastu, malàidu Sinonimi e contrari irvàlitu, iscalfante, isentiau, istropiadu | ctr. àbbile 1, sanu.