A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

diacronía , nf Definizione su ispiegare unu fatu (es. de limba) biendhodhu e cunsiderandhodhu in tempos (grc. cronos) diferentes (grc. dia), su èssere diferente in tempos diferentes.

diacússu , avb Definizione de àtera manera, de àteru betu, in àteras cunditziones; pro gai e pro gai… Sinonimi e contrari chiscussu, dassinuncas, decussè, sinoncas, sinono Frasi no mòrgiast, ca diacussu dèu abbarru solu solu! ◊ acorrau in su ricóveru no dhui abbarru, diacussu morru prima de su tempus! ◊ no m'istróllighis meda, diacussu bis ita ti fatzu! ◊ diacussu, chi trigaus a torrai no si allogant mancu cosa de cenai 2. diacussu, logu de mi bocí tui mi bòciu dèu! Etimo srd.

diàda , nf Definizione tempus de una die: est fatu a sa matessi manera de notada, chidada, mesada, ma nau prus che àteru in su sensu de unu tempus prenu de trebballu, immarritzone Sinonimi e contrari , gerronada | ctr. notada Frasi s'alenu arcanu, eternu e fuiditu, chi sas diadas tancat e abberit, si est frimmu, edducas sa fronte ti at fertu (G.Fiori)◊ comente ti ses reguladu in totu sa diada? Etimo srd. Traduzioni Francese journée Inglese day Spagnolo jornada Italiano giornata Tedesco Tag.

diadèma , nm Definizione genia de corona chi si ponent in conca is reis.

diadéru, diadérus deabbéru

diàdhare , iscl Definizione foedhu chi si narat prus che àteru cun afuta e in cobertantza po diàulu Sinonimi e contrari diàcili, dianna, diàntzile, diàschici, diàschini, diaundi, tiàmini, tiardu, tiàschili Etimo srd.

diadórzu , nm Definizione logu apartau inue si ponent is ladros a dedie Sinonimi e contrari costoidorzu, cuadorzu Frasi pariaimus acurtzu a su diadorzu: amus inghiriadu totue, a fúrriu, ma chentza poder bogare sa trata, chirchendhe su bestiàmine Etimo srd.

diaèrepe , bvrb Definizione dia (o tia)+ àere po su benidore de unu tempus passadu cun su pps. de unu verbu Frasi l'apo nau chi pro sa die diaèrepe abbarrau solu a tentare sa robba.

diafràmma , nf Definizione pígiu de cosa chi istat o chi si ponet in mesu: es., su parasàmbene (músculu a pígiu fine) est unu diaframma chi si agatat in mesu tra su matzàmene e sa frisciura (prumones, coro).

diàgliu , nm Definizione istrégiu de ortigu, malune o umpedhu, po còere su late cun sa pedra de bullu abbrigada Terminologia scientifica stz.

diàgnosi , nf Definizione ispertadura de una cosa po ischire it'est, mescamente foedhandho de maladias Traduzioni Francese diagnostic Inglese diagnosis Spagnolo diagnóstico (m) Italiano diàgnosi Tedesco Diagnose.

diagonàle , nf Definizione tretu de línia dereta, o fintzes solu sa distàntzia, chi andhat de traessu, a chischisu, de un'àngulu a s'àteru contràriu de una figura giométrica Frasi in d-unu retàngulu, sa diagonale est semper prus curtza de duos latos fatantes postos paris Traduzioni Francese diagonale Inglese diagonal Spagnolo diagonal Italiano diagonale Tedesco Diagonale.

diagràmma , nm Definizione genia de línia a tretos chi, posta intro de unu sistema ortogonale, arrapresentat unu datu e comente custu càmbiat de unu tempus a un'àteru, es. is grados de sa callentura in sa die, de una die a s'àtera, is abbitantes de unu logu in annos o sumanas diferentes Traduzioni Francese diagramme Inglese diagram Spagnolo diagrama Italiano diagramma Tedesco Diagramm.

diài , avb Sinonimi e contrari deasie*, dedeai | ctr. dedeoi Frasi daghi andhas a basare sa pisedha no ti tuches diai ilmusca ilmusca! ◊ in sas manos li crescheint maigantos porros diai medas chi no si podiat pònnere s'anedhu ◊ diai bi apeit unu disterru chi aiat s'arrastu de sa fuina.

diaíci, diaínci deasíe Traduzioni Francese

dialética , nf Definizione arte de arrexonare bene, foedhandho.

dialéticu , agt Definizione chi pertocat sa dialética.

dialètu , nm Definizione limba, limbàgiu, foedhóngiu, manera unu pagu diferente de foedhare sa matessi limba de unu logu a un'àteru in su matessi tempus Sinonimi e contrari limba Traduzioni Francese dialecte Inglese dialect Spagnolo dialecto Italiano dialètto Tedesco Dialekt, Mundart.

dialmàtica , nf Definizione genia de bestimentu de su diàconu Terminologia scientifica prdc Etimo spn. dealmátiga.

diàlogu , nm Definizione su chistionu, su chistionare inter duas o prus personas chi si ascurtant a borta a borta.