sduanài , vrb Definition bogare su bagàgliu o s'orrobba de duana, lassandhodha andhare apustis de su controllu Synonyms e antonyms sgabbellai Translations French dédouner English to clear (through customs) Spanish pagar los impuestos de aduana Italian sdoganare German verzollen.

sedhítzi , nm Definition cagalloni istrantaxu o cardulinu de mari, minca morisca: nada deosi po sa forma e su colore, est una genia de erba o codrolinu longhitu e grussu (ma no lisu), in colore de castàngia Synonyms e antonyms bidhitzini, minchemoru, pidhíciu Scientific Terminology rba, Cynomorium coccineum Translations French cynomorium écarlate, éponge de Malte English maltese mushroom Spanish Jopo de lobo, hongo de Malta Italian fungo di Malta German Malteser Schwamm.

seína , nf, nm: esina, sesina, sisina, sisinu Definition cosa de pagu valore, su mesu de unu sodhu, chimbe centésimos de su francu sardu: si narat solu in su sensu de dinare pagu Synonyms e antonyms isina Sentences finas candho ses totu tramudadu no bales bator petzos de sesina! ◊ li dao sos pagos sisinos chi tenzo, bastet chi mi che let su pitzinnu Etymon itl. sesino Translations French chose de quatre sous English half soldo, next to nothing Spanish chuchería, de tres al cuarto Italian mèzzo sòldo German von geringem Wert.

selíre , nm: cirile, serile, silíriu, sirile, sirili, tirile, tzerile Definition imbíligu de porcu, sa natura de su mascu e mescamente s'oru de s'arremu mascu de su porcu, totu súmene, chi is ferreris ponent po atzargiare su ferru / pedh'e s. = su pilloncu chi acarraxat sa conchedha de sa natura Synonyms e antonyms bilga, coxonale, pissiarolu, sira Sentences candho ndhe l'istacavant su serile, a su mannale, totus lu brullavant ◊ su serile serbit a sos frailarzos pro atarzare forramentas Scientific Terminology crn Etymon srd. Translations French pénis d'animaux English animal penis Spanish pene de las reses Italian pène di animale German Penis der Tiere.

sempreghessèmpre , avb Definition belle e aici, mancare deasi Synonyms e antonyms bellaggai Sentences sos pitzinnos no depent andhare a iscola, cras manzanu, ma sempreghessempre mi ndhe depo pesare chito etotu, deo! ◊ no tent èssere emigrados, ma sempreghessempre fora de domo etotu che istant Etymon srd. Translations French malgré cela English nevertheless Spanish a pesar de Italian ciononostante German trotzdem.

serràcu 1 , nm: serragu 1 Definition logu a serra, in su tretu prus artu chi a bisura de línia o filu de serra ispartzit su logu de betare is abbas a duas bandhas e badhes diferentes / annare serragu serragu = monte monte, serra serra Synonyms e antonyms serra Sentences cumintzeint s'aronzu dae sas badhes fintzas a su serragu ◊ apelzeint camminos pro giumpare sos serragos ◊ est istétia una fatiga a si ndi bènniri a innòi a susu, a su serragu de sa costera arrata ◊ furint iscumpartus apalas de unu serragu Scientific Terminology slg Etymon srd. Translations French crête, versant, ligne de partage des eaux English watershed Spanish divisoria de aguas Italian spartïacque, displùvio German Wasserscheide.

séru 1 , nm Definition sa parte abbosa de su sàmbene Scientific Terminology crn Translations French sérum sanguin English serum Spanish suero de la sangre Italian sièro del sàngue German Blutserum.

sidhadàrzu , agt, nm Definition chi o chie istat cricandho sidhados, iscusòrgios Etymon srd. Translations French chercheur de trésors cachés ou enfouis English grave robber Spanish saqueador de tumbas antiguas Italian tombaròlo German Plünderer antiker Gräber.

sílicu , nm, agt: sírigu, síricu Definition su grème o bobboi chi faet sa seda; nau de ccn. po su carenale, chi est làngiu, fine fine Synonyms e antonyms fermesílicu / finigosu, iltrízile Surnames and Proverbs smb: Sirigu Scientific Terminology crp, crp, bombyx mori Etymon ltn. siricus Translations French ver à soie English silkworm Spanish gusano de seda Italian filugèllo German Seidenraupe.

sílva , nf: sirba, sirva 1 Definition s'iscova o truncu de unas cantu erbas (es. pisu, síndria, melone, crucuriga) chi creschent a cambu longu meda chi s'isterret in terra o si che artzat segundu su chi agatat (es. raiga): unu tempus fut fintzes su matedu, su padente Idioms csn: mardi de sirba = sirva, sughe sirvonina, sa sue de su porcrabu; sa sirba de sa bértula = su mesale, s'ala de mesu, tra unu fodhe e àteru; èssere a sirba sua (nadu de ccn.) = èssiri educau mali de no fai contu de su chi narant is àterus, fai comenti dhi acucat, su chi dhi parit e praxit a tostorrímini Sentences sas pumatas ant fatu bonas a sirba ma ndhe sunt cumprindhe pagas ◊ su basolu zughet sa sirba gàrriga de fiore ◊ sa sirba de sa curcuriga no si che acadhat a sas àrbures ◊ custu melone est totu sirva Surnames and Proverbs smb: Silva, Silvas, Sirva Etymon ltn. silva Translations French tiges des cucurbitacées English stalk Spanish tallo de las cucurbitáceas Italian fusto delle cucurbitàcee e sìmili German Stamm der Kürbisgewächse.

sinòncas , avb: assinuncas, sinuncas Definition de àtera manera, de àteru betu, in àteras cunditziones Synonyms e antonyms aghinunca, calechinò, cancinò, chiacussu, chinonca, chiscussu, cidacheste, dassinuncas, diacussu, sinono, sintennucas Sentences cosa no promitas chi no potzas tenni, sinuncas as a èssiri portada a signali ◊ sinuncas it'est su vinu, custa cosa chi nos fachet irmenticare pessamentos e cuntipitzos? ◊ boliat una birra frisca, sinoncas nudha 2. e sinuncas, lu collimus, late o tzuculate chi siat! Etymon spn. si nunca Translations French autrement English or else Spanish de otra manera Italian altriménti, diversaménte German sonst.

sòca , nf, nm: assoga, socu, soga, sogu Definition corria o tira longa e larga de pedhe cosia a un'ala de arresurtare a duos pígios: a unu càbudu portat una lóriga o chirchedha ue si faet intrare sa coatza; brione de casu modhe postu in su fogu po orrostire, comente s'iscàgiat, o fintzes de àteru chi calat comente a funedhas cagiadas; su tanti de filu chi s'intrat in s'agu (itl. gugliata) o fintzes su filu chi si faet filandho / min. sochedha, soghita Synonyms e antonyms cànnabu, fune, isciocu, sagone, sédina / cabu Idioms csn: soga de filu, de lana, de arràfia, de ispau = cabu de filu, filu de lana, e gai; sa soga de su dimóniu = cabu de filu tropu longu (e pro cussu s'imbojat e annodighedhat cosindhe); soga de terra = bículu, zura de terrinu Sentences est imbodhiendi e ispodhiendi sa soga ◊ est tucau a linna chin sa soca ◊ faghiat sogas cun sa pedhe crua ◊ sunt colados a cadhu, a soga a codhu ◊ una crapola nida che apo ligadu in s'ortu e cun su socu nou… 2. su casu nou postu in su fogu si faghet a sogas ◊ portat su cofinu prenu de sogas fendi cumpositzionis de ballus tundus ◊ cussa filongiana filaiat semper a soga manna ◊ dae laras perdiat sogos de bae ◊ preparu una soghitedha de satitzu 3. sas socas de su pisellu fint ghetatas a ria 4. fibàt e tessiat, sa soga si segàt ma no ndi aciungiat! Etymon ltn. soca Translations French corde en cuir, courroie English leather rope Spanish soga, cuerda de cuero, correa Italian fune di cuòio German Lederschlinge, Lederseil.

sochítu , nm: suchete, suchitu 1 Definition genia de papare fatu cun petza segada a biculedhos (mescamente de pudha, de conillu), posta a fríere unu pagu in su sufrissu fatu cun chibudha, pedrusèmene e un'aciunta de binu o aghedu e pagu pagu de abba, una ispergiadedha de píbere e sale Sentences gei tengu abetu bellu de mi fai su sochitu o s'anguli po Pasca!…◊ dhui tèngiu unu spitzuedhu de suchitu in su fogu Scientific Terminology mng Etymon ctl. suquet Translations French à la nage (cuc.) English stew Spanish guiso de carne Italian guazzétto German Ragout.

soliàta , avb Definition po su prus, giai sèmpere Sentences sas crapas anzant, soliata, dai primos a binti de nadale (E.Espa) Translations French habituellement English usually Spanish de costumbre Italian solitaménte, di sòlito German gewöhnlich.

sòlla , nf Definition pigighedhu de cosa pitichedhedha e fine, mescamente de pódhine; froca comente calat a orrugos lados cantu s'unga / s. de pódhini = una de is partes prus fines de su pódhine; s. de nue = nuighedha bianca Synonyms e antonyms atiza, cadassa, crosta, freadu, itzolla, muga, pagiagoda, tizola, tògia* / abighíngiu, arritzu 1, brutura, fioca, grisu 1, rena, renza, tadhàine / ispiàtzulu 2. is paperis che solla si apatant in su pamentu (F.I.Congiu) Surnames and Proverbs smb: Solla Translations French grain, fragment, flocon de neige English speck, snowflake Spanish pizca, copo de nieve Italian brùscolo, fiòcco di néve German Körnchen, Schneeflocke.

spallaméntu , nm Definition su spallai Etymon srd. Translations French dépaillage English seed scattering Spanish quita de paja Italian spagliatura German Entfernung des Strohs.

spaparotài , vrb: isbarabotare*, spaperotai Definition foedhare meda e chentza abbisóngiu, abbarrare a chistionu, foedhare a tzérrios, a boghes Synonyms e antonyms argiolae, arrallai, ciaciarrai, ciaramedhare, paraletare, trepedhare Sentences e cantu spaparotat, tzia Giuanna, spinnichendi is pannus a sa genti: língua maladita! ◊ cun gopai potacàriu, ita totu eis spaparotau? ◊ is féminas iant spaperotau totu, pani pani binu binu (F.Pilloni) Translations French jaser English to yak Spanish estar de cháchara Italian cianciare German schwätzen.

sprapedhàu , pps, agt: ispalpedhadu Definition de sprapedhai; chi est apertu meda, deunudotu (nau de s'ogu, fintzes chi est cun sa prabarista furriada); nau de àteru, fintzes chi est bogau de pare, iscosciau Synonyms e antonyms sparrunchiau 2. sprapedhau parit unu feurratzu! ◊ candu ti saludat ti donat sa manu sprapedhada Translations French grand ouvert, écarquillé English wide open (ed) Spanish abierto de par en par Italian spalancato German aufgesperrt.

storrài , vrb: istorrai* Definition torrare o fàere torrare agoa, su si torrare a pentzare e decídere de àtera manera, cambiare idea, segare un'acórdiu, bogare de càbudu a calecuna cosa fintzes decídia / isposus storraus = fidantzados chi si sunt lassados ca no si cherent prus; storrai sa brenti = irromasire Synonyms e antonyms disviare, ilfurriare, ilviare, ispònnere, istòdhere Sentences at fatu su mòri storra storra cun sa màchina ca no podiat furriai ◊ mellus a si storrai de is àcuas bàscias chi no de is altas ◊ sa mulleri ndi at storrau su maridu tontu de messai ca su trigu fiat a mesu ingranidura ◊ storrandi is brebeis candu nci sàrtiant foras de is làcanas! 2. no mi storru de su fuedhu ◊ àcua de fragus no mi ndi ghetu: no mi storrit sa fémina, puru!…◊ dh'emu posta a menti timendi chi s'incràs no si storressit ◊ gravellu miu, timu chi no ti storris! ◊ custus fiant tant'annus isposus epuru si funt storraus ◊ Perdu s'est storrau de Gesús candu una serbidora dh'at connotu Translations French dissuader, changer d'avis, rétracter English to dissuade, to change one's mind, to take back Spanish disuadir, cambiar de idea Italian dissuadére, distògliere, ripensare, cambiare idèa, ritrattare German abraten, abbringen, seine Meinung ändern, widerrufen.

subrapàrtu , nm, avb Definition purgatzione de is parteras apustis de su partu; avb., a su tempus de su parturàgiu Translations French lochies English lochial discharge Spanish expulsión de loquios Italian lochiazióne German Lochiation.

«« Search again