òros , nm pl: òrus Definition unu de is sinnos de is cartas de giogare, orrúbiu, a bàtoro puntas / aguantadí a òrus! = zoga bene sos oros!; mataoros = su re de oros Sentences apo fatu lillu e primera e ses puntos de oros Etymon ctl., spn. Translations French carreau dans les cartes à jouer English denari (the italian suit card corresponding to diamonds) Spanish oros (palo de la baraja) Italian danari German Schelle, Karo.

pabagliòne , nm: pabiglione, pabilloni, papaglioni, papallioni, papalloni, papiglione, papillone, parpallione Definition genia de tendha chi ponent a inghíriu de su letu e fintzes su chi pigant in bàtoro po bogare su Santíssimu in crufessone: su pabiglione est a logos una coberta de lana, ammontu grussu po letu Synonyms e antonyms inghiriabetu, papigione / impàliu, subacélu Sentences fit de cudhos letos cun su pabaglione trabagliadu ◊ apo agatadu a chirriolos tramata cun pabaglione ◊ su batulinu est gioghendhe cun sas frunzas de su pabaglione ◊ asuta de pabilloni a ginefras de òru Maria giumpat su mari 2. bi aimus pabigliones, màntuas e fressadas Etymon ctl., spn. papalló, pabellón Translations French rideaux du lit English bed-curtains Spanish cortinaje de la cama Italian cortinàggio del lètto German Bettvorhang.

pabarantzólu , nm: papanzolu Definition bellei de cadhu (sa sitzia, o pupúntzula froria, groga, posta fintzes a fàere collanas a is boes e a is cuadhos, in festas de beranu) o cagarantzu masedu, prus piticu de su caragantzu, ma bonu fintzes a papare (su coromedhu de sa chima, ispigiolau) Synonyms e antonyms cacarànciu, cocoininni, concuda, criallei Scientific Terminology rba, Glebionis segetum Translations French chrysanthème des blés English chrysanthemum, corn daisy Spanish corona de rey Italian ingrassabùe German gelbe Margerite, Saat-Wucherblume.

padúle , nf, nm: paoi, paule, pauli Definition abba apojada, paule manna de abba, giubbu, mescamente in is errios mannos Synonyms e antonyms gurgu 1, lacone, lacuedha, làcuna, pógiu, trógliu Sentences brintat in sa pauli, nci afundat e mortu! ◊ a unu poju mannu de su riu li namus "Paule lada"◊ cussa funtana paret unu padule de arana ◊ funt paois de àcuas mortas ◊ in sa paule bi at tzinnia ◊ adoru de su paoi est totu cannisoni 2. bi est chie no si cunfundhet in custu paule de ódiu Surnames and Proverbs smb: Paulis Etymon ltn. padule(m) Translations French point le plus profond (d'un fleuve) English big pool Spanish gran poza de agua en los ríos Italian grande pózza d'àcqua nei fiumi German große Wasserlache in Flüssen.

palibróchinu , agt Definition chi portat is codhos bàscios, coment'e calandhochedhi Synonyms e antonyms palivaladu Etymon srd. Translations French qui a les épaules tombantes English falling shoulder Spanish de hombros bajos Italian che ha le spalle cadènti German mit fallenden Schultern.

panevrèsa , nm Definition pane carasau, pan'e cici, genia de pane finedhedhu, longu o tundhu (fintzes addopiau), fresau e assau, tzacarrosu (si no est isciustu) Scientific Terminology mng Etymon srd. Translations French pain typique de la Sardaigne très mince biscuité English typical bread from sardinia Spanish pan típico de Cerdeña Italian pane tìpico sardo a sfòglia sottilissima biscottata German eine Art sardischen Brotes.

pannía , nf Definition pannos, orrobba de pannu, orrobba mescamente in butega, fintzes solu bistimentu Synonyms e antonyms pannamenta, pannaria Sentences no so pisedha de giúghere a drotu, ne curridora de mala pannia! ◊ cussos istant in chirca de si bestire cun pannias raras ◊ sunt tessendhe sa pannia pro sa die de s'isposu Etymon srd. Translations French assortiment de tissus English clothes assortment Spanish surtido de telas Italian assortiménto di panni German Wäsche, Kleider.

paradòra, paradòre , nf, nm: paradori Definition mobbília chi serbit a pònnere trastos, mescamente in sa sagristia; css. móbbile chi serbit a pònnere calecuna cosa de ammostare o fintzes sa candhela o àtera lughe acanta a su letu Synonyms e antonyms aparadore Sentences in su paradore bi at unu múculu Etymon ctl., spn. aparador Translations French crédence de sacristie English sacristy sideboard Spanish cajonera de sacristía Italian credènza di sacrestìa German Schrank in der Sakristei.

Pascamànna , nf Translations French Pâques English easter day Spanish pascua de Resurrección Italian Pàsqua di resurrezióne German Ostern.

paschinúnti , nf Definition pasca de Is tres Gurrèis Etymon ltn.e Pascha nuntii Translations French epiphanie English epiphany Spanish epifanía, día de Reyes Italian epifanìa German Epiphanias, Dreikönigsfest.

passionèra , nf Definition genia de frore chi faet a cannàile longu e bogat unu frore asulu o sambíngiu Sentences sa passionera est ingespiada de su asulu de su celu Scientific Terminology fr, passiflora coerulea Etymon ctl. passionera Translations French fleur de la passion English passionflower Spanish flor de la pasión Italian passiflòra, fiór di passióne German himmelblaue Passionsblume.

pastinónzu , nm Definition su prantare o pònnere bíngia noa, logu e die chi si prantat (e si faet festa puru ca agiudant a cambarada) Synonyms e antonyms pastinadura Sentences callàdebbos, custas boghes, parides in pastinonzu! Etymon srd. Translations French plantation de nouveau vignoble English new vineyard plant Spanish plantación de una viña Italian impianto di nuòvo vignéto German Anbau neuen Weinberges.

patènte 2, patènti , nf: apatente Definition documentu de s'autoridade chi assegurat de comente unu at fatu calecunu istúdiu o est autorizau a fàere calecuna cosa: oe, prus che àteru su documentu de chie at imparau a guidare unu mezu a motore Etymon itl. Translations French permis de conduire, license English license Spanish permiso de conducir Italian patènte German Erlaubnis, Führerschein.

peanósu , agt Definition chi sufrit de peanas Synonyms e antonyms pedigotu / cdh. pidanosu Etymon srd. Translations French podagre English gouty Spanish afecto de podagra Italian podagróso German podagrisch.

pécus , nm: pegus Definition css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e totu deosi); nau in cobertantza, una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere ca no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. peghitu, pegugedhu; pegos cuncordos = animalis, bòis, chi si addatant unu a s'àteru e fait a dhus giúngiri impari Synonyms e antonyms animabi, fiadu / pècore Sentences cussos sunt pegos de mola! ◊ po no perdi unu pegus cantu no as girau!◊ de pegos bonos formadu at masones ◊ medas colant in cussu locu chin pecos mustrencos ◊ sos pacos pecos chi mi sunt restaos timo chi nche los giuca a bochidorju ◊ non pongas cani a dogna pegus! ◊ tenit centu pegus de brebeis 2. bellu pegus, cussu cristianu, mih! Etymon ltn. pecus Translations French pièce, tête English animal Spanish res, cabeza de ganado Italian capo di bestiame German Stück Vieh.

pedigótu , agt, nm: peigotu Definition chi o chie sufrit de peanas Synonyms e antonyms peanosu Translations French podagre English gouty Spanish afecto de podagra Italian podagróso German podagrisch.

pedràle , agt, nm: perdali, petrale, predale, pretale Definition chi est de pedra, tostau che pedra; pedra de fundhamentu (mescamente su pl.), fintzes pedra de argiola po treulare; su tretu in mesu in mesu de s'argiola Synonyms e antonyms perrai Idioms csn: béciu p. = betzu meda, a pes in sa fossa; surdu p. = chi no intendhet nudha nudha; birde p. = birde meda, cherfu, nadu de frutuàriu Sentences est béciu perdali ◊ fit una nue niedha pedrale ◊ s'ustinu est surdu predale e mudu che tumba ◊ germanu miu est surdu perdali ◊ est istatu in prejonia fintzas a si torrare vetzu petrale 2. e cale coro pedrale no sentit custas penosas boghes suas amorosas? (Grolle) Etymon srd. Translations French de pierre English stony Spanish de piedra Italian di piètra German steinern.

pedruvà, pedruvàba, pedruvàe , nm: perdivà, perduvà, perduvaba, predufava, preduvae Definition genia de bobboitedhu niedhudu (upm) chi ponet mescamente a sa fae e a su prisuche chistios sicaos e dhos istampat, deasi comente un'àtera genia prus pitica ponet a su trigu Synonyms e antonyms bobboivada, facioni 1, perdubisedhu, stevedau Sentences in sa fae bi apo àpidu duos pedruvaes ◊ su pedruvae dhue fut a nue e ispitzulandho pariat muschitu! Scientific Terminology crp, laria pisorum, spermophagus subfasciatus Etymon srd. Translations French charançon English weevil Spanish escarabajo de las legumbres, gorgojo Italian tónchio German Samenkäfer.

péri 1 , prep Definition inditat logu (e fintzes tempus) ue si camminat, s'istat / perinnoi e perinnè = perilloi e perillai, peri su logu Synonyms e antonyms per / in Sentences sos funnos isterriant sos bratzos peri sas àgheras ◊ peri sos tempos azis piantu males de su disterru ◊ sos emigrados triballant peri sas terras anzenas ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras ◊ sas rúndhines si sighiant peri sos chelos ◊ is piciochedhus nci essint po s'ispassiai per'innòi e per'innia ◊ peri is arranconis no dhui at abarrai cambu! ◊ sunt ispartos peri su logu ◊ est andhadu peri tota sa Galilea 2. custu santu fit nàschidu peri su treghentos pustis de Cristos Etymon ltn. per Translations French à travers English through Spanish por, a través de Italian attravèrso German durch.

pericòne, pericòni , nm: perigone, piricone, piriconi, pirinconi Definition erba de piricocu o frore de santa Maria, genia de erba bona po cura e fintzes a tínghere Sentences po chini de saludi disigiosu, iscova de santa maria, piriconi, narbedha e ammulatza!(S.Melis) Scientific Terminology rba, Hypericum perforatum Etymon ltn. hypericum Translations French hypericum English aaron's beard Spanish hipérico, hierba de San Juan Italian ipèrico German Johanniskraut, Tüpfelharthen.

«« Search again