A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

últu , nm: bustu, ustu Definition su papare de mesudie Synonyms e antonyms arracatu, gustu*, màndhicu, papai 1 Sentences si est murrunzadu cun sa muzere ca no at àpidu s'ustu fatu addaghi est ghiradu, ca aiat presse.

ulturína , nf Definition is pigiones Synonyms e antonyms ae Sentences sa ulturina si est apiliada a su mortorzu ◊ cara de sola, coro de piumu, francas de astore, bramas de ulturina, sicu che linna, asciutu che chijina!

ultúrzu , nm: intruxu, untorzu, untruxu, untúlgiu, untulzu, untúrgiu, unturzu, urtúrgiu, utúrgiu, uturzu Definition genia de pigione mannu, papadore de petza; in cobertantza, persona asuriosa Synonyms e antonyms antruxu, bentruxu, guntorzu*, ingurtiossu, untulgiossu, pedhuris Sentences si bidiat bolos de untulzos bramosos de godire sos ismulzos cun calchi ispéigu (A.Casula)◊ s'ulturzu, malaura de custu regnu, ingurdu, no at mai pasadorzu (Gn.Piras)◊ at bisu una nue de puzones che untorzos famigosos ghetàndhesi a su trigu ispigau Scientific Terminology pzn, gyps fulvus Translations French vautour English vulture Spanish buitre Italian avvoltóio German Geier.

últzera úlcera

últzu , nm: ursu, urtzu, ussu Definition unu de is animales prus mannos, areste, papadore de petza, pilosu (biancu o murenu): faet in logos fridos; unu de is animales de sa fantasia, de is contos de tímere; una màscara de carrasegare Synonyms e antonyms orcu, ússulu / cdh. ussu Idioms csn: chi ti papit s'urtzu! = zenia de irrocu: ma càstia!, labai, labai!, m'abbàida a bídere!; maladia de s'urtzu = assubentu Sentences zughiat sos pilos pesados pariat un'ultzu ◊ sunt cambi pilosos peus de sos urtzos ◊ un'animali timiu est s'urtzu ◊ s'ursu si pesat reu, movet sos passos tronosu tronosu (P.Casu)◊ tue ballas che ussu! ◊ si fint murrunzendhe che ussos chi no cherent fàghere giogos ◊ si bi intrat ussu a s'ama bochit totu sas alveghes 2. sos urtzos si che ant manigadu sos pitzinnos Scientific Terminology anar Etymon itl. Translations French ours English bear Spanish oso Italian órso German Bär.

úlu úli

ulumédu , nm Definition terrenu prantau a úmbulos, logu de úmbulos Etymon srd. Translations French ormaie ou ormoie English elmwood Spanish olmeda Italian olmàia German Ulmenwald.

úlumu úlimu

úlva úbra

ulvidàre , vrb: olvidai*, urvidare Synonyms e antonyms ilmentigare, iscadèssere.

umadítu , agt Definition chi est pagu pagu isciustu Synonyms e antonyms umidonzu Sentences galu umadita, o lenta, o buata, si atelat s'illatzadura, a primu cun campianu, in cada tretu, leendhe sa pedhitza peri sos oros Etymon srd.

umanài , vrb rfl: umanare Definition su si fàere a ómine, nau pruschetotu de Cristos Sentences Sant'Anna gosat una glória singulari po si èssiri umanau su Verbu divinu in s'arereu cosa sua 2. pensa, pecadori, chi as cundennau a morti a unu Deus umanau.

umanamènte, umanamènti , avb Definition a modu de ómine, de gente.

umanàre umanài

umanía , nf Definition su èssere umanos, nau de sa gente o genia umana, distinta in prenu e in sa méngius manera coment'e unu èssere líbberos in, e responsàbbiles de, totu su chi faent Translations French humanisme English humanism Spanish humanismo Italian umanésimo German Humanismus.

umanidàde, umanidàdi , nf: umanitate Definition totu sa gente de su mundhu e de totu is tempos, sa genia umana; sa naturalesa umana, manera de fàere coment'e gente chi cumprendhet e portat sentidos, su èssere umanos Synonyms e antonyms gente / piaidade / ttrs. umanidai Sentences seus un'umanidade sola, seus totus frades! ◊ s'umanidade istraca andhat chentza ghia, isprammada, feriveri peri s'ingannia ◊ agatas a chini pregat po su bèni de su mundu e a chini fait isceti mali a s'umanidadi! ◊ Cristus, benedixi custa umanidadi! 2. donzi versu chi carignat s’esisténtzia assimizat a un'irgutu de lughe in d-unu putu infinidu de umanidade (C.Puddu) Translations French humanité English humanity Spanish humanidad Italian umanità German Menschheit, Menschlichkeit.

umanitàriu , agt Definition chi tenet un'iscopu caridadosu, de fàere bene a sa gente chi est in apretu, de dh'agiudare.

umanitàte umanidàde

umànu , agt, nm Definition chi est de o pertocat a s'ómine, a sa gente, a s'umanidade, nau fintzes de una manera de fàere cun su coro, chi sentit piedade, làstima; fintzes su cristianu etotu / su géneru umanu = s'umanidade; fai a s'umana = comente faent is umanos Synonyms e antonyms carosu, piaidadosu / cristianinu / criltianu, pelsone | ctr. disapiadau, disumanu / animabi Sentences su de s'irminujare a fundhu sos fatos umanos l'aiat ispintu a s'irbortare de fàchere su sordau ◊ usurpadores de sàmbene umanu, lis ciambant su collare ma non perdent s'istintu de mossicare!◊ cansada de circai e ispreada de sa paghesa de su sentidu umanu, lómpia a cràchini e asseliada in folla discansosa, si fiat dormida 2. su bentu forte, in logos de alvuredu, e s'abba chi apretat a tremore faghent bènnere sa tudha a dogni umanu (B.Piga)◊ s'umanu a una manera o s'àtara depit bivi sa vira Surnames and Proverbs smb: Umanu Translations French humain English human Spanish humano Italian umano German menschlich.

umàtu , agt Definition chi portat unu pagu de umedadi Synonyms e antonyms illenturiau, umaditu, umidedhu, umidonzu | ctr. asciutu, sicu Sentences falant rizolos in oros umatos (L.Mudadu)◊ umatos de suore e de fadiga fint sos ballones chi ndhe apo segadu Etymon srd. Translations French humide English wet Spanish húmedo Italian úmido German feucht.