desviaméntu , nm Definition su che essire fora de camminu, leau coment'e ibbàlliu o curpa; fintzes divertimentu Synonyms e antonyms deragliamentu / desogu, disilviu Etymon srd.
desvíu , nm: disviu Synonyms e antonyms desogu, disilviu, ilbiu, spàssiu / cdh. svàriu Etymon srd. Translations French distraction, détournement English entertainment Spanish distracción, desvío Italian distrazióne, sviaménto German Zeitvertreib, Ablenkung.
det , bvrb: tet Definition boghe de su vrb. dèpere, 3ˆ p. sing., impreada cun àteru vrb. po fàere su tempus benidore o inditare possibbilidade 2. chie a nois det dare disaogu? ◊ su coro che det finire fangu in sas luzanas.
detàda , nf Definition tretu o logu po passare chi faet andhandho e abbasciandho Synonyms e antonyms betada*, calada, falada Sentences sa macànica fut po frenae su carru candho caminaiat in detada.
detadòre , agt Definition chi detat, betat cosa, nau de una genia de musca (trina de colore, manna e bentruda), sa cugudhedha, cussa chi ponet sa cria a betadura Synonyms e antonyms tzerrigadore Sentences cun su veterinaju aus pigau s'arremonu de sa musca detadora ◊ sa musca detadora ingíriat s'ómini, dhi colat denanti a sa fidada e dh'iscudet is oos in lavras, in is ogros e in su nasu!
detadórgiu , nm Definition logu malu in calada meda, caladòrgia lègia Synonyms e antonyms isperdicadorju.
detadúra , nf Definition su lígere o nàrrere sa cosa abbellu po dh'iscríere àtere Translations French dictée English dictation Spanish dictado Italian dettatura German Diktieren.
detàe, detài , vrb: detare 1 Definition lassare andhare a istràmpidu, a cropu (segundhu ite est fintzes a ponidura) o imbolare a bàsciu, de artu; nau de s'abe, lassare su casidhu impare cun sa reina noa Synonyms e antonyms betae, ghetai* Idioms csn: is abis detant = su puzone de s'abe si che est bolendhe dae su moju; detai unu tzérriu, su bandu = abboghinare, cramare, betare su bandhu Sentences sa meri si nc'est detada pagu pagu a su letu ◊ s'àcua detadincedha a… aundi nau dèu! ◊ apenas as acabbau detamí unu tzérriu! ◊ dèu sa curpa no dha detu a tui (G.Moi)◊ bio maistros de muru detandho soleta.
detàle Definition its (S'Ischíglia 5,95,134) Sentences pinta de sos buscos su destinu dàndhelu a ingàrrigu a pastores: issos ibbia dant ànima e coro e, ca d'argunos padentes sont detales, si ghètana che ghespe a sos rivales pro los difendher che chi siant issoro (A.Nanni).
detàre , vrb Definition lígere o nàrrere sa cosa abbellu po dh'iscríere àtere Sentences tue iscrie, iscurta bene za ti lu deto deo.
detàre 1 detài
detàu , pps, nm Definition de detare; sa cosa chi si narat o chi s'iscriet o iscrita a detadura Translations French dictée English dictation Spanish dictado Italian dettato German diktiert, Diktat.
detelmínu , nm: determinu Definition decisione manna e grave chi si leat, no sèmpere a conca sintzilla ma agiummai coment’e efetu de una fortza, po s'arrennegu Synonyms e antonyms detzisione, idea, resignu / acucada / cdh. ditilminu Idioms csn: bènnere determinu de… = bènniri (a conca) s'idea de…; leare d. = detzídere Sentences lassa onzi determinu, no ndhe fetas grave maladia! ◊ iant pigau e iant fatu su determinu de dhi donai is piciocus ◊ bidindhe su dannu chi mi at fatu mi at bénnidu determinos de lu leare a corpos! ◊ sos parentes ti ant presu su ligatzu pro giambare determinos ◊ su cristianu podet fàghere su determinu sou, no est che a sos animales ◊ cussu est tostorrudu, no faghet si no su determinu sou ◊ torrade, Sardos, cun determinu a bos impossessare de sa terra sarda! ◊ li at bénnidu determinu de cambiare bidha ◊ babbu meu iat fatu determinu de mi fàere andhare a iscola Etymon srd. Translations French résolution, lourde résolution English resolution Spanish resolución Italian risoluzióne, decisióne grave, risolutézza German Entschluß, Resolution.
detènnere , vrb Definition coment'e mantènnere firmu (fintzes po maladia chi guastat un’arremu de no pòdere fàere fortza) Synonyms e antonyms rentènnere Sentences sa maladia de su ragunu a is brebès dhis pigaiat a dhis detènnere is cammas devatu e camminaiant cun is pes tira tira, si moviant solu is cammas de nanti (L.Mameli)
determinài, determinàre , vrb: dreteminai Definition istabbilire ccn. cosa, pigare una decisione Synonyms e antonyms apostivigare, decídiri, istabbilire, pertzisare Sentences ma poita no dreteminas e lassas de èssi dudosa?! ◊ Ite as determinadu? Ite mi naras? Etymon itl. determinare.
determínu detelmínu
detersívu , nm Definition genia de sabone a pruine o lícuidu Synonyms e antonyms sabone.
detonànte , nm Definition materiale chi iscópiat.
detzènte , agt Definition chi faet figura bella, chi andhat bene, chi est fatu bene Synonyms e antonyms decorosu, déchidu, dechile.
détzi , avb Synonyms e antonyms betzi, ebbia, feti, isceti*, segi 1 Sentences bi cheret detzi continentales a la chínghere a unu sardu!…◊ bi cheret detzi loros a prèndhere a isse!…◊ chircant de andhare e no istant solos, detzi a su rue rue, cherfendhe mover dae inoghe a cue no dant detzi ildoadas ◊ no est tontu: detzi male assortadu est!