Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abborrigàda , nf: abburricada, burrigada* Definition brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo Synonyms e antonyms ghelea, molentada, tontesa Sentences fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori) Translations French sottise, bêtise English bad joke Spanish borricada Italian brutto schérzo, spropòsito German schlechter Scherz, großer Fehler, Dummheit.

desatínu , nm: disatinu Definition cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se Synonyms e antonyms balossímini, dilbaratu, isabóriu, lochidadi, macheine, tontesa / dannu Sentences su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos 2. ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus! Etymon spn. Translations French bêtise, sottise, vandalisme English inattention, rave, silliness, vandalism Spanish desatino, vandalismo Italian sciocchézza, farnètico, spropòsito, sprolòquio, disattenzióne, vandalismo German Wahnsinn, Unaufmerksamkeit, Wandalismus.

dortidúdine , nf Definition su èssere trevessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare (o su no bòllere cunsiderare) is cosas e giare arrexone a chie dha tenet Synonyms e antonyms arrevesciori, dortine, revessidade, revessura, revessiu, tortíghine, trotímene | ctr. sabiesa Sentences lampu ca ndhe zughet, de dortidúdine, cussu, est abberu: mancu a fune afilat! Translations French sottise English silliness Spanish estupidez Italian stoltézza German Unklugheit.

iscabadoría , nf Definition su èssere chentza cabu, trotos, revessos; isciolóriu, cosa chi no tenet sétiu Synonyms e antonyms arrevesciori, dortine, revessura, trotímene / bambiore, isabidóriu, isciallóriu Etymon srd. Translations French sottise English obtuseness Spanish necedad Italian stoltézza German Torheit.

isciallóriu , nm: isciolóriu, issollóriu, issolóriu, sciollóriu Definition nada o fata de perunu contu, bamba, unu pagu a machine Synonyms e antonyms isabidóriu, isciallocu, isciolovru, lérina, lochesa, lochidadi Sentences no fatzais isciallórius ca nc'est su perígulu chi is sordaus acapint a cancunu! ◊ custu baliodho mi nat chi sunt issolórios ◊ si custos issollórios ti fachent passare unu cuartu de ora de bonumore det èssere unu piachere Etymon srd. Translations French sottise English silliness Spanish tontería, bobada Italian sciocchézza German Albernheit.

lochímini , nm Definition cosa de macos, chi faent o narant is macos Synonyms e antonyms balossímini, bambímine, desatinu, isabóriu, isambrúliu, lochesa, lochidadi, lolluine, tontesa Etymon srd. Translations French bêtise, sottise English silliness Spanish tontería Italian sciocchézza German Dummheit.

locúra , nf: lucura 1, lugura 1 Definition fata o cosa de locos, de gente pagu sàbia, pagu abbista / learesila a lucura = a zogu, a brulla, chentza cabu Synonyms e antonyms arrevesciori, dortidúdine, machighinada, macheine, revessidade, revessura | ctr. sabiesa, sabiore Sentences pòvera conca: gríglios e luguras si sunt giambados in mughedhu sutzu (P.Casu)◊ canta cudhu cantu de sa tristura pro pibiu e pro lucura in cust'adhe de piantu! (A.Serra)◊ locura est chi presumant sos cocois ca giughent corros a pòdere arare (Cubedhu)◊ is lucuras fatas de is mannus tuus dhas tengu iscritas ◊ si no si ndh'at a àere frutu est locura su pagare! (F.I.Mannu) Etymon spn. locura Translations French sottise, frivolité, futilité English foolishness, trifle Spanish necedad, frivolidad Italian stoltézza, frivolézza German Dummheit, Frivolität.

lollúghine , nm: lullúghine Definition cosas de lollus, de gente bamba, de pagu contu; fintzes cosa chi si narat a murrúngiu, su pisibisi chi si faet foedhandho a iscusi (fintzes a bodheta) Synonyms e antonyms balossímini, isabóriu, ischipudhàmene, isambrúliu, lolluine, pisibisi 1, pispisu, tonteria 2. abbizósicu e letranchicurtzu, fit a lollúghines, masticàndhesi una tzica a trachedhu de dentes Etymon srd. Translations French bêtise, sottise English silliness Spanish tontería Italian sciocchézza German Dummheit.

macheíne , nm: machine, machini Definition pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu Synonyms e antonyms machíghine, machímene | ctr. sabidoria, sabine Idioms csn: a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai Sentences machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare! 2. at brigau po machines 3. los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine Surnames and Proverbs prb: de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale Etymon srd. Translations French folie, sottise English madness, nonsense Spanish locura, desatino Italian pazzía, dissennatézza, scemènza German Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

machiòre, machiòri , nm Definition pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza giudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia; dannu fatu chentza dhue pentzare bene, faendho a sa maconatza Synonyms e antonyms desatinu, lochesa, locura, macheine, mancantésimu, mediori / travessura Idioms csn: piàchere a m. = pràxiri meda; bogai is machioris de conca a unu = catzàreli su machine, currèzerelu, iscarmentàrelu Sentences est unu machiori solu a dhu pentzai chi un'ómini de otanta annus bandit a si cojai cun d-una picioca de dexiotu! ◊ mancu mali chi no dhi est benniu su machiori de bociri custa puru! Etymon srd. Translations French folie, sottise English craziness Spanish locura Italian pazzía, dissennatézza, scemènza German Wahnsinn, Unsinn, Unverstand, Dummheit.

tontímine, tontímini , nm Definition su èssere tontos, farta de abbistesa, de inteligéntzia Synonyms e antonyms balossímini, mincioneria, tontedade, tontíghine | ctr. abbistesa, inteligéntzia Etymon srd. Translations French sottise English slowness Spanish torpeza Italian ottusità German Stumpfheit.

tortèsa , nf: trotesa Definition su èssere trotos, su dha pentzare a trotu, su abbetiare chentza arrexone; cosa pentzada o fata po male Synonyms e antonyms tortíghine, tortiorja, tortura Sentences po sa trotesa sua at fatu deasi! Etymon srd. Translations French sottise English silliness Spanish estupidez Italian stoltézza German Torheit.

travessúra , nf: trevessua, trevessura Definition cosa trevessa, dannu mannu; fintzes atzione mala, fata de farabbutos / fai trevessuas = (nau de su tempus) fàere dannu Synonyms e antonyms machiore, tortíghine, trevessúmini Sentences is travessuras tuas ne dhas iscudes a mie ca tegno palas mannas! ◊ bosatrus seis cumbinandu trevessuras ◊ cras cuncordaus cussu macitu, prima chi cumbinit un'àtera trevessura ◊ sa genti traitora fait malis e trevessuras ◊ trevessuras naturalis funt isciutura, istracia, mortalla ◊ custa est noti de bentu forti e de trevessura Etymon srd. Translations French sottise English silliness Spanish necedad Italian stoltézza German Dummheit.

trotímene , nm: dortímine* Definition su èssere revessos, trotos, su no èssere bonos a cunsiderare, o su no bòllere cunsiderare, is cosas e giare arrexone a chie dha tenet Synonyms e antonyms dortidúdine | ctr. giustidadi Sentences connoschindhe sa malintentzione e su trotímene de s'animale, s'ómine arrennesset a no che arrúere a terra Translations French sottise English stupidity Spanish necedad Italian stoltézza German Torheit.