A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ladarússa , nf Definitzione genia de pane, una de is ladas Frases una ladarussedha babbai dh'at pratzia e ndi at ingortu sa metadi.

ladàrza , nf Definitzione css. cosa lada bastat chi siat (pedra, banca, tàula o àteru) Sinònimos e contràrios pianu Frases sa pedhitza s'isterret a pilu a intro in d-una ladarza ◊ in d-una ladarza de tàula si che puntzitat sa pedhitza peri sos anchiles ◊ a unu chilu de símula fine de trigu, ammuntonada in d-una ladarza de linna, si annanghet una pitzigada de salipa e si cumassat.

ladèdha , nf Definitzione preugu ladu, genia de bobboi pitichedhu chi faet in tretos pilosos de sa carena; in cobertantza, persona iscioloriada e ifadosa mala a iscabbúllere; a logos est una pedrighedha ladita po giogare 3. sa ladedha est una codighedha istrecada e unu depet intzertare e chie dha giughet in is manos unias in mesu de is benugos Terminologia iscientìfica crp, phtirius pubis Tradutziones Frantzesu blatte, morpion Ingresu crab (louse) Ispagnolu ladilla Italianu piattóne Tedescu Filzlaus.

ladedhiósu , agt Definitzione chi portat ladedha, prenu de ladedha Sinònimos e contràrios alladedhiau Ètimu srd.

ladédhu , nm Definitzione genia de pasta, fata cun farra ínnida de trigu e patata, segada a tzapuedhus (orrughedhos) e cundhia cun bagna e casu Sinònimos e contràrios tzapuedhus Terminologia iscientìfica mng.

làdera , nf Definitzione orroca lada, lisa, a paris de terra Sinònimos e contràrios ladina Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd.

làdere , vrb Definitzione su naschire de una vida noa, su si cumenciare a bíere, a pàrrere; rfl., ammostare, fàere bíere / pps. làdidu Sinònimos e contràrios ladire Frases sa mala mirada de s'istranzu no podet frimmare su làdere, cupire cabadhos de focu chi cherjo issedhare (N.Demurtas)◊ est comintzendhe a si làdere su frore de s'olia 2. si làdidos si sunt in su trampare, continu sunt leados che pazeris! (P.Canu) Ètimu ltn. latere.

làdere 1 làdaru

ladérru , nm: liderru Sinònimos e contràrios aiverru*, arradebi, litarru Frases amus bidu ghiníperos, liderru, chessa e ramusinu (N.Nieddu).

ladhagiòne, ladhajòne, ladhajòni , nm: ladharione, ladharone, ladherone Definitzione ladamíngiu a orrugu grussu e tostau chi is animales (mescamente lanosos) portant pèndhe pèndhe apicigau a sa lana, a su pilu; ladharione funt puru a logos is birillas chi faet su crecu (bonas fintzes po giogare) Sinònimos e contràrios àdhara, cadhajoni, dhàdhara, gradhajone, ghiritoni / cdh. tzacadhoni Frases est tundhendhe lana e ladharione! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclaboussure Ingresu dung Ispagnolu sirle pegado a la lana Italianu pillàcchera Tedescu Kotfleck.

ladhaína , nf Sinònimos e contràrios cacaredha, laina.

ladhajósu , agt Sinònimos e contràrios cadhóciu, cadrangiosu, mugosu, sodrigosu | ctr. netu Ètimu srd.

ladhajúmene , nm Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini Ètimu srd.

làdhara , nf: làdhera, làllara, laradha Definitzione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) comente dhu faent candho papant pàsculu asciutu; birilla de crecu, de tziníbiri; in calecunu logu, essendho cosa tundha, dhu narant a sa pupia de s'ogu Sinònimos e contràrios cadhajoni, dhàdhara, ghiritoni, gradhajone, ladhagione Maneras de nàrrere csn: cotu che làdhara, che làllara = imbriagu pérdiu; fàgheresi a una làdhara = leàresi una bella imbriaghera 2. sos becos in conca li fato essire: ello gioghendhe a làdheras semus?!… 3. no bit chi cussu est cotu che làdhara?! ◊ est cotu chei sa làdhera ◊ fit imbriacu, cotu a una santa làllara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crottes Ingresu dirt Ispagnolu sirle Italianu càccola Tedescu Kot, Rotz, Augenbutter.

ladharàre , vrb Definitzione isprapedhare is ogos; in cobertantza, coment'e lampare, iscúdere, nàrrere cosa 2. cummentzat a ti dimandhare sas novas e issu puru a ti che ladharare su chi ischit Ètimu srd.

ladhàrica, ladhàriga , nf Definitzione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) Sinònimos e contràrios làdhara Frases si bi at mancamentu ponent ifatu a sas orminas e a sas ladhàricas de cascasina ◊ sas crabas ant lassadu sa ladhàriga in su terighinu Ètimu srd.

ladhariòne, ladharòne ladhagiòne

ladharósu , agt Definitzione chi est coment'e làdhara, allomborau, chi portat coment'e làdhara; chi est totu brutu Sinònimos e contràrios abbotzichedhau / mugosu Ètimu srd.

làdharu , nm Definitzione muga, brutore; birilla de crecu Sinònimos e contràrios aradadhu, cacaradhu, cragadhu / gàdhara 2. zogare a garici o a làdharos.

làdhera làdhara